Ειρηνοδικείο

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 06/02/2020.

Τμήμα μιας σειράς λημμάτων Ελληνική Δικαιοσύνη
Ειδικά δικαστήρια Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο Ειδικό Δικαστήριο Δικαστήριο Αγωγών Κακοδικίας Μισθοδικείο
Διοικητικά δικαστήρια Συμβούλιο της Επικρατείας Ελεγκτικό Συνέδριο Διοικητικό Εφετείο Διοικητικό Πρωτοδικείο
Πολιτικά δικαστήρια Άρειος Πάγος Εφετείο Πολυμελές Πρωτοδικείο Μονομελές Πρωτοδικείο Ειρηνοδικείο
Ποινικά δικαστήρια Άρειος Πάγος Πενταμελές Εφετείο Τριμελές Εφετείο Μονομελές Εφετείο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Πταισματοδικείο Ολομέλειες δικαστηρίων Ολομέλεια Αρείου Πάγου Ολομέλεια Εφετών Ολομέλεια Πρωτοδικών Δικαστικά συμβούλια Συμβούλιο Αρείου Πάγου Συμβούλιο Εφετών Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ορκωτά δικαστήρια Μικτό Ορκωτό Εφετείο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο
Δικονομικό Δίκαιο Διοικητική Δικονομία Πολιτική Δικονομία Ποινική Δικονομία
Σχετικά λήμματα Δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων Χρηματιστηριακό δικαστήριο Στρατιωτικά δικαστήρια Εκκλησιαστικό δικαστήριο
Δικαιοσύνη
π σ ε

Το Ειρηνοδικείο ήταν δικαστήριο εκδίκασης πολιτικών υποθέσεων πρώτου βαθμού το οποίο συγκροτείτο από ένα μόνο Δικαστή, τον Ειρηνοδίκη, συνεπικουρούμενο από τον Γραμματέα. Το Ειρηνοδικείο καταργήθηκε με το Νέο Δικαστικό Χάρτη και αντικαταστάθηκε με την ίδρυση Περιφερειακού Πρωτοδικείου από την 16η Σεπτεμβρίου 2024.

Τα ειρηνοδικεία ήταν αρχικώς δικαστήρια γαλλικής καταγωγής. Συστήθηκαν στη Γαλλία, κυρίως από το 1790, με βασικό σκοπό να διαφυλάσσουν την ειρήνη και την ομόνοια μεταξύ των πολιτών και να καταπαύουν τις ήσσονος σημασίας έριδες με ταχύτητα και χωρίς πολύπλοκες διατυπώσεις. Γι’ αυτό στον ειρηνοδίκη είχαν ανατεθεί, εκτός από τα αμιγώς δικαιοδοτικά, και συμβιβαστικά καθήκοντα (βλ. σχετικώς Οικονομίδου / Λιβαδά, Εγχειρίδιον πολιτικής δικονομίας, 7η έκδ., α’ τόμ., 1924, ανατ. 1988, σ. 131-132 Ευκλείδου / Παπαδοπούλου, Ερμηνεία της πολιτικής δικονομίας, 3η έκδ., α’ τόμ., σ. 99-100).

Από την σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους κρίθηκε απαραίτητη η δημιουργία Δικαστηρίων, στα οποία θα μπορούσε εύκολα να προσφύγει ο πολίτης και τα οποία θα απέδιδαν άμεση, ανάλογη των αναγκών και σε κάθε περίπτωση Ειρηνοποιό Δικαιοσύνη.

Με το ψήφισμα της 30^ης Απριλίου 1822 "περί δικαστηρίων"΄ θεσπίστηκαν μετά από τέσσερις αιώνες περίπου τουρκικής δουλείας οι πρώτες υποτυπώδεις δικονομικές διατάξεις, βάσει των οποίων ιδρύονταν με πρότυπο το γαλλικό ναπολεόντειο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας του 1806 εκτός των άλλων και ένα ειρηνοδικείο σε κάθε κοινότητα. Το ψήφισμα αυτό ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην πράξη (Παντελεήμων Ρεντούλης- Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση του Ελληνικού Αστικού Δικονομικού Δικαίου (Μια Προσπάθεια Καταδείξεως της ιστορικής του Συνέχειας) όπως δημοσιεύθηκε στην ΔΙΚΗ 2005.490-520 σελ. 19).

