Լիծյան
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Լիծյան | ||
| չինարեն՝ 丽江市 | ||
 | ||
| Երկիր |  Չինաստան | |
| Համայնք | Յունան | |
| Ներքին բաժանում | Yongsheng County?, Gucheng District?, Yulong Naxi Autonomous County?, Huaping County? և Ninglang Yi Autonomous County? | |
| Մակերես | 20 555 կմ² | |
| ԲԾՄ | 2400±1 մետր | |
| Բնակչություն | 1 253 878 մարդ (2020)[1] | |
| Ժամային գոտի | UTC+8 | |
| Հեռախոսային կոդ | 888 | |
| Փոստային դասիչ | 674100 | |
| Ավտոմոբիլային կոդ | 云P | |
| Պաշտոնական կայք | lijiang.gov.cn | |
| ||
Լիծյան քաղաք (չինարեն՝ 丽江市), Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Յուըննան նահանգի իրավասության տակ գտնվող քաղաքային շրջան է, որը գտնվում է Յուըննան նահանգի հյուսիս-արևմտյան մասում։ Քաղաքը հյուսիս-արևմուտքում սահմանակից է Տիցին շրջանին (迪庆州), արևմուտքում Նուծիան շրջանին (怒江州), հարավ-արևմուտքում Տալի շրջանին (大理州), հարավ-արևելքում Չուսիոն շրջանին (楚雄州), արևելքում Սըչուան նահանգի Փանճըհուա քաղաքին (攀枝花市), հյուսիս-արևելքում մոտ է Սըչուան նահանգի Լյանշան շրջանին (凉山州)։ Գտնվում է Հընտուան լեռնաշղթայի (横断山脉) հյուսիսային հատվածից դեպի Յուըննան-Գուեյճոու բարձրավանդակի անցումային մասում, քաղաքն ունի հայտնի Յուլոնսյուե լեռը (玉龙雪山), Լուկու լիճը (泸沽湖), չընհայը և այլ լճեր, Յանցզի գետը հոսում է քաղաքով։ Քաղաքի ընդհանուր մակերեսը կազմում է 20․554 քառակուսի կիլոմետր, ընդհանուր բնակչության թիվը կազմում է 1,28 միլիոն, որից 50%-ը կազմում է ազգային փոքրամասնությունը, քաղաքային ժողովրդական կառավարության նստավայրն է Կուչըն շրջանը։ Լիծյանը հնագույն մետաքսի և թեյի փոխանցման կայանն է, Լիծյան հնագույն քաղաքը կառուցվել է սոն դինաստիայի ժամանակաշրջանում։ 1986 թվականին պետական խորհուրդը Լիծյանը դասեց հարուստ մշակույթով և պատմական ժառանգությամբ քաղաքների շարքին։ Լիծյանը Չինաստանի կարևոր զբոսաշրջային քաղաքներից մեկն է, «Michelin Travel Guide»-ի կողմից գնահատվել է որպես «երեք աստղանի ճանապարհորդական առաջադրում» (ամենաբարձր մակարդակ)։
Լիցզյանը հայտնի է «Արևելքի Վենետիկ» անունով։ Քաղաքում մանրամասն կառուցված և գեղեցիկ ջրային համակարգ կա, որի երկայնքով ձգվում են չինական ավանդական փայտե շենքերը։ Այն մի ժամանակ եղել է Մետաքսի ճանապարհի կարևոր առևտրային կետ։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքը հիմնադրվել է 80000 տարի առաջ՝ Սուն դինաստիայի կառավարման վերջին և Յուան դինաստիայի վաղ շրջանում։ Քաղաքի բնակիչներն այն համեմատում են դայանի՝ գեղագիրների թանաքամանի հետ, որովհետև քաղաքի փողոցները, նրբանցքները, ջրանցքները, բլրի վրայի գետագալարներն ասես թանաք լինեն, որ հանգիստ հոսելով լցվում են սալաքարի մեջ։
