Νέριο Β΄ Ατσαγιόλι

Νέριο Β΄ Ατσαγιόλι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1416 Φλωρεντία
Θάνατος	1451[1] Αθήνα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αριστοκράτης
Οικογένεια
Σύζυγος	Κιάρα Ζόρζι
Τέκνα	Φραγκίσκος Α´ Ατσαϊόλι
Αδέλφια	Αντώνιος Β΄ Ατσαγιόλι
Οικογένεια	Ατσαγιόλι
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Νέριο Β΄ Ατσαγιόλι (ιταλ.: Nerio II Acciaioli, 1416-1451) ήταν δούκας των Αθηνών, σε δύο ξεχωριστές περιπτώσεις το 1435-1439 και ξανά το 1441-1451. Καταγόταν από την Οικογένεια Ατσαγιόλι από την Φλωρεντία· ήταν γιος του Φραγκίσκο Ατσαγιόλι, που ήταν κύριος ενός φέουδου στα Συκάμινα Αττικής και της Μαργαρίτας Μαλπίλι. Ο Φραγκίσκος ήταν εξάδελφος του Αντωνίου Α΄ δούκα των Αθηνών. Ο Νέριο Β΄ έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις αρχαιότητες και την ελληνική γλώσσα· ο ίδιος μάλιστα μιλούσε ελληνικά και στόλισε την πόλη της Αθήνας με σπουδαία μνημεία.

Ήρθε στην Ελλάδα το 1419 μετά τον θάνατο του πατέρα του, όταν ήταν μόλις τριών ετών. Ονομάστηκε διάδοχος τού εξαδέλφου τού πατέρα του Αντώνιου Α΄, αλλά μετά τον θάνατο του θείου του το 1435, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει την χήρα του Μαρία Μελισσηνή και τον Γεώργιο Χαλκοκονδύλη, που διεκδικούσαν το δουκάτο. Ο τελευταίος πήγε στον Οθωμανό σουλτάνο Μουράτ Β΄στις Σέρρες για να το ζητήσει. Ο Μουράτ Β΄ όμως δεν δέχτηκε, θεωρώντας του χεριού του τον νεαρό Νέριο Β΄. Αλλά και οι Αθηναίοι δεν δέχτηκαν το σφετερισμό και εξόρισαν τον Χαλκοκονδύλη και τη Μαρία, οπότε ο Νέριο Β΄ στα 19 του ανέβηκε στον θρόνο του δουκάτου, ως υποτελής στους Οθωμανούς (καταβάλλοντας υψηλό ετήσιο χρηματικό φόρο).

Μετά από 4 χρόνια (1439) και πάλι αντιμετώπισε προβλήματα, αυτή την φορά από τον αδελφό του Αντώνιο Β΄. Ο Νέριο Β΄ διατηρούσε φέουδο στην περιοχή της Τοσκάνης και πήγε εκεί για να λύσει κάποια προβλήματα, που είχαν δημιουργηθεί και πιθανόν παρέστη στο ενωτικό συλλείτουργο Ορθοδόξων και Καθολικών στις 6 Ιουλίου 1439, στο τέλος της Συνόδου Φερράρας Φλωρεντίας. Στην Αθήνα άφησε επίτροπο τον αδελφό του Αντώνιο Β΄, αυτός όμως σφετερίστηκε τη εξουσία και δεν επέτρεπε στον Νέριο Β΄ να την ξαναπάρει.

Σύντομα όμως (το 1441) πέθανε ο Αντώνιος Β΄ και ο Νέριο Β΄ επέστρεψε στο δουκάτο και ανακατέλαβε την εξουσία μετά από παραμονή σχεδόν τριών ετών στη Φλωρεντία, εξορίζοντας αμέσως τη χήρα του αδερφού του Μαρία Ζόρζι. Το 1444 δέχτηκε επίθεση από τους Ρωμαίους από το Δεσποτάτο του Μυστρά υπό τον Κωνσταντίνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο, που εισέβαλε στην Αθήνα και τη Θήβα, υποχρεώνοντας τον Νέριο Β΄ να πληρώνει φόρο υποτελείας. Μετά τη μάχη της Βάρνας (Νοέμβριος 1444) όμως ο Νέριο άλλαξε στρατόπεδο, έστειλε διπλωμάτες στο σουλτάνο Μουράτ Β και ζήτησε την προστασία του^[2]. Ο τελευταίος δεν έχασε την ευκαιρία, συμμάχησε με το Νέριο Β΄ και με μεγάλο τουρκικό στρατό κατέβηκε από τη Μακεδονία στην Αττική και στις 10 Δεκεμβρίου 1446 με τα νέα του κανόνια γκρέμισε το Τείχος του Εξαμιλίου και νίκησε τους Ρωμαίους. Ο Νέριο Β΄ έλαβε και πάλι την Αθήνα για να βασιλέψει για άλλα πέντε χρόνια, όχι όμως τη Θήβα.

Μετά τον θάνατό του το 1451 τον διαδέχθηκε ο νεαρός γιος του Φραγκίσκος Α΄ υπό την αντιβασιλεία της χήρας του Κιάρα Ζόρζι.

Ο ιστορικός Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, γιος του Γεωργίου Χαλκοκονδύλη, του οποίου η οικογένεια εξορίστηκε από τον Νέριο Β΄, τον αποκαλεί "θηλυπρεπή"^[3]. Δύο φορές υποδέχτηκε στην Αθήνα τον Ιταλό ιστοριοδίφη και ουμανιστή Κυριακό τον Αγκωνίτη.

Γιος του, από τη σύζυγό του Κιάρα Ζόρζι, ήταν ο:

• Φραγκίσκος Α΄ δούκας των Αθηνών.

• Setton, Kenneth M. (general editor) A History of the Crusades: Volume III — The Fourteenth and Fifteenth Centuries. Harry W. Hazard, editor. University of Wisconsin Press: Madison, 1975.
• Setton, Kenneth M. Catalan Domination of Athens 1311–1380. Revised edition. Variorum: London, 1975.
• Καταλανοί εν τη Ανατολή : οις προσετέθη και ανέκδοτος της χρονολογίας των Αθηνών, υπό Επαμ. Ι. Σταματιάδου, δαπάνη Κωνστ. Αντωνιάδου. -- [Αθήναι] : εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου, 1869. --258, 259 σ.