Ηράκλειο Αττικής

Συντεταγμένες: 38°2′53.9″N 23°45′58.0″E / 38.048306°N 23.766111°E / 38.048306; 23.766111

Ηράκλειο Αττικής
Ηράκλειο Αττικής 38°2′54″N 23°45′58″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Ηρακλείου Αττικής
Έκταση	4,6 km²
Υψόμετρο	150 μέτρα
Πληθυσμός	50.494 (2021)
Ταχ. κωδ.	144 xx
Τηλ. κωδ.	210
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Ηράκλειο Αττικής είναι αστική περιοχή και δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών, στο βόρειο τομέα. Ο Δήμος περιλαμβάνει το Πολιτιστικό Κέντρο στο οποίο στεγάζονται η δημοτική βιβλιοθήκη, η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και έκθεσης, το δημοτικό θέατρο, το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και η "Βίλλα Στέλλα" όπου γίνεται ο Ανοιχτός Κύκλος Διαλέξεων. Επίσης διαθέτει εκθέσεις ζωγραφικής και άλλες εκδηλώσεις. Το 2023 ο Δήμος απέκτησε το Κτήμα Φιξ, έναν χώρο πρασίνου με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους δημότες, και μη, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή από τις 10 το πρωί έως και τις 9 το βράδυ.

Υπάρχουν κέντρα στα οποία η συγκέντρωση των πολιτών είναι μεγάλη όπου έρχονται σε επαφή με τη μουσική, το θέατρο, την ποίηση και τον χορό.Το πιο σημαντικό από αυτά είναι η κεντρική πλατεία με τις πολλές καφετέριες και το ανοικτό θέατρο, όπου συχνά πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ καθώς και εκθέσεις παραδοσιακών προϊόντων. Επίσης ο Δήμος περιλαμβάνει τα Πνευματικά Κέντρα Ιερού Ναού Αγίας Τριάδας και Αγίου Λουκά, τον ραδιοφωνικό σταθμό «Επικοινωνία 94 FM» και τον θερινό κινηματογράφο «Νοσταλγία». Στο μέσο του δήμου στεγάζονται οι περιφερειακοί τηλεοπτικοί σταθμοί Blue Sky, Nickelodeon Greece, RISE TV και SBC. Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται σε 50.494 κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.

Από το κέντρο του δήμου διέρχεται η Γραμμή 1 του Μετρό Αθήνας από τον ομώνυμο Σταθμό Ηρακλείου. Το 2004 κατασκευάστηκε και ο σταθμός Ηρακλείου του Προαστιακού σιδηρόδρομου που εξυπηρετεί τη βόρεια πλευρά του δήμου. Επιπλέον είναι ιδιαίτερα εμπλουτισμένες οι λεωφορειακές γραμμές προς τους όμορους δήμους, καθώς και η δημοτική συγκοινωνία με αφετηρία τον σταθμό του ηλεκτρικού.