Μετά την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη και την άφιξή του στην Ελλάδα, εκδίδεται το Ψήφισμα ΙΘ΄ της 15ης Δεκεμβρίου 1828 ΄΄Περί τοῦ Διοργανισμοῦ τῶν Δικαστηρίων΄΄ σύμφωνα με το οποίο και με γνώμονα και πάλι το γαλλικό πρότυπο και βάσει της νέας διοικητικής διαιρέσεως της χώρας, αναδιαρθρώνεται η οργάνωση των πολιτικών δικαστηρίων  και μεταξύ άλλων ιδρύονται ειρηνοδικεία ένα ανά κάθε χωριό, κωμόπολη και πόλη με υλική αρμοδιότητα να δικάζουν ανεκκλήτως διαφορές αξίας μέχρι τρία, πέντε και επτά δίστηλα, αντίστοιχα, και εκκλητώς διαφορές αξίας μέχρι σαράντα δίστηλα για τα ειρηνοδικεία των χωριών και των κωμοπόλεων και εξήντα για τα ειρηνοδικεία των πόλεων. Έργα ειρηνοδίκη ασκεί ο δημογέροντας του χωριού, της κωμοπόλεως ή της πόλεως και αν υπάρχουν περισσότεροι ο ειρηνοδίκης διορίζεται από την κυβέρνηση. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός του, ο ειρηνοδίκης αναπληρώνεται στα καθήκοντά του από τον πλησιέστερο δημογέροντα των γειτονικών ειρηνοδικείων και αν αυτό είναι αδύνατον από το γεροντότερο του χωριού, της κωμοπόλεως ή της πόλεως. Το ως άνω Ψήφισμα ΙΘ΄ της 15ης Δεκεμβρίου 1828 τροποποιείται και συμπληρώνεται με το Ψήφισμα 152 της 15/27ης  Αυγούστου 1830,  το οποίο περιλαμβάνει 562 άρθρα και αποτελεί ουσιαστικά τον πρώτο ελληνικό Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Παντελεήμων Ρεντούλης-Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση του Ελληνικού Αστικού Δικονομικού Δικαίου (Μια Προσπάθεια Καταδείξεως της ιστορικής του Συνέχειας) όπως δημοσιεύθηκε στην ΔΙΚΗ 2005.490-520 σελ. 20). 

Με την ανάληψη της Αντιβασιλείας η οργάνωση της Δικαιοσύνης και ειδικά η σύσταση δικαστηρίων ήταν πλέον αναγκαία και επιβεβλημένη, όταν μάλιστα μετά τη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια η κυβέρνηση που ακολούθησε στις 20 Οκτωβρίου 1832 με διάταγμά της κατήργησε όλα τα δικαστήρια εκτός από τα ειρηνοδικεία. Έτσι ο Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουρερ (μέλος της τριμελούς Αντιβασιλείας του Όθωνα στο νεοσύστατο Βασίλειο της Ελλάδος) ανέλαβε μεταξύ άλλων και την αναδιοργάνωση των δικαστηρίων.

Αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων του εκδίδει το Διάταγμα της 9^ης Φεβρουαρίου 1833 και λίγους μήνες αργότερα το Διάταγμα της 11^ης Ιουνίου 1833, με τα οποία εκτός των άλλων επεκτείνεται η υλική αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων. Ένα χρόνο περίπου αργότερα εκδίδεται στα ελληνικά και στα γερμανικά το διάταγμα της 2/14 Φεβρουαρίου 1834 περί Οργανισμού των Δικαστηρίων και Συμβολαιογραφείων, το οποίο δημοσιεύεται στις 10/22 Απριλίου ιδίου έτους και με το νόμο της 1ης Ιανουαρίου 1835  τίθεται σε ισχύ από τις 25 Ιανουαρίου / 6 Φεβρουαρίου 1835. Το εν λόγω Διάταγμα αποτελεί τον πρώτο ελληνικό Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και, μένοντας σταθερά προσηλωμένο στο γαλλικό δικαστηριακό πρότυπο , τροποποιεί τον προϊσχύοντα καποδιστριακό οργανισμό και οργανώνει τα ελληνικά πολιτικά δικαστήρια διατηρώντας ως έχουν τα ειρηνοδικεία, τουλάχιστον ένα σε κάθε επαρχία, τα οποία, πέραν της συνήθους αρμοδιότητάς τους επιφορτίζονται και με τις υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας (Παντελεήμων Ρεντούλης-Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση του Ελληνικού Αστικού Δικονομικού Δικαίου (Μια Προσπάθεια Καταδείξεως της ιστορικής του Συνέχειας) όπως δημοσιεύθηκε στην ΔΙΚΗ 2005.490-520 σελ. 23). 

Στη συνέχεια με το Νόμο της 24ης Μαΐου 1839 τα ειρηνοδικεία διαιρούνται σε τρεις τάξεις για λόγους μισθοδοσίας των ειρηνοδικών και των γραμματέων  και έκτοτε μεταβάλλεται συνεχώς τόσο ο αριθμός τους όσο και ο τρόπος συστάσεως, καταργήσεως και μεταβολής της τάξεως και των περιφερειών τους (Παντελεήμων Ρεντούλης-Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση του Ελληνικού Αστικού Δικονομικού Δικαίου (Μια Προσπάθεια Καταδείξεως της ιστορικής του Συνέχειας) όπως δημοσιεύθηκε στην ΔΙΚΗ 2005.490-520, σελ.26).

Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάσταση Δικαστικών Λειτουργών η ίδρυση συγχώνευση και κατάργηση των ειρηνοδικείων , η επέκταση ή ο περιορισμός της περιφέρειας τους και η μεταβολή της έδρας τους γίνεται με προεδρικό διάταγμα ύστερα από γνώμη της ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Η κοινωνική ανάγκη να είναι η πολιτική δικαιοσύνη εύκολα προσιτή οπουδήποτε (βλ. Κεραμέα, Αστικό δικονομικό δίκαιο Ι, 2η έκδ., 1983, σ. 62 και σημ. 6, 78) οδήγησε σταδιακά στην αύξηση του αριθμού των ειρηνοδικείων, ο αριθμός των οποίων το έτος 1969 έφθανε τα 360. Με το ν.δ. 100/1969, και τη συγχώνευση την οποία προέβλεψε, τα ειρηνοδικεία συγχωνεύθηκαν σε 155. Όμως η ανάγκη ευχερούς προσπελάσεως στην πρωτοβάθμια δικαιοσύνη επέβαλε την τάση σταδιακής διαδοχικής επαυξήσεώς τους (β.δ. 806/1972, ν. 196/1975, ν. 949/1979, ν. 1071/1980, ν. 1183/1981, ν. 1330/1983). Μέχρι και το 2012 λειτουργούσαν συνολικά 301 Ειρηνοδικειακά Καταστήματα στην Επικράτεια, κάποια από τα οποία κρίθηκε επιβεβλημένο να συγχωνευθούν καθώς κατά την τελευταία δεκαετία είτε υπολειτουργούσαν είτε είχαν καταστεί ανενεργά. Έτσι μετά το π.δ. 110/2012 (ΦΕΚ 193 Α΄ 10-10-2012) "Συγχώνευση ανενεργών ή υπολειτουργούντων Ειρηνοδικείων της Χώρας" τα Ειρηνοδικεία που πλέον λειτουργούν στην Ελλάδα ανέρχονται σε 154[1].