Արևմտյան Հան դինաստիայի Յուեն Տին կայսեր վեցերորդ տարում (մ.թ.ա. 111թ.) հիմնադրվել է Յուեսի շրջանում և քաղաքը նրան էր պատկանել։ Երեք թագավորությունների Շուհան դինաստիայի Ծիեն Սինի երրորդ տարում (225 թվական) Յուըննան նահանգը հիմնադրվել է երեք շրջաններով՝ Ծիեննին, Յուեսի, Յոնչան, որը պատկանում էր միակ նահանգապետին։ Արևմտյան Ծին դինաստիայի ժամանակ այն փոխվել է Նին նահանգ։ Սուեյ դինաստիայի ժամանակ անվանվել է Նաննին նահանգ, և ներկայիս քաղաքը պատկանել է նրան։ Նանճաո մտնելուց հետո ներկայիս քաղաքը պատկանել է Նանճաո Ծիենչուանին։ Տալիի ժամանակաշրջանում պատկանել է Շանծյու շրջանին, և ներկայումս Յոնշեն շրջանը կառավարության վայրն է։
Յուան դինաստիայի տասներեքերորդ տարում (1276 թվականին) ստեղծվել է Լիծյանի ճանապարհը (ներկայիս Յուլոն շրջանը, Շըկու ավան) անվանվել է այսպես այն պատճառով, որ շրջապատված է Յանցզի գետով։ Գետը հնում անվանվել է Լիշուեյ, որից քաղաքի անվանումն է առաջացել Լիծյան։ Յուեն դինաստիայի 15-րդ տարում (1278 թվական) քաղաքը բարելավվեց որպես Սյուեն նահանգ, հետո հիմնադրվեց Շուըն նահանգը (այժմ ղեկավարվում է Պինչուան շրջանի Չընճընի կողմից), որը նույնպես պատկանում է Լիծյանի ճանապարհին։ Յուան դինաստիայի 16-րդ տարում (1279 թվական) հիմնադրվեց Յոննին նահանգը (ներկայիս Նինլան շրջանի Յոննին գյուղը), Լանցյու նահանգը (ներկայիս Նինլան նահանգը), որը պատկանում է Լիծյանի ճանապարհին։ Յուան դինաստիայի 17-րդ տարում (1280 թվական) Սյուեն նահանգը անվանվեց Պեյշըն նահանգ, իսկ Յուեն դինաստիայի 20-րդ տարում (1283 թվական) անվանվեց Պեյշըն շրջան։
Մին Հոնվույի 15-րդ տարում (1382 թվական) Լիծյան ճանապարհը անվանվեց Լիծյան շրջանի, Պեյշըն շրջանը անվանվեց Պեյշըն նահանգ, և Շուըն նահանգը պատկանեց Հըցին շրջանին։ Յոնլըի 4-րդ տարում (1406 թվական) Շըն Յոննին նահանգը անվանափոխվեց Յոննին շրջան։ Ճընթոնի 7-րդ տարում (1442 թվական) Բեյշըն նահանգը անցավ Յուըննանի գլխավոր քարտուղարին։ Ցին դինաստիայի Քանսի 17-րդ տարում (1698 թվական) Յոնին և Պեյշընը դարձան Յոն-Պեյ շրջան (ներկայիս Յոնշըն գավառը)։ Քանսիի 38-րդ տարում (1699 թվական) Յուենշուըն նահանգը անցավ Յոն-Պեյ շրջանին։ Ցին դինաստիայի Ցյանլոնի 15-րդ տարում (1770 թվական) ստեղծվեց Լիծյան շրջանը և ստացավ Լիծյանի վարչական շրջանի անվանումը, Յոն-Պեյ շրջանը փոխվեց շրջանի իրավունքների բաժին։ Տաոկուանի 19-րդ տարում (1839 թվական) վերականգնվեց Լանցյուն նահանգը, որն արդեն պատկանում էր Յոն-Պեյ շրջանի իրավունքների բաժնին։ Կուանսյուի 34-րդ տարում (1908 թվական) կառուցվեց Հուափին շրջանը։
Չինաստանի հանրապետության երկրորդ տարում (1913 թվական) շրջանը, նահանգը վերածվեցին և փոխվեցին գավառով, որի մեջ մտավ Լիծյան գավառը, Յոն-Պեյ գավառը, Հուափին գավառը, որոնք պատկանում էին Յուըննանի արևմտյան մասին, հաջորդ տարի փոխվեց Թընյուե ճանապարհի, 1927 թվականին վերացվեց Թընյուե ճանապարհը։ 1934 թվականին անդադար ռազմական աղետների պատճառով, Պեյ բառը նշանակում էր պարտություն, Յոն-Պեյ գավառի անվանումը ուստի փոխվեց Յոն-Շըն գավառի։ 1935 թվականի Յոն-Շըն գավառի նախկին Լանցյու նահանգը ժամանակավոր ղեկավարության անցավ Նինլանի կողմից, որը ներկայիս Տասին քաղաքն է։ Չինաստանի հանրապետության երեսունմեկերորդ տարում (1942 թվական) Չինաստանի Հանրապետության երեսունմեկերորդ տարում (1942 թ.) շրջանները և վարչական բյուրոները պատկանում էին Յուըննան նահանգի յոթերորդ վարչական վերահսկողական շրջանին։
Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հիմնադրումից հետո 1950 թվականին ստեղծվել է Լիծյան հատուկ գոտին։ Իրավասությունը գտնվում է Լիծյան, Յոնշեն, Հուափին, Ծյանչուան, Հըցին, Լանփին, Ճոնդիեն, Վեյսի, Պիծիան և 4 վարչական շրջանների՝ Նինլանի, Տըցինի, Ֆուկոնի և կոնշանի 9 վարչական շրջանների նկատմամբ։ Նահանգի կամ ինքնավար մարզի ժողովրդական պատգամավորների խորհրդին կից շրջանային և քաղաքային ժողովրդական խորհուրդների աշխատանքի վերահսկման գրասենյակը գտնվում է Լիծյան գավառում։ 1952 թվականին Պիծյան շրջանը, Ֆուկոնը, Կոնշանը և Տըցինը ստեղծվեցին որպես վարչական շրջաններ և փոխվեցին ինքնավար շրջանների։ 1954 թվականին երեք ինքնավար շրջանները՝ Պիծյանը, Ֆուկունը և Կոնշանը, անցան Նուծյան Լիսուի ինքնավար շրջանի տակ։
1961 թվականի ապրիլի 10-ին Լիծյան շրջանը փոխվեց Լիծյան Նասի ինքնավար շրջանի։ 1965թվականին Հուափին շրջանի 10 համայնքներ նշանակվեցին Սըչուան նահանգի Տուքոու քաղաքում (այժմ՝ Փանճըհուա քաղաք)։ 1970 թվականին Լիջիանգի հատուկ գոտին վերանվանվեց Լիցզյան շրջան։ 2002 թվականի դեկտեմբերի 26-ին նահանգային խորհուրդը հաստատեց Լիծյան շրջանի և Լիծյան Նասիի ինքնավար շրջանի վերացումը և պրեֆեկտուրայի մակարդակով Լիծյան քաղաքի հիմնադրումը, սկզբնական Լիծյան շրջանը վերակազմավորվեց Կուչըն շրջանի և Յուլոն Նասի ինքնավար շրջանի։
Լիծյան Հին քաղաքը (տեղացիներն այն անվանում էին Տայան կամ Տայան հնագույն քաղաք) կառուցվել է Հարավային Սոն դինաստիայում։ Լիծյանի առաջնորդի ազգանունն էր՝ Մու (木), որը նշանակում է փայտ, և քաղաքի շենքը պետք է նման լինի փայտե նիշերով շրջանակված «木» բառին։ Այն Չինաստանի հայտնի պատմամշակութային քաղաքների շարքում միակ հնագույն քաղաքն է՝ առանց քաղաքային պարիսպների։ Մին դինաստիայի հայտնի ճանապարհորդ Սյու Սյաքըն հնագույն Լիծյան քաղաքի «Տիեն Յոու օրագրում» գրել է, որ «Մուֆուն»՝ Մու ընտանիքի առաջնորդի պալատը, «թագավորի պալատի պես գեղեցիկ է»։
1996 թվականի փետրվարի 3-ին 7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ տեղի ունեցավ Լիծյանում, որի հետևանքով զոհվեց 309 մարդ, ծանր վիրավորվեց 4070-ը և թեթև վիրավորվեց 12987 մարդ։ Երկրաշարժից հետո վերականգնված հնագույն Լիծյան քաղաքը համեմատաբար լավ պահպանված էթնիկ փոքրամասնությունների հնագույն քաղաք է։ Այն կենտրոնացնում է Նասիի մշակույթի էությունը և պահպանում է Սոն և Յուան դինաստիաներից ի վեր ձևավորված պատմական առանձնահատկությունները։ 1997 թվականի դեկտեմբերի 4-ին այն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից որպես մշակութային ժառանգություն։
Աշխարհագրություն [խմբագրել | խմբագրել կոդը]
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լիծյանը գտնվում է
Ցինհայ-Տիբեթ և Յուըննան-Գուեյճոու բարձրավանդակի խաչմերուկում, իսկ հնագույն քաղաքը գտնվում է Լիծյանի հարթավայրում (կամ առափնյա ծանծղուտում)։