Στην αρχαία Ελλάδα, το Ηράκλειο, το οποίο αναφέρεται στη διαθήκη του Πλάτωνα^[1], αποτελούσε έναν από τους δήμους του Κλεισθένη με το όνομα Ιφιστιάδαι ή Ηφαιστιάδαι. Στα βόρεια του προαστίου υπήρχε το ιερό (βωμός) του Ηρακλή, από όπου πήρε και το νεότερο όνομά του. Την εποχή του Βυζαντίου ονομαζόταν Αράκλι, Παλιό Θεμέλι, Πηγάδι του Καλογήρου ή Χαλκωματάδες. Στα νεώτερα χρόνια, την εποχή του Όθωνα χτίστηκε στο Παλαιό Ηράκλειο η Στρατιωτική αποικία των Βαυαρών (1837), που ήταν οι μισθοφόροι που είχε φέρει μαζί του ο Όθωνας όταν ήρθε ως βασιλιάς της Ελλάδας. Πρώτος μάλιστα διοικητής είχε οριστεί ο Χριστόφορος Νέζερ, παππούς του μεγάλου ηθοποιού. Ο Όθων εξέδωσε συνολικά τέσσερα διατάγματα, με το πρώτο από αυτά (12/24-5-1837) να αποτελεί την επίσημη ονοματοδοσία της περιοχής. Η περιοχή δεν επιλέχτηκε τυχαία. Λέγεται ότι οι αυλικοί του Όθωνα μετά από διαταγή του έσφαξαν αρνιά και τα άφησαν σε διάφορα σημεία της Αττικής. Εκεί που τα αρνιά θα σάπιζαν αργότερα θεωρούσαν ότι είχε λιγότερη υγρασία και καλύτερο κλίμα. Πράγματι τα αρνιά σάπισαν αργότερα στο Ηράκλειο και έτσι επέλεξαν την περιοχή. Με το πέρασμα των χρόνων οι Βαυαροί κάτοικοι αφομοιώθηκαν από τους ντόπιους και εξελληνίστηκαν διατηρώντας μόνο το Καθολικό δόγμα και το όνομα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η καταγωγή τους δεν έπαιξε κανένα ρόλο, όταν χρειάστηκε να πολεμήσουν για την Ελλάδα είτε στους Βαλκανικούς και τη Μικρασία, είτε στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Υπήρξαν και απώλειες και μάλιστα στο Ηρώο της πλατείας του Αγίου Λουκά, αναγράφονται και  Γερμανικά ονοματεπώνυμα «πεσόντων υπέρ πατρίδος». Προκειμένου να τιμήσουν τους πεσόντες, υπήρξε η «οδός Βαυαρών», αν και μετονομάστηκε αργότερα σε Πίνδου. Συχνά είναι τα Βαυαρικά επώνυμα ακόμα και στις μέρες μας (Βάγγερ, Πίτλιγγερ, Κελμάγερ, Φιξ και άλλα).

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, εγκαθίστανται στην περιοχή Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες, αυξάνοντας ραγδαία τον πληθυσμό του Ηρακλείου. Από το 1938 έως το 1958 λειτούργησαν ανθρακωρυχεία που εξόρυσσαν λιγνίτη. Τα λιγνιτωρυχεία υπήρξαν, εκτός από τόπος σκληρής δουλειάς, πυρήνας αντίστασης στην Κατοχή και εστία κοινωνικών αγώνων μετά την απελευθέρωση. Από τη δεκαετία του 1960 παρατηρείται εισροή και εγκατάσταση νέων κατοίκων λόγω της αστυφιλίας, από πολλές περιοχές της Ελλάδας. Τότε η πόλη χαρακτηρίσθηκε ως "αρχοντοχώρι" λόγω της κοινωνικής διαστρωμάτωσής της. Τη δεκαετία του 2000 λειτούργησε η Αττική οδός και ο Προαστιακός σιδηρόδρομος με σταθμό στο Ηράκλειο.

Το Ηράκλειο έγινε Κοινότητα το 1926, καθώς τότε αποσπάσθηκε από το Δήμο Αθηναίων. Ακολούθως (1948) αναβαπτίσθηκε σε Δήμο.

Ο παραδοσιακός οικισμός του Ηρακλείου αναπτύχθηκε στο δυτικό τμήμα του δήμου, πλησίον της Λεωφόρου Ηρακλείου που παρείχε πρόσβαση από την Αθήνα και τη Νέα Ιωνία. Το κέντρο μετατοπίστηκε στο Νέο Ηράκλειο, συνοικία η οποία αναπτύχθηκε στο ανατολικό τμήμα του δήμου, γύρω από τον ομώνυμο σταθμό του μετρό, ενώ στη βόρεια πλευρά, γύρω από τον Πράσινο Λόφο αναπτύχθηκε το Άνω Ηράκλειο. Η συνοικία η οποία συνορεύει με τη Μεταμόρφωση είναι γνωστή ως Καναπίτσα. Η παραγωγική ζώνη βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά, άνωθεν της Αττικής Οδού.

Το Ηράκλειο Αττικής περιβάλλεται από τους δήμους Αμαρουσίου, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης και Λυκόβρυσης - Πεύκης.