Το ειρηνοδικείο ανήκει στα Πολιτικά και Ποινικά Δικαστήρια, μια από τις Δημόσιες Αρχές της Δικαστικής Λειτουργίας του Κράτους (βλ. νέο Μητρώο Υπηρεσιών και Φορέων 2017 του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης)[2]

Κατ΄άρθρο 14 ΚΠολΔ (Αρμοδιότητα ειρηνοδικείων και μονομελών πρωτοδικείων λόγω ποσού) στην αρμοδιότητα του υπάγονται :

1. όλες οι διαφορές που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήματα και που η αξία του αντικειμένου τους δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ
2. όλες οι διαφορές κύριες ή παρεπόμενες από σύμβαση μίσθωσης, καθώς και οι διαφορές του άρθρου 601 του Αστικού Κώδικα, εφόσον σε όλες τις περιπτώσεις αυτές το συμφωνηθέν μηνιαίο μίσθωμα δεν υπερβαίνει τα εξακόσια (600,00) ευρώ
3. οι διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων από τη σχέση της οροφοκτησίας και οι διαφορές ανάμεσα στους διαχειριστές ιδιοκτησίας κατ ορόφους και στους ιδιοκτήτες ορόφων και διαμερισμάτων που αφορούν κοινόχρηστες δαπάνες, εφόσον η αξία του αντικειμένου τους δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ.

Κατ΄άρθρο 15 ΚΠολΔ (Εξαιρετική αρμοδιότητα ειρηνοδικείου χωρίς διάκριση αξίας) στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων υπάγονται ανεξάρτητα από την αξία το αντικειμένου της διαφοράς

1. οι διαφορές από επίμορτη αγροληψία που αφορούν την παράδοση της χρήσης του μισθίου ή την απόδοσή της για οποιοδήποτε λόγο,
2. οι διαφορές που αφορούν ζημίες σε δέντρα, κλήματα, καρπούς, σπαρτά, ρίζες και γενικά φυτά, που έγιναν με παράνομη βοσκή ζώων ή με οποιοδήποτε άλλον τρόπο,
3. οι διαφορές που προκύπτουν από τις διατάξεις των άρθρων 1003 έως 1009, 1018 έως 1020 και 1023 έως 1031 του Αστικού Κώδικα, καθώς και εκείνες που αναφέρονται σε ζημίες που προκλήθηκαν από την παράβασή τους,
4. οι διαφορές που αφορούν τον καθορισμό των αποστάσεων που επιβάλλουν οι νόμοι και οι κανονισμοί ή οι επιτόπιες συνήθειες για το φύτεμα δέντρων ή φυτειών ή για την ανέγερση φραχτών ή για τη διάνοιξη τάφρων,
5. οι διαφορές που αφορούν την παρεμπόδιση της ελεύθερης χρήσης δρόμων και μονοπατιών, καθώς και τις ζημίες που προκαλούνται από την παρεμπόδιση αυτή,
6. οι διαφορές που αφορούν τη χρήση του τρεχούμενου νερού ή την παρεμπόδιση της χρήσης του,
7. οι διαφορές που προκύπτουν από τις διατάξεις των άρθρων 834 έως 839 του Αστικού Κώδικα,
8. οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις των προσώπων που αναφέρονται στα άρθρα 834 και 839 του Αστικού Κώδικα ή των καθολικών διαδόχων τους, εναντίον των πελατών τους ή των καθολικών διαδόχων τους,
9. οι διαφορές από σύμβαση μεταφοράς προσώπων με οποιοδήποτε μέσο, για τις απαιτήσεις που έχουν από αυτήν οι μεταφορείς ή οι πράκτορες ή οι καθολικοί διάδοχοί τους,
10. οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις των σωματείων και των συνεταιρισμών εναντίον των μελών τους ή των καθολικών διαδόχων τους, για την εισφορά που τους οφείλουν, καθώς και οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις που έχουν εναντίον των σωματείων και των συνεταιρισμών τα μέλη ή οι καθολικοί διάδοχοί τους για χρηματική ή άλλη παροχή,
11. οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις των δικηγόρων ή των καθολικών διαδόχων τους για τις αμοιβές και τα έξοδά τους, εφόσον πρόκειται για υπηρεσίες τους σε δίκες στο ειρηνοδικείο ή στο πταισματοδικείο,
12. οι διαφορές που αφορούν δικαιώματα ή αποζημιώσεις ή έξοδα των μαρτύρων που εξετάστηκαν σε οποιοδήποτε δικαστήριο ή σε διαιτητές, καθώς και εκείνες που αφορούν τα δικαιώματα ή αποζημιώσεις ή έξοδα των διερμηνέων, των μεσεγγυούχων και των φυλάκων, με οποιοδήποτε τρόπο και αν διορίστηκαν, και των καθολικών διαδόχων όλων αυτών,
13. οι διαφορές που προκύπτουν από πώληση ζώων, εξαιτίας πραγματικών ελαττωμάτων ή έλλειψης συμφωνημένων ιδιοτήτων.

