Վլադ Դրակուլա
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դրակուլա
Վլադ III Vlad III | |
|---|---|
| Վալախիայի իշխան | |
 | |
| Իշխանություն | 1448, 1456–1462, 1476–1477 |
| Տիտղոսներ | Սբ. Գևորգի միաբանության ասպետ |
| Ծնվել է՝ | 1428–1431 |
| Ծննդավայր | Սիգիշոարա, Մուրեշ, Ռումինիա |
| Մահացել է՝ | Դեկտեմբերի, 1476 – հունվար, 1477 մարդասպանություն[1] |
| Վախճանի վայր | Բուխարեստ, Վալախիա[2] |
| Snagov Monastery | |
| Երկիր | Վալախիա |
| Հարստություն | Դրակուլեշտի |
| Նախորդ | Վլադիսլավ II Վլադիսլավ II Բասարաբ III |
| Թագավորական Տուն | Դրակուլ |
| Տոհմ | House of Drăculești? |
| կառավարիչ | |
| Հայր | Վլադ II Դրակուլ |
| Մայր | unknown Moldovian noblewoman?[3] |
| Երեխաներ | Միհնյա Ռաու[3] |
| Հավատք | ուղղափառություն և կաթոլիկություն[4] |
| Ստորագրություն |  |
Վլադ III (ռումիներեն՝ Vlad Țepeș [Վլադ Ցեպեշ], հայտնի է նաև որպես Վլադ Դրակուլա, նոյեմբերի 2, 1431[2], Սիգիշոարա, Մուրեշ, Ռումինիա - դեկտեմբերի 14, 1476, Բուխարեստ, Վալախիա[2]), Վալախիայի իշխանը 1448, 1456-1462 և 1476 թվականներին, Բասարաբների տոհմից։ Իշխանության օրոք պայքարել է Օսմանյան կայսրության ընդլայնման դեմ։
Համարվում է Բրեմ Սթոքերի «Դրակուլա» վեպի գլխավոր կերպարի իրական նախատիպը։
Դրակուլա մականունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բոլոր հետազոտողները համաձայն են, որ Դրակուլ մականունը ժառանգել է իր հորից՝ Վլադ II-ից, որ եղել Սբ. Գևորգի միաբանության (Վիշապի միաբանություն) ասպետ։ Միաբանության ասպետներն իրենց հագուստի վրա պետք է կրեին վիշապի նշան, սակայն Վլադ III-ի հայրը, ընդգծելով իր պատկանելությունը միաբանությանը, իր հատած ոսկե դրամների վրա դրոշմեց վիշապի պատկեր։ Այդ դրամները լայն տարածում գտան Վալախիայում և մականվան պատճառ դարձան, որն այնուհետև ժառանգեց Վլադ III-ը։
Երիտասարդ տարիքում Վլադ III-ը հորից ժառանգեց Դրակուլ մականունն առանց որևէ փոփոխության։ Սակայն ավելի ուշ, նրա մականվան վերջում ավելացավ «ա» տառը, քանի որ այն ժամանակ նա արդեն հայտնի էր այդ մականվամբ[5]։
Կա կարծիք, որ «Դրակուլա» ռումիներենից թարգմանաբար նշանակում է «վիշապի որդի» կամ «սատանայի որդի»[6], սակայն ռումինացի պատմաբանները հերքում են այն կարծիքը, որ վերջին «ա» տառը «Դրակուլ» բառին կարող է տալ լրացուցիչ իմաստ[6][7]։
Ցեպեշ մականունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]«Ցեպեշ» մականունը Վլադ III-ը ստացել է իր մահից 30 տարի անց։ Այն թուրքերի կողմից նրան տրված «քազըքլը» (թուրք. kazık՝ «ցից» բառից) մականվան թարգմանությունն էր։ Իր կյանքի ընթացքում Վլադ III-ին չեն անվանել «Ցից հանող» ո՛չ Վալախիայում, ո՛չ Հունգարիայում, ո՛չ էլ այլ եվրոպական երկրներում։ Առաջին անգամ այս մականունը հանդիպում է 1506 թվականին՝ վալախական փաստաթղթերում։ Ցեպեշ մականունը թարգմանվում է որպես «ցից հանող»։
