Ιωάννης του Μπερί

Ιωάννης του Μπερί
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jean Ier de Berry (Γαλλικά)
Γέννηση	30  Νοεμβρίου 1340[1] Βενσέν[2]
Θάνατος	15  Ιουνίου 1416[1] Παρίσι[2]
Τόπος ταφής	Sainte-Chapelle de Bourges και Καθεδρικός Ναός της Μπουρζ
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συλλέκτης τέχνης
Οικογένεια
Σύζυγος	Ιωάννα του Αρμανιάκ (1360–1388)[3][4] Ιωάννα Β΄ της Ωβέρνης (1390–1416)[4]
Τέκνα	Μαρία του Μπερί Βόννη του Μπερί Ιωάννης του Μπερί (Κόμης του Μονπανσιέ) Κάρολος του Μπερί
Γονείς	Ιωάννης Β΄ της Γαλλίας[3] και Μπόννη του Λουξεμβούργου[3]
Αδέλφια	Μαρία της Γαλλίας (1344-1404) Ιωάννα των Βαλουά, Βασίλισσα της Ναβάρας[3] Ισαβέλλα της Γαλλίας Φίλιππος Β΄ της Βουργουνδίας Λουδοβίκος Α΄ του Ανζού[3] Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας[3]
Συγγενείς	Κάρολος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (θείος)
Οικογένεια	Οίκος του Βαλουά
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ιωάννης, δούκας του Μπερί (Γαλλική γλώσσα : Jean Ier de Berry, 30 Νοεμβρίου 1340 - 15 Ιουνίου 1416) ήταν τρίτος γιος του βασιλιά της Γαλλίας Ιωάννη του Αγαθού και της Μπόννης του Λουξεμβούργου. Τα αδέρφια του ήταν ο Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας, ο Λουδοβίκος Α΄ του Ανζού και ο Φίλιππος Β΄ της Βουργουνδίας. Έμεινε γνωστός για μιά μεγάλη συλλογή πολλών πεφωτισμένων εγγράφων και άλλων έργων με το όνομα Οι Πολύ Πλούσιες Ώρες του Δούκα του Μπερί. Το προσωπικό του σύνθημα ήταν "θα έρθει η ώρα".^[5]

Γεννημένος στο κάστρο του Βενσέν (30 Νοεμβρίου 1340) έγινε κόμης του Πουατού από τον πατέρα του (1356).^[6] Αργότερα (1358) έγινε βασιλικός υπολοχαγός σε Ωβέρνη, Λανγκντόκ, Περιγκόρ και στο Πουατού, κυβέρνησε αυτές τις περιοχές στο όνομα του πατέρα του την εποχή που ήταν αιχμάλωτος των Άγγλων. Μετά την παράδοση του Πουατού στους Άγγλους (1360) ο Ιωάννης Β΄ του παραχώρησε τα νέα δουκάτα του Μπερί και της Ωβέρνης.^[6] Με την Συνθήκη του Μπρετινί τον Μάιο έγινε όμηρος του Αγγλικού Στέμματος και παρέμεινε στην Αγγλία μέχρι το 1369. Με την επιστροφή στην πατρίδα του ο μεγαλύτερος αδελφός του Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας τον διόρισε υπολοχαγό στο Μπερί, την Ωβέρνη, το Δουκάτο της Βουρβόνης, το Φορέζ, την Τουρραίνη, το Ανζού, το Μαιν και την Νορμανδία.