Τα ειρηνοδικεία είναι αρμόδια επίσης για την έκδοση διαταγών πληρωμής και διαταγών απόδοσης μισθίου για απαίτηση αρμοδιότητάς τους ενώ από 1 Μαρτίου 2013 με το ν. 4055/2012 (ΦΕΚ Α' 51/12-03-2012) είναι πλέον αρμόδια για τη δημοσίευση διαθηκών, την έκδοση κληρονομητηρίων (αρ. 1769 και 1956 ΑΚ) καθώς και για την εγγραφή ή άρση προσημείωσης υποθήκης.

Στα αρχαία χρόνια Ειρηνοδίκες ήταν ιερείς επιφορτισμένοι να τηρούν τα νόμιμα σχετικά με την κήρυξη πολέμου και τη σύναψη ειρήνης.

Ο Ειρηνοδίκης είναι ο Δικαστής που εκδικάζει τις υποθέσεις στα Ειρηνοδικεία και έχει τον κατώτερο βαθμό της δικαστικής ιεραρχίας. Εκδικάζει και τις ποινικές υποθέσεις του Πταισματοδικείου, καθόσον κάθε Ειρηνοδικείο είναι ταυτόχρονα και Πταισματοδικείο, εκτός αν έχει συσταθεί σε ορισμένη περιφέρεια ειδικό Πταισματοδικείο. Επίσης ο Ειρηνοδίκης μπορεί να συμμετάσχει και στη σύνθεση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, αναπληρώνοντας έναν Πρωτοδίκη, όταν κωλύεται ή δεν υπάρχει άλλος.

Το νέο άρθρο 94  του ΚΠολΔ όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο 4335/2015 ορίζει τα εξής:

1. Στα πολιτικά δικαστήρια οι διάδικοι έχουν υποχρέωση να παρίστανται με πληρεξούσιο δικηγόρο. 

2. Επιτρέπεται η δικαστική παράσταση διαδίκου χωρίς πληρεξούσιο δικηγόρο: α) στο ειρηνοδικείο, εφόσον πρόκειται για μικροδιαφορές β) για να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος.

3. Στις περιπτώσεις της παρ.2 ο δικαστής έχει δικαίωμα, εκτιμώντας τις ιδιαίτερες περιστάσεις, να υποχρεώσει το διάδικο να προσλάβει δικηγόρο.

Η αποποίηση κληρονομιάς, δηλαδή η δήλωση βουλήσεως του προσωρινού κληρονόμου ότι δε δέχεται την κληρονομιά, γίνεται με δήλωση στο Γραμματέα του Δικαστηρίου κληρονομιάς, συντασσόμενης σχετικής έκθεσης (άρθρο 1847 Αστικού Κώδικα). Δικαστήριο της κληρονομιάς είναι το Ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο κληρονομούμενος είχε κατά το χρόνο του θανάτου του την κατοικία του και, αν δεν είχε κατοικία, τη διαμονή του, και αν δεν είχε ούτε διαμονή, το Ειρηνοδικείο της πρωτεύουσας του Κράτους (άρθρο 810 ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 17 παρ. 22 ν. 4055/2012).

