Χαντίθ

Με τον όρο Χαντίθ (αραβικά: حديث) αναφερόμαστε στην ισλαμική παράδοση που παραδίδει τα λόγια και τις πράξεις του προφήτη Μωάμεθ ή ακόμα την έγκρισή του για ό,τι ειπώθηκε ή τελέστηκε ενώπιόν του[1]. Η λογοτεχνία των χαντίθ αναγνωρίζεται σήμερα ως βασικό θεμέλιο του Ισλάμ, δεύτερη σε αξία μετά το Κοράνιο. Μετά το θάνατο του Μωάμεθ, το Κοράνιο παρέμενε η κύρια πηγή καθοδήγησης των πιστών, ωστόσο σταδιακά, και καθώς νέα προβλήματα παρουσιάζονταν, δημιουργήθηκε η ανάγκη ύπαρξης μιας δευτερεύουσας επικουρικής πηγής.

Με τη συστηματοποίηση της καταγραφής των παραδόσεων και τη δημιουργία των πρώτων γραπτών συλλογών, τα χαντίθ αποτελούνταν από δύο διακριτά μέρη: την αλυσίδα των ανθρώπων που μετέδωσαν κάθε καταγεγραμμένη παράδοση (ισνάντ ή σανάντ) και το κείμενο της παράδοσης (ματν). Αρχικά, οι πρώτες συλλογές συγκέντρωναν τις παραδόσεις που παρέδιδε κάθε ακόλουθος του Μωάμεθ. Σύντομα διαπιστώθηκε πως αυτή η ταξινόμηση δημιουργούσε πρακτικά προβλήματα, καθώς υπήρχε συχνά η ανάγκη αναζήτησης μιας παράδοσης με βάση το θέμα που διαπραγματευόταν, γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη ανάλογων συλλογών.[2]

Η μελέτη των χαντίθ ονομάζεται «ουλούμ αλ-χαντίθ» (αραβ. علم الحديث, ulūm al-ḥadīth, μτφρ. «επιστήμη των χαντίθ») και συνίσταται στη διερεύνηση της αυθεντικότητας των παραδόσεων. Έξι συλλογές θεωρούνται εγκυρότερες. Μεγαλύτερο κύρος έχουν εκείνες του ιμάμη αλ-Μπουχαρί (θαν. 870) και του Μουσλίμ (θαν. 271/875), ενώ ακολουθούν τα χαντίθ των Αμπού Νταούντ (θαν. 888), αλ-Τιρμίντι (θαν. 279/892), αλ Νασάι (θαν. 303/915) και ιμπν Ματζάχ (θαν. 273/886). Οι συλλογές αυτές αναγνωρίζονται από τους Σουνίτες. Οι Σιίτες αναγνωρίζουν χαντίθ που με αναδρομή στο παρελθόν μπορούν να αποδοθούν στην οικογένεια του Αλί ιμπν Αμπού Τάλιμπ[2]. Οι μελετητές των χαντίθ διακρίνουν τρεις κατηγορίες σύμφωνα με την αξιοπιστία τους: τα Σαχίχ (ṣaḥīḥ), δηλ. γνήσιες συλλογές για τις οποίες επαληθεύεται η αλυσίδα διάδοσης των παραδόσεων και το κείμενό τους, τα Χασάν (ḥasan) που θεωρούνται αξιόπιστα όσον αφορά στις παραδόσεις που παραδίδουν, αλλά αμφισβητείται η αλυσίδα διάδοσής τους και τα Νταΐφ (ḍaˤīf) των οποίων αμφισβητείται τόσο το περιεχόμενο όσο και η πορεία διάδοσης των παραδόσεων[3].

  1. The Encyclopedia of Islam, Vol.3, σελ. 23
  2. 2,0 2,1 The Encyclopedia of Islam, Vol.3, σελ. 24
  3. Elias, Jamal (1999). Islam, Routledge, σελ. 27
  • Bosworth, C.E, Van Donel, E., Heinrichs, W.P., Pellat, Ch. (1991). The Encyclopedia of Islam, Vol. 3, E.J. Brill, Leiden

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]