Με το θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού του Καρόλου Ε΄ (1380) αντιβασιλείς του ανήλικου διαδόου Καρόλου ΣΤ΄ της Γαλλίας ανέλαβαν ο Ιωάννης τα αδέλφια του και ο από μητέρα θείος του νέου βασιλιά Λουδοβίκος Β΄ της Βουρβόνης. Ο Ιωάννης του Μπερί διορίστηκε τον Νοέμβριο υπολοχαγός στο Λανγκντόκ-Ρουσιγιόν, βρέθηκε αντιμέτωπος με αγροτική εξέγερση που διαμαρτυρήθηκαν για την υψηλή φορολογία, ήταν απαραίτητη λόγω του πολέμου με τους Άγγλους. Μετά τον θάνατο και του δεύτερου αδελφού του Λουδοβίκου Α΄ του Ανζού στάθηκαν μαζί με τον μικρότερο αδελφό του Φίλιππο Β΄ της Βουργουνδίας κυρίαρχες φυσιογνωμίες στο βασίλειο. Ο μικρός βασιλιάς ενηλικιώθηκε (1388) και έδωσε την εξουσία στους υπουργούς του πατέρα του που ήταν εχθροί των ισχυρών θείων του. Την ίδια εποχή αφαιρέθηκαν από τον Ιωάννη του Μπερί όλα τα αξιώματα που είχε στο Λανγκντόκ. Τα δύο αδέλφια κατάφεραν να ενισχύσουν την δύναμη τους το 1392 όταν ο μικρός βασιλιάς είχε την πρώτη κρίση παραφροσύνης, ένα δεινό που θα τον συνοδεύσει σε όλη του την ζωή. Οι δύο δούκες είχαν την απόλυτη εξουσία ως το 1302 που σε μια στιγμή διαύγειας ο Κάρολος ΣΤ΄ έδωσε δύναμη στον αδελφό του Λουδοβίκο, δούκα της Ορλεάνης.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγινε κυρίαρχη μορφή στο πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας. Μετά τον θάνατο και του Φιλίππου Β΄ της Βουργουδίας (1404) έμεινε ο μόνος επιζών γιος του Ιωάννη Β΄ και ο μόνος που θα μπορούσε να παίξει ρόλο στον ανταγωνισμό μεταξύ των ανιψιών του Λουδοβίκου Α΄ της Ορλεάνης και του Ιωάννη του Ισχυρού. Μετά τον φόνο του δούκα της Ορλεάνης ακολούθησε εμφύλιος όπου ο Ιωάννης υποστήριζε τον Οίκο της Ορλεάνης, αλλά πάντοτε έπαιζε τον ρόλο του ειρηνοποιού και συμφιλιωτή. Παρότρυνε τον Κάρολο ΣΤ΄ και τους γιους του να μην είναι παρόντες στην Μάχη του Αζενκούρ (1415). Οι άσχημες αναμνήσεις στην μάχη του Πουατιέ, με την μακρόχρονη αιχμαλωσία του πατέρα του, δεν άφηναν περιθώρια να σκεφτεί τίποτε διαφορετικό. Απεβίωσε λίγους μήνες μετά την μάχη, που ήταν τόσο καταστροφική όσο φοβόταν.^[7]

Νυμφεύτηκε πρώτα το 1360 την Ιωάννα του Αρμανιάκ (1346 - 1387), κόρη του Ιωάννη Α΄ κόμη του Αρμανιάκ και είχε τέκνα:^[6][8]

• Μπόννη 1365-1435, παντρεύτηκε πρώτα τον Αμεδαίο Ζ΄ κόμη της Σαβοΐας και μετά τον Βερνάρδο Ζ΄ κόμη του Αρμανιάκ.^[9]
• Κάρολος 1371-1383, κόμης του Μονπανσιέ, απεβ. 12 ετών.
• Ιωάννης 1373-1375, απεβ. 2 ετών.
• Βεατρίκη γενν. 1374.
• Μαρία 1375-1434, δούκισσα της Ωβέρνης, παντρεύτηκε πρώτα τον Λουδοβίκο Γ΄ των Σατιγιόν κόμη του Ντυνουά, έπειτα τον Φίλιππο των Αρτουά κόμη του Ε και τέλος τον Ιωάννη Α΄ δούκα του Μπουρμπόν.
• Ιωάννης 1363-1402, κόμης του Μονπανσιέ. Νυμφεύτηκε σε πρώτο γάμο την εξαδέλφη του Αικατερίνη των Βαλουά, κόρη του Καρόλου Ε΄ της Γαλλίας και σε δεύτερο την Άννα της Βουρβόνης (1380-1408), κόρη του Ιωάννη Α΄ κόμη του Λα Μαρς.
• Λουδοβίκος, απεβ. νέος.

Το 1387 απεβίωσε η Ιωάννα και ο Ιωάννης έκανε το 1389 δεύτερο γάμο, με την Ιωάννα Β΄ κόμισσα του Ωβέρν & του Μπουλόν· δεν απέκτησαν τέκνα.^[10][11]

Ο Ιωάννης του Μπερί ήταν μεγάλος προστάτης των τεχνών. Τα δύο σημαντικότερα έργα που δημιουργήθηκαν με την φροντίδα του ήταν το Βιβλίο των Ωρών και Οι Πολύ Πλούσιες Ώρες του Δούκα του Μπερί. Τα έργα αυτά περιείχαν όλες τις τάσεις της εποχής, όπως τον Φλαμανδικό ρεαλισμό, την Παριζιάνικη λεπτότητα και την Ιταλική ζωγραφική.^[12] Για να καταφέρει να τα δημιουργήσει, φορολόγησε βαριά τα κτήματά του και απεβίωσε χρεωμένος στο Παρίσι (1416).

• Emmerson, Richard K. (2013). Key Figures in Medieval Europe: An Encyclopedia
• John, Duke of Berry, Richard C. Famiglietti, Medieval France: An Encyclopedia, ed. William W. Kibler, (Routledge, 1995)
• Joni M. Hand, Women, Manuscripts and Identity in Northern Europe, 1350–1550, (Ashgate, 2013)
• Strayer, J. R. (1982). Dictionary of the middle ages. New York: Scribner

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ιωάννης του Μπερί