Από 1η Μαρτίου 2013 όλες οι υποθέσεις που αφορούν δημοσίευση διαθήκης (αρ. 807 ΚΠολΔ), κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας (αρ.808 ΚΠολΔ), έκδοση κληρονομητηρίου (αρ. 819 ΚΠολΔ), άδεια για διενέργεια πράξεων (αρ. 797 ΚΠολΔ), σφράγιση και αποσφράγιση πραγμάτων για αποτροπή κινδύνου (αρ.826 και 833 ΚΠολΔ), βεβαίωση γεγονότος με σκοπό να συνταχθεί ληξιαρχική πράξη (αρ. 782 ΚπολΔ), αφάνεια (αρ. 783 ΚΠολΔ), εγγραφή, τροποποίηση, διάλυση, διοίκηση σωματείου (αρ.787 ΚΠολΔ), διόρθωση ληξιαρχικών πράξεων, βεβαιωτικός όρκος και άλλες εκδικάζονται ενώπιον του Ειρηνοδικείου με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (αρ. 739 επ., 782 επ. ΚΠολΔ).

Κατά την εκούσια δικαιοδοσία εκδικάζονται επίσης και τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα και έχουν περιέλθει, χωρίς δόλο, σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών τους (ν.3869/2010). Οι οφειλέτες δικαιούνται να υποβάλουν στο Ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου έχουν την κατοικίας τους άλλως τη συνήθη διαμονή τους, την αίτηση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 του ν.3869/2010 για τη ρύθμιση των οφειλών αυτών και απαλλαγή. Τροποποιήσεις στο παραπάνω νόμο έγιναν με τους ν.4161/2013 και ν. 4346/2015.

Άλλες υποθέσεις που εκδικάζονται με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας είναι οι επικυρώσεις ανωμάλου δικαιοπραξίας.

Για τις διαφορές που αφορούν ποσά κάτω των 5.000 ευρώ (μετά την τροποποίηση του αντίστοιχου ποσού των 2.000 ευρώ από το ν. 3994/2011), ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει ότι εκδικάζονται με την πολύ σύντομη, απλή και ολιγοδάπανη διαδικασία των μικροδιαφορών. Οι αποφάσεις που εκδίδονται κατά τη διαδικασία αυτή δεν προσβάλλονται με έφεση, αλλά μόνο με αναίρεση στον Άρειο Πάγο και για περιορισμένους λόγους.

Κατ΄άρθρο 511 ΚΠολΔ (Αποφάσεις πρωτοβάθμιων δικαστηρίων) οι αποφάσεις των ειρηνοδικείων μπορούν να προσβληθούν με έφεση, η οποία σύμφωνα με το άρθρο 17 Α ν. 3994/2011 εκδικάζεται από το αρμόδιο Μονομελές Πρωτοδικείο.

Οι αποφάσεις σε διαφορές που εκδικάζονται κατά τις ειδικές διατάξεις των μικροδιαφορών είναι ανέκκλητες (άρθρο 512 ΚΠολΔ).

Σύμφωνα με το Ν. 4055/2012 από την 1η Μαρτίου 2013, το οικείο Ειρηνοδικείο της κατοικίας του θανόντος είναι η αρμόδια υπηρεσία έκδοσης πιστοποιητικού:

• δημοσίευσης ή μη διαθήκης
• μη αποποίησης κληρονομιάς

Το Ειρηνοδικείο είναι επίσης αρμόδιο για την έκδοση πιστοποιητικών που αφορούν αγροτικούς συνεταιρισμούς (σύσταση, τροποποίηση ή διάλυση).