Լիծյանի ռելիեֆը բազմազան է, կան ձնե լեռներ, մարգագետին, բնածին բնապատկեր, բայց Լիծյանի տարբեր հատվածներում տեղակայվածության և ջերմային ռեժիմի պատճառով ամբողջովին տարբերվում է, այդ պատճառով էլ քաղաքում միկրոկլիման շատ ակնհայտ է։
Լիծյան քաղաքը գտնվում է 25°23'-27°56' հյուսիսային լայնության և 99°23'-101°31' արևելյան երկայնության միջև։
Համաշխարհային մշակութային ժառանգություններից մեկը Լիծյանի հնագույն քաղաքը տեղակայված է Լիծյանի դաշտային հարթավայրում, ծովի մակերեսից 2400 մետր բարձրությամբ։ Լիծյան քաղաքի մոտակայքում է գտնվում Յուլոնսյուե լեռան բարձր գագաթը՝ ծովի մակարդակից 5596 մետր բարձրության վրա, քաղաքը նաև ունի համաշխարհային բնական ժառանգություններից մեկը «Վագրի ցատկի կիրճը» (կիրճ Չին-տիբեթյան լեռներում Յանցզի գետի վրա, որը գտնվում է Յուըննան նահանգի Լիծյան քաղաքից 60 կմ հյուսիս)։
Ջրային ուղիները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջրային ուղիները հիմնականում սնվում են Սև վիշապի ջրավազանից, որի ջուրը ջրանցքներով ուղղվում է դեպի հին քաղաքի բոլոր մասերը՝ երբեմն էլ անցնելով տների տակով։ Քաղաքի ջրային ուղիներն անցնում են վեհաշուք ու շքեղ զարդարված ավելի քան 350 կամուրջներով։ Ամեն գիշեր բացվում է քաղաքի կենտրոնում գտնվող շլյուզը՝ բազալտե մայթերը ցեխից ու փոշուց լվանալու համար։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լիծյանը ունի բարենպաստ կլիմա, քանի որ տեղակայված է ցածր լայնության և բարձր լեռնային գոտում, տարվա չորս սեզոնին գարնանային եղանակ է, քաղաքն ունի մերձարևադարձային կլիմա։
Լիծյան քաղաքի կլիմայի առանձնահատկություններն են՝ ձմռանը սաստիկ ցուրտ չէ, ամառը սաստիկ շոգ չէ, խոնավ է, համեմատաբար մռայլ, բայց ամսվա կեսին կարելի է տեսնել արևի շողերը։
Լիծյան քաղաքում տեղակայված ազգային օդերևութաբանական կայանի տվյալներով ամենացուրտ ամիսն է հունվարը՝ միջին ջերմաստիճանը 6․0 °C, ամենատաք ամիսն է հունիսը՝ միջին ջերմաստիճանը 18․4 °C։
Քաղաքականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ներկայիս ղեկավարներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լիծյան քաղաքի չորս խոշոր կազմակերպությունների ներկայիս կառավարիչներ
| կազմակերպություն | Չինաստանի կոմունիստական կուսակցություն Լիծյան քաղաքի կոմիտե | Լիծյան քաղաքի ժողովրդական ներկայացուցիչների ժողով Մշտական կոմիտե | Լիծյան քաղաքի տեղական կառավարություն | Չինաստանի Ժողովրդական Քաղաքական Խորհրդատվական Խորհուրդ Լիծյանի կոմիտե |
|---|---|---|---|---|
| Պաշտոն | Քարտուղար | Կառավարիչ | Քաղաքապետ | Նախագահ |
| Ազգանուն-անուն | Փու Հոն（իգական）[2] | Հը Պինշոու[3] | Սու Յոնճոն[4] | Ճան Վեյկուո[5] |
| Ազգություն | Հան | Պայ | Հան | Յի |
| Ծննդավայր | նահանգ Յուըննան, քաղաք Սյուենվեյ | նահանգ Յուըննան, քաղաք Լիծյան, Կուչըն շրջան | նահանգ Յուըննան, գավառ Ծիենշուեյ | նահանգ Յուըննան, գավառ Նինլան |
| Ծննդյան ամսաթիվ | Դեկտեմբերի 1972 (51 տարեկան) | Հոկտեմբերի 1962 (62 տարեկան) | Հոկտեմբերի 1968 (56 տարեկան) | Հուլիսի 1965 (59 տարեկան) |
| Պաշտոնի անցնելու ամսաթիվ | 2021 թվական հունիս | 2013 թվական փետրվար | 2021 թվական հունիս | 2016 թվական մարտ |
Ղեկավարություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
|
Վարչական բաժանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լիծյան քաղաքը իր իրավասության տակ ունի մեկ շրջան, երկու գավառ, երկու ինքնավար շրջան։
- քաղաքային շրջան：Կուչըն (古城区)
- գավառ：Յոնշըն, Հուափին (永胜县、华坪县)
- ինքնավար շրջան：Յուլոն նանսի ազգության ինքնավար շրջան, Նինլան Յի ազգության ինքնավար շրջան (玉龙纳西族自治县、宁蒗彝族自治县)։
| Լիծյան քաղաքի վարչական բաժանում | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Սահմանազաման կոդ[6] | Անվանում | Չինարեն փինյին | Մակերես[7] （քառակուսի կիլոմետր） | Հիմնական բնակչության թիվը (2020 թվականի տվյալներով) | Կառավարության նստավայր | Փոստային ինդեքս | Վարչական շրջան[8] | |||
| Փողացային կոմիտետ | Քաղաք | Գյուղ | Դրանց թվում՝ ազգային գավառակ | |||||||
| 530700 | 丽江市 | Lìjiāng Shì | 20,554.38 | 1,253,878 | Կուչըն | 674100 | 7 | 26 | 32 | 15 |
| 530702 | 古城区 | Gǔchéng Qū | 1,262.78 | 288,787 | Սիան փողոց | 674100 | 7 | 2 | 2 | 1 |
| 530721 | 玉龙纳西族自治县 | Yùlóng Nàxīzú Zìzhìxiàn | 6,198.76 | 224,039 | Հուանշան | 674100 | 7 | 9 | 3 | |
| 530722 | 永胜县 | Yǒngshèng Xiàn | 4,924.84 | 336,832 | Յոնպեյ | 674200 | 9 | 6 | 6 | |
| 530723 | 华坪县 | Huápíng Xiàn | 2,141.85 | 159,695 | Ճոնսին | 674800 | 4 | 4 | 4 | |
| 530724 | 宁蒗彝族自治县 | Nínglàng Yízú Zìzhìxiàn | 6,026.15 | 244,525 | Տասին | 674300 | 4 | 11 | 1 | |
Տնտեսություն
| 2011-2020 թվականի Համախառն ներքին արդյունք | |
| 参考：[9] | |
2020 թվականի վիճակագրությամբ Լիծյան քաղաքի ՀՆԱ-ն կազմել է 51․275 յուան, տարեկան կտրվածքով 8․2% աճ։ Առաջնային, երկրորդային և երրորդային արդյունաբերության ավելացված արժեքը համապատասխանաբար կազմել է 7,753 միլիարդ յուան, 16,550 միլիարդ յուան և 26,972 միլիարդ յուան, իսկ երեք արդյունաբերական կառույցների հարաբերակցությունը կազմել է 15,1։ 32,3։ 52,6[10]։ Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն 40․841յուան է, որն ավելի ցածր է, քան Յուըննան նհանգի միջին արժեքը (51․975 յուան)[10], քաղաքի հիմնական բնակիչներին մեկ շնչին բաժին հասնող եկամուտը կազմում է 37․022 յուան, իսկ գյուղի հիմնական բնակիչներին մեկ շնչին հասնող եկամուտը կազմում է 12․370 յուան։ Ամբողջ քաղաքի հիմնական կապիտալում ներդրումը ավելացել է 12․3%-ով։ Պետական բյուջեի տարեկան եկամուտը կազմել է 4․315 միլիարդ յուան, մեկ շնչի համար 3․438 յուան, տեղական ընդհանուր պետական բյուջեի ծախսերը կազմել են 17,56 միլիարդ յուան, 13,992 յուան մեկ շնչի համար[11]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն 2020 թվականի յոթերորդ համապետական մարդահամարի քաղաքի ընդհանուր բնակչության թիվը (մշտական բնակություն հաստատած բնակչությունը) ընդհանուր կազմում է 1,253,878 մարդ՝ 391,061 տնային տնտեսություններով, քաղաքային բնակչությունը՝ 597,447 (47,65%), իսկ գյուղական բնակչությունը՝ 656,431 (52,35%)[12]։ Ըստ 2019 թվականի վիճակագրական տեղեկագրի Լիծյան քաղաքում 2019 թվականին մշտական բնակչությունը կազմել է 1,3024 միլիոն։
Ազգություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լիծյանը բազմազգ քաղաք է, նասի (纳西) ազգությունը (ունի իր սեփական պատկերագիրը) հիմնականում բնակություն է հաստատել Չինաստանի Լիծյան քաղաքում, նրանց բնակչությունը կազմում է մոտ 230․000 (ներառում է մոսուո ազգությանը՝ 摩梭人, բայց նրանց մեծամասնությունը նման չէ նասիին, նրանց կլանին պատկանող մարդկանց բնիկները անվանում են զոուհուըն՝ 走婚)։ Կան նաև այլ ազգություններ՝ Յի, Լիսու, Հուալիսու և այլն։ Լիծյանը ունի Չինաստանի միակ նասի ազգության ինքնավար շրջանը, այդ շրջանի բնակիչներին գլխավորում է նասի ազգությունը, որն իր մեջ է միավորում Պայ, ՅԻ, Լիսու, Փումի և այլ փոքրամասնություններ։ Նրանց մեջ նասի ազգության Տոնբա մշակույթը ամբողջ աշխարհում հայտնի է որպես միակ «կենդանի պատկերագիր», որն ամբողջությամբ պահպանվել է աշխարհում։
2010 թվականին հիմնական բնակություն հաստատած բնակչության մեջ էր նաև Հան ազգությունը, բնակչությունը կազմում էր 537,893 մարդ, որը կազմում էր ընդհանուր բնակչության 43,21%-ը, էթնիկ փոքրամասնությունների բնակչությունը ընդհանուր կազմում էր 706,876 մարդ, որը կազմում էր ընդհանուր բնակչության 56,79%-ը։
Լիծյան քաղաքի էթնիկ խմբերը（2010 թվական նոյեմբեր）[13]
| Էթնիկ խմբի անվանում | Հան | Յի | Նասի | Լիսու | Պայ | Փումի | Տայ | Մյաո | Ծան | Հուեյ | Այլ էթնիկ խմբեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակչության թիբը | 537893 | 243400 | 240580 | 115730 | 52071 | 20400 | 11236 | 6884 | 5199 | 4615 | 6761 |
| Ընդհանուր բնակչության հարաբերություն（%） | 43.21 | 19.55 | 19.33 | 9.30 | 4.18 | 1.64 | 0.90 | 0.55 | 0.42 | 0.37 | 0.54 |
| Ազգաին փոքրամասնության հարաբերություն（%） | --- | 34.43 | 34.03 | 16.37 | 7.37 | 2.89 | 1.59 | 0.97 | 0.74 | 0.65 | 0.96 |
Փոխադրամիջոց
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Տալի-Հըցին մայրուղի
- Տալի-Լիծյան երկաթգիծ
- Լիծյան Սանյի օդանավակայան
Ազգային նշանակություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լիցզյան դարձել է ազգային նշանակության քաղաք այն բանից հետո, երբ Կուբլայ խանը (1215-1294) իր զորքերը կայանեց այդտեղ (1253 թվական)։ Խանը՝ մոնղոլների ռազմական առաջնորդը, ում վիճակված էր դառնալ Յուան դինաստիայի առաջին կայսրը, քաղաքը հիմնադրեց մի ճանապարհի վրա, որը դառնալու էր նահանգի հիմնական քաղաքական, կրթական և մշակութային կենտրոնը։ Թեպետ խանը հայտնի էր իր ռազմական մղումներով, սակայն նա հրապուրված էր չինական մշակույթով և Լիցզյանում հիմնում է առաջին դասական նվագախումբը տեղացի էթնիկ խմբի՝ նասիների համար[14]։
Կարևորագույն պահպանվող մշակութային հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Տապաո Ծիկոն պալատ և Լիոլի պալատ (大宝积宫与琉璃殿)
- Յինփան գյուղի դամբարաններ (营盘村墓群)
- Պաոշան քարե քաղաք (宝山石头城)
- Հեյլոնգթանի հնագույն շենքեր (黑龙潭古建筑群)
- «Ոսկե վիշապ» կամուրջ (金龙桥)
- Տածյուե դղյակի որմնանկար (大觉宫壁画)
