Մուստաֆա I

Մուստաֆա I
Ծնվել է՝հունիսի 24, 1591(1591-06-24)
ԾննդավայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է՝հունվարի 20, 1639(1639-01-20)[1] (47 տարեկան)
Վախճանի վայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1]
Սուրբ Սոֆիայի տաճար
ԵրկիրՕսմանյան կայսրություն
ՏոհմՕսմանյան
կառավարիչ
ՀայրՄուհամմեդ III
ՄայրՀալիմե սուլթան
Հավատքիսլամ
ՍտորագրությունИзображение автографа

Մուստաֆա I(օսմ. مصطفى اول‎ — Mustafa-i evvel, թուրքերեն՝ Birinci Mustafa, հունիսի 24, 1591(1591-06-24), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - հունվարի 20, 1639(1639-01-20)[1], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1]), Օսմանյան կայսրության սուլթան 1617 - 1618 և 1622- 1623 թթ.։ Մուհամմեդ III-ի որդին է և Ահմեդ I-ի եղբայրը։

Առաջին գահակալություն (1617-1618)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ահմեդ I-ի մահը Օսմանյան կայսրությանը երկնտրանքի առաջ կանգնեցրեց։ Բազմաթիվ իշխաներ իրավասու էին սուլթանության համար և նրանք սկսեցին բնակվել Թոփքափըի պալատում։ Շեյխ–ուլ–իսլամ Էսադ Աֆենդի և Սոֆու Մեհմեդ–փաշայի գլխավորությամբ (ով ներկայացրեց Գերագույն վեզիրը երբ նա հեռացավ Կոստանդնուպոլտից) որոշել էր Ահմեդի որդու փոխարեն նստեցնել գահին Մուստաֆային։ Սոֆու Մեհմեդը պնդում էր, որ Օսմանն այնքան երիտասարդ է, որ նրա գահակալումը չի կարող իրականանալ առանց ժողովրդի շրջանում բացասական մեկնաբանության։ Գլխավոր հարեմապետը` Մուստաֆա Աղան դեմ էր Մուսատաֆայի գահակալմանը՝ անդրադառնալով վերջինիս մտավոր խնդիրներին, բայց նրան չլսեցին։ Մուստաֆայի սուլթան դառնալով ստեղծվեց նոր համակարգ` աշխատավարձի սկզբունքը, որը շարունակվեց մինչև կայսրության ավարտը։ Առաջին անգամ Օսմանյան կայսրությունում հաջողվեց նախորդ սուլթանի որդու փոխարեն գահին նստեցնել եղբորը։ Նրա մայրը Հալիմե սուլթանը դարձավ Վալիդե սուլթան, նաև՝ խնամակալ, որը ամրապնդեց իշխանությունը։ Մուստաֆայի մտավոր կարողությունների պատճառով նրա մայրը մնաց որպես խնամակալ` ճնշում գործադրելով նրա վրա։ Հույս ունեին, որ շփումները հասարակության հետ կնպաստի Մուստաֆայի առողջության լավացմանը, բայց նրա վարքագիծը մնաց նույնը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #1017599777 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մուստաֆա I» հոդվածին։