Στο πλαίσιο του Ν. 3389/2005 (ΦΕΚ Α' 232) «περί Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα», το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Υ.Δ.Δ.Α.Δ), ύστερα από διαγωνιστική διαδικασία, ανέθεσε στην εταιρεία ειδικού σκοπού Profile Digital Services A.E. την υλοποίηση του έργου «Ψηφιακή καταγραφή, αποθήκευση και διάθεση των πρακτικών των συνεδριάσεων δικαστηρίων με ΣΔΙΤ».

Αντικείμενο του έργου είναι η ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος και υποδομών γα την ψηφιακή καταγραφή, αρχειοθέτηση και διάθεση των πρακτικών των συνεδριάσεων των δικαστηρίων και η ψηφιακή καταγραφή, αποθήκευση και διάθεση των πρακτικών των συνεδριάσεων στα εφετεία (πολιτικά και ποινικά), πρωτοδικεία και  ειρηνοδικεία της χώρας, στο εξής αναφερόμενο ως «Ολοκληρωμένο Σύστημα Πρακτικών Δικαστηρίων» ή «ΟΣΠΔ».

Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ) είναι έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και περιλαμβάνει την μηχανογράφηση της Πολιτικής και Ποινικής διαδικασίας των Δικαστηρίων και Εισαγγελιών σε ένα ομογενοποιημένο πληροφοριακό περιβάλλον σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Χαλκίδα. Οι φορείς που περιλαμβάνονται είναι τα:

• Ειρηνοδικεία – Πταισματοδικεία
• Πρωτοδικεία – Εισαγγελίες Πρωτοδικών
• Εφετεία – Εισαγγελίες Εφετών
• Άρειος Πάγος – Εισαγγελία Αρείου Πάγου

Το έργο ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2014 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2017. Εκτός από την εσωτερική μηχανογράφηση των δικαστηρίων και εισαγγελιών, περιλαμβάνει ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς πολίτες και δικηγόρους που θα προσφερθούν από την παρούσα ιστοσελίδα (όπως ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, αιτήσεων για πιστοποιητικά, πληροφορίες πινακίων, πορεία υπόθεσης), καθώς και διαλειτουργικότητα με άλλες υπηρεσίες και φορείς (π.χ. Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, Ολομέλεια δικηγορικών Συλλόγων, Ποινικό μητρώο κ.α.).

Το έργο αναπτύσσεται από Ανάδοχο Ένωση Εταιριών αποτελούμενη από τις Intrasoft International S.A, Altec Integration ΑΕ και Quality&Reliability Α.

• Παντελεήμων Ρεντούλης-Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση του Ελληνικού Αστικού Δικονομικού Δικαίου (Μια Προσπάθεια Καταδείξεως της ιστορικής του Συνέχειας)
• Ζάγκας, Λ., Η προέλευση του όρου Ειρηνοδίκης, Αθήνα, 2020.
• Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας [3]
• Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών
• Οικονομίδου / Λιβαδά, Εγχειρίδιον πολιτικής δικονομίας, 7η έκδ., α’ τόμ., 1924, ανατ. 1988, σ. 131-132 Ευκλείδου / Παπαδοπούλου, Ερμηνεία της πολιτικής δικονομίας, 3η έκδ., α’ τόμ., σ. 99-100).
• π.δ. 110/2012 (ΦΕΚ 193 Α΄ 10-10-2012) "Συγχώνευση ανενεργών ή υπολειτουργούντων Ειρηνοδικείων της Χώρας"
• ν. 4055/2012 (ΦΕΚ Α' 51/12-03-2012)
• ν. 4335/2015
• ν.3869/2010, 4161/2013 και 4346/2015 περί Υπαγωγής στη Ρύθμιση Οφειλών Υπερχρεωμένων Νοικοκυριών
• Νέο Μητρώο Υπηρεσιών και Φορέων 2017 του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης)[4]