- Լիծյան քաղաքի Փուծի տաճար (丽江普济寺)
- Կուանյին քարե փորագրված արձաններ (观音阁石刻造像)
- Ծինշա գետի ժայռապատկերներ (金沙江岩画)
Բարեկամ քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստան, Կազան[15]
Ճապոնիա, Տակայամա[16]
Կանադա, Նոր Վեսթմինսթեր[16]
Ավստրալիա, Մեծ Շեփարատոն[16]
ԱՄՆ, Ռոանոկ[16]- ԱՄՆ, Մալիբու[17]
Գերմանիա, Բադ Հոմբուրգ[18]
Ֆրանսիա, Ալբի[19]
Շվեյցարիա, Զերմաթ[20]
Կամբոջա, Պրեհ Վիհեր[21]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 国务院第七次全国人口普查领导小组办公室 中国人口普查分县资料—2020 (չին.) — 北京市: 中国统计出版社, 2022. — 983 p. — ISBN 978-7-5037-9772-9
- ↑ «浦虹 简历». 人民网地方领导资料库. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ «和炳寿同志简历». 丽江市人民代表大会网. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 22-ին.
- ↑ «苏永忠 简历». 人民网地方领导资料库. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.
- ↑ «张卫国当选丽江市政协主席». 搜狐网. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 22-ին.
- ↑ «中华人民共和国县以上行政区划代码». 中华人民共和国民政部. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ 云南省统计局 (2015年9月). 《云南统计年鉴2015》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7573-4.
- ↑ 中华人民共和国民政部 (2018年10月). 《中华人民共和国乡镇行政区划简册2018》. 中国社会出版社. ISBN 978-7-5087-5594-6.
- ↑ «Լիծյան քաղաքի տնտեսական և սոցիալական զարգացման հիմնական ցուցանիշ——տնտեսական կառուցվածք». Լիծյան քաղաքի ռադիո և հեռուստատեսային կայան. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
- ↑ 10,0 10,1 云南省统计局 (2021). 云南统计年鉴 2021. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-9653-1.
- ↑ «2020年丽江市国民经济和社会发展统计公报». 丽江市统计局. 2021 թ․ մարտի 5.(չաշխատող հղում)
- ↑ 丽江市统计局、丽江市第七次全国人口普查领导小组办公室 (2021 թ․ մայիսի 26). «丽江市第七次全国人口普查主要数据公报». 丽江日报. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ 云南省人口普查办公室、云南省统计局 (2012年9月). 《云南省2010年人口普查资料》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-6548-3.
- ↑ Մարկ Տրուման, Աշխարհի Հրաշալիքները, 100 ամենատեսարժան վայրերն աշխարհում, Զանգակ 97
- ↑ 甘娜 (2006 թ․ հոկտեմբերի 17). «世界遗产城市云南丽江与俄罗斯喀山结为友好城市». 中国网. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 «中国云南-国际友好城市». ynwsb.djoin.cn. 云南省人民政府外事办公室. 2016年. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ 王鹏 (2011 թ․ փետրվարի 24). «丽江与美国加州马里布市结为友好城市». xw.kunming.cn. 丽江政务网. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ 杨颖融 (2011 թ․ հուլիսի 28). «云南丽江与德国巴特洪堡市缔结友好». www.chinanews.com. 中国新闻网. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ «丽江市与法国阿尔比市正式签署国际友好城市关系协议书». www.yfao.gov.cn. 丽江市外事侨务办公室. 2017 թ․ հունվարի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ 张丽伟 (2017 թ․ հոկտեմբերի 10). «丽江与瑞士采尔马特市正式签署国际友好城市关系协议书». 丽江日报. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ 刘蓉 (2018 թ․ մայիսի 10). «丽江市与柬埔寨柏威夏省缔结为国际友好城市». yndaily.yunnan.cn. 云南日报. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 14-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիծյան» հոդվածին։ |
| ||||||