Ընտանիք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1437 թվականի օգոստոսից մինչև 1439 թվականի օգոստոսն ընկած ժամանակահատվածում ծնվում է Դրակուլայի եղբայր Ռադուն[8][9]։ Գրեթե նույն ժամանակ մահանում է նրանց մայրը, որից հետո հայրն ամուսնանում է Կոլցունա անունով մի կնոջ հետ։ Ծնվում է Դրակուլայի ևս մեկ եղբայր, ով հետագայում հայտնի է դառնում որպես Վլադ Վանական։
Քաղաքական իրավիճակը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1442 թվականի գարնանը Դրակուլայի հայրը վիճում է Յանոշ Հունյադիի հետ, որ այդ ժամանակ Հունգարիայի փաստացի առաջնորդն էր։ Վեճի արդյունքում Յանոշը որոշում է Վալախիայում իշխանության բարձրացնել Բասարաբ II-ին։ 1442 թվականի ամռանը Դրակուլայի հայրը մեկնում է Թուրքիա՝ սուլթան Մուրատ 2-րդից օգնություն խնդրելու, սակայն ստիպված է լինում մնալ այնտեղ 8 ամիս։ Այդ ընթացքում Հունգարիայում հաստատվում է Բասարաբ 2-րդը, իսկ Դրակուլան ընտանիքի հետ միասին ստիպված է լինում թաքնվել։ 1443 թվականին Դրակուլայի հայրը վերադառնում է Թուրքիայից՝ թուրքական զորքերի հետ միասին և գահընկեց է անում Բասարաբ 2-րդին։ Յանոշ Խունյադին չի խոչընդոտում դրան, քանի որ թուրքերի դեմ արշավանքի էր պատրաստվում։
Կյանքի վերջին տարիները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1475 թվականին Վլադ III Դրակուլան ազատ է արձակվում հունգարական բանտից և վերսկսում է մասնակցությունը թուրքերի դեմ արշավանքներին։ 1475 թվականի նոյեմբերին հունգարական բանակի կազմում (որպես «արքայական կապիտան»` Մատյաշ թագավորի հրամանատարներից մեկը) մեկնում է Սերբիա, որտեղ 1476 թվականի հունվար-փետրվար ամիսներին մասնակցում է թուրքական Շաբաց ամրոցի պաշարմանը։ 1476 թվականի փետրվարին մասնակցում է Բոսնիայում թուրքերի դեմ պատերազմին, իսկ 1476 թվականի ամռանը մեկ այլ «արքայական կապիտան» Շտեֆան Բատորիի հետ միասին Մոլդովայի իշխան Շտեֆան Մեծին օգնում է պաշտպանվել թուրքերից։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Lallanilla M. NBCNews.com — 2013.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 https://www.geni.com/people/Vlad-the-Impaler-Dracula-Prince-of-Wallachia/6000000002447338054
- ↑ 3,0 3,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ https://warfarehistorynetwork.com/article/the-origins-of-dracula-vlad-the-impaler/
- ↑ Documenta Romaniae Historica. Seria D. Relatii intre Tarile Romane. Volumul 1 (1222—1456) — Editura Academiei Republicii Socialiste Romania, Bucuresti, 1977
- ↑ 6,0 6,1 Как звали Дракулу при жизни — примеры из писем 15-го века
- ↑ Nicolae Stoicescu Vlad Tepes — Editura Academiei Republicii Socialiste Romania, 1976
- ↑ Обстоятельства жизни Дракулы с 7 до 14 лет — подробно
- ↑ Constantin Rezachevici Cronologia critica a domnilor din Tara Romaneasca si Moldova – Editura Enciclopedica, Bucuresti, 2001 – Vol. I – ISBN 973-45-0386-3 (general), ISBN 973-45-0387-1 (Vol. I)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադ Դրակուլա» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
