Τουραχάν μπέης

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 14/02/2020.

Ο Τουραχάν μπέης (τουρκικά: Turahan Bey/Beğ , πέθανε το 1456), γνωστός και ως Τουραχάνης ή Τουραχάμπεης, ήταν εξέχων Οθωμανός διοικητής και κυβερνήτης της Θεσσαλίας από το 1423 μέχρι τον θάνατό του το 1456. Συμμετείχε σε πολλές οθωμανικές εκστρατείες του δεύτερου τετάρτου του 15ου αιώνα κατά των Βυζαντινών και κατά της Σταυροφορίας της Βάρνας. Οι συνεχείς επιδρομές του στον Μορέα μεταμόρφωσαν αυτό το βυζαντινό δεσποτάτο σε κυριαρχία των Οθωμανών και άνοιξαν τον δρόμο για την κατάκτησή του. Την ίδια στιγμή, η διοίκηση του Τουραχάν στην Θεσσαλία καθόρισε νέους λαούς, ίδρυσε τον Τύρναβο, αναζωογόνησε την οικονομία της περιοχής και έθεσε τις βάσεις για την οθωμανική κυριαρχία στην περιοχή για τους επόμενους αιώνες.

Ο Τουραχάν μπέης θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους και αυτόνομους Οθωμανούς άρχοντες των Βαλκανίων του 15ου αιώνα. Είχε καθοριστικό ρόλο στην καθιέρωση της οθωμανικής κυριαρχίας στην Θεσσαλία και στην κεντρική Ελλάδα γενικότερα. Εκτός από τις κατακτήσεις που πραγματοποίησε, έφερε στην περιοχή 5,000 Τούρκους αποίκους τους οποίους εγκατέστησε σε δώδεκα χωριά της Κεντρικής Ελλάδας προκειμένου να ενισχύσει τον οθωμανικό στρατιωτικό έλεγχο. Επιπλέον, σύμφωνα με την αραβική βιογραφία του Τουραχάν, στην οποία ο Σκωτσέζος δημοσιογράφος Ντέιβιντ Ούρκχαρτ υποστήριξε ότι οι αποικίες εξακολουθούσαν να υπάρχουν στον Τύρναβο την δεκαετία του 1830, ο Τουρχάν ήταν ο πρώτος που εγκατέστησε πολιτοφυλακές στις ορεινές περιοχές της κεντρικής Ελλάδας, τους προδρόμους των μετέπειτα αρματολών.

Ο Τουραχάν έλαβε επίσης αρκετά μέτρα για να αποκαταστήσει την τάξη και την ευημερία στην επαρχία του, με σημαντικότερα μέτρα την ίδρυση (ή επανίδρυση) της πόλης του Τυρνάβου, η οποία ήταν μέχρι τότε ένα μικρός οικισμός ιερέων. Προκειμένου να προσελκύσει και να προστατεύσει τον ελληνορθόδοξο πληθυσμό της περιοχής, του παρείχε ιδιαίτερα προνόμια όπως ειδικά διοικητικά κτίρια, παρόμοια με τα βακούφια (θρησκευτικά κτίρια που ασχολούνταν με την περίθαλψη) της Μέκκας, φορολογικές απαλλαγές και την απαγόρευση στα οθωμανικά στρατεύματα να διασχίζουν την πόλη. Έχτισε επίσης στην πόλη ένα τζαμί (το οποίο καταστράφηκε μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος το 1881) και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Τουραχάνη, η οποία διασώζεται μέχρι σήμερα. Ο Τουραχάν έχτισε επίσης αρκετά δημόσια κτίρια όπως τζαμιά, μοναστήρια, σχολεία για Χριστιανούς, σχολεία για Μουσουλμάνους, γέφυρες και λουτρά σε όλη την επαρχία. Φρόντισε, παράλληλα, να διατηρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω την θεσσαλική βιομηχανία βαμβακιού, μεταξιού και μαλλιού, στο βαθμό που οι επόμενες γενιές τον θεώρησαν ως τον πρωτοπόρο στην εισαγωγή νέων τεχνικών βαφής, οι οποίες είχαν ως βάση τα κίτρινα μούρα και το φυτό κάλι, υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ποτάσας. Τα υλικά αυτά εξαπλώθηκαν στην υπόλοιπη Ρούμελη και από εκεί στην Δυτική Ευρώπη.

• Babinger, Franz (1987) [1936]. "Turakhān Beg". In Houtsma, Martijn Theodoor. E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume VIII. Leiden: BRILL. pp. 876–878.
• Babinger, Franz (1992) [1978]. Mehmed the Conqueror and His Time. Edited by William C. Hickman, translated from the German by Ralph Manheim. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• Imber, Colin (2006). The Crusade of Varna, 1443–45. Aldershot: Ashgate Publishing.
• İnalcık, Halil (1978). The Ottoman Empire: Conquest, Organization and Economy. London: Variorum Reprints.
• John Jefferson (17 August 2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444. BRILL.
• Nicol, Donald MacGillivray (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453. Cambridge: Cambridge University Press.
• Setton, Kenneth M. (1978). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century. Philadelphia, MA: The American Philosophical Society.
• Toynbee, Arnold J. (1981). The Greeks and Their Heritages. Oxford: Oxford University Press.
• Trapp, Erich; Beyer, Hans-Veit; Kaplaneres, Sokrates; Leontiadis, Ioannis (1991). "29165. Τουραχάνης". Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit (στα γερμανικά). Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Vakalopoulos, Apostolos E. (1974). Ιστορία του νέου ελληνισμού, Τόμος Α′: Αρχές και διαμόρφωσή του (Έκδοση Β′) [History of modern Hellenism, Volume I: Its origins and formation (2nd Edition)] (in Greek). Thessaloniki: Emm. Sfakianakis & Sons.