Δήμος Ηρακλείου Αττικής
Δήμος
Έμβλημα
Χώρα	Ελλάδα
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Δήμαρχος Ηρακλείου Αττικής
Διοικητική υπαγωγή
• Περιφέρεια	Αττικής
• Περιφ. ενότητα	Βορείου Τομέα Αθηνών
Διαμέρισμα	Στερεά Ελλάδα
Έκταση	4,652 km2
Ιστότοπος	iraklio.gr

Ο δήμος Ηρακλείου Αττικής βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 5.1.Β αυτού.

Αρχικά το Ηράκλειο αποτελούσε τμήμα του Δήμου Αθηναίων. Το 1925 αποσπάστηκε και έγινε ανεξάρτητη κοινότητα, με τον κτηματία Γεώργιο Στάντζο ως πρώτο πρόεδρο.

Πρόεδροι της Κοινότητας διετέλεσαν τα ακόλουθα πρόσωπα:^[2]

• 1926-1927 Γεώργιος Στάντζος
• 1927-1928 Ιωάννης Ζερβός
• 1928-1931 Νικ. Μαλλιαγρός
• 1931-1934 Γεώργιος Βλαβιανός
• 1934-1941 Νικ. Μαλλιαγρός
• 1941-1944 Νικ. Γιαννόπουλος
• 1944-1945 Ιωάννης Σκούρας
• 1945-1947 Θεόδωρος Κριεζής

Μετά την αναγνώριση του δήμου το 1948, δήμαρχοι διετέλεσαν οι:

• Δημήτρης Δημόπουλος (1948)
• Ιωάννης Σκούρας (1949, αναπληρωτής δήμαρχος)
• Λεωνίδας Παπακαρυάς (1949-1950, μεταβατικός δήμαρχος)
• Θεόδωρος Κριεζής (1950-1954)
• Ιωάννης Σκούρας (1955-1959)
• Νικόλαος Σπυρόπουλος (1959-1967)
• Σίμος Σακκάς (1967, αναπληρωτής δήμαρχος, διορισμένος)
• Χρήστος Δημητρόπουλος (1968-1970, διορισμένος, με αναπληρωτή τον Σπυρ. Αθανασίου)^[3]
• Δημήτρης Πιτταδάκης (αναπληρωτής δήμαρχος, διορισμένος) και Ορθόδοξος Δημόπουλος (διορισμένος, 1970-1971)
• Πέτρος Δημόπουλος (1971-1974, διορισμένος)
• Πολύβιος Μαντζιάρας (1974-1975, μεταβατικός δήμαρχος)
• Κωνσταντίνος Ανδριτσόπουλος (1975, μεταβατικός δήμαρχος)
• Γεώργιος Γρηγοριάδης (1975-1978)
• Γιώργος Ηλιακόπουλος (1979-1986)
• Γεώργιος Γρηγοριάδης (1987-1990)
• Γεώργιος Μαστοράκος (1991-2006)
• Σταύρος Γεωργόπουλος (2007-2010)
• Παντελής Βλασσόπουλος (2010-2014)
• Νικόλαος Μπάμπαλος (2014-σήμερα) Επανεκλογές το 2019 και το 2023 με ποσοστό 55,01%.

• 
  Δημαρχιακό Μέγαρο
• 
  Πλατεία Νέου Ηρακλείου
• 
  Ρολόι Πλατεία Καραϊσκάκη
• 
  Λεωφόρος Κύμης
• 
  Σταθμός Σιδηρόδρομου
• 
  Ερυθρός Σταυρός

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ηράκλειο Αττικής

• Δήμος Ηρακλείου Αττικής
• Ραδιοφωνικός Σταθμός
• Μετεωρολογικός Σταθμός
• Βιβλιοθήκη Δήμου Ηρακλείου Αττικής
• https://www.kathimerini.gr/society/562209442/elstat-ta-apotelesmata-tis-apografis-toy-nomimoy-plithysmoy-stin-ellada/