Карл Іванавіч Гібенталь
| Карл Іванавіч Гібенталь | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 7 (18) мая 1786 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1 (13) верасня 1858 (72 гады) |
| Месца смерці | |
| Род дзейнасці | хірург, навуковец |
| Навуковая сфера | хірургія |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар навук |
| Альма-матар | |
| Вядомы як | прапанаваў выкарыстаць гіпсавую павязку пры лячэнні пераломаў трубчастых костак |
Карл Іванавіч Гібенталь (7 мая 1786, Кашынскі павет, Цвярская губерня[1] — 1 верасня 1858?[2]) — беларускі ўрач, хірург, доктар медыцыны (1805).
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]К. І. Гібенталь нарадзіўся ў Кашынскім павеце Цвярской губерні. У 1805 годзе пасля вучобы ў Гётынгенскім і Марбургскім універсітэтах атрымаў ступень доктара медыцыны і прызначаны палкавым урачом у царскую армію. Браў удзел у паходах і баявых дзеяннях у 1805—1808 гг.
У 1811 годзе К. І. Гібенталь прыехаў у Мінск. Працаваў аператарам і інспектарам Мінскай (з чэрвеня 1811 па ліпень 1812 года) урачэбнай управы. Падчас Айчыннай вайны 1812 года служыў у Першай арміі Барклая-дэ-Толі, удзельнічаў у Барадзінскай бітве. Пасля заканчэння вайны працаваў аператарам Цвярской урачэбнай управы. 4 верасня 1816 года К. І. Гібенталь пераехаў у Віцебск. У Віцебску працаваў аператарам і інспектарам Віцебскай урачэбнай управы. Жыў у доме, які знаходзіўся паміж цяперашнімі дамамі № 4 і № 8 па вуліцы Талстога (былая Падзвінская).
Па яго просьбе 24 сакавіка 1839 г. К. І. Гібенталь быў звольнены з пасады інспектара Віцебскай управы і застаўся жыць у Віцебску, з’яўляўся ганаровым папячыцелем Віцебскай гімназіі (у 1845—1847 і 1853—1856 гг.).
Навуковая дзейнасць
[правіць | правіць зыходнік]Адным з першых у Еўропе ў пачатку 1812 года ў Мінску[2] прапанаваў выкарыстаць гіпсавую павязку пры лячэнні пераломаў трубчастых костак[3]. Прапанаваў шэраг інструментаў для уралогіі, у тым ліку прыладу для бяспечнага драблення камянёў унутры мачавога пузыра[3]. Аўтар навуковых работ па барацьбе з халерай і іншымі эпідэміялагічнымі хваробамі.
Зноскі
- ↑ Цяпер Кашынскі раён, Калінінская вобласць
- ↑ а б Гибенталь Карл Иванович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 146. — 737 с.
- ↑ а б Е. М. Тищенко. Хирургия в медицине Беларуси XIX - начала XX века (руск.)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5)
- Большая медицинская энциклопедия. 3-е изд. В 30-ти т. Т.6. Гипотериоз—Дегенерация / Редколл.: Гл. ред. Б. В. Петровский. — М.:Советская энциклопедия, 1977. — С. 102. — 632 с., ил. (руск.)
- Грыцкевiч В. Урач Карл Гибенталь // Вiцебскi сшытак. — Вiцебск. — 1997. — № 3. — С. 3—16.
- Шишанов В. А. К библиографии публикаций Карла Гюбенталя и о нём / В. А. Шишанов // Віцебскі край : матэрыялы II Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, прысвечанай 385-годдзю выдання «Буквара» Спірыдона Собаля, 24 лістапада 2016 г. — Віцебск. — Мн.: Нацыянальная б-ка Беларусі, 2017. — Т. 2. — С. 123—138, 313—325.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Минский доктор начал использовать гипс при переломах на 40 лет раньше российского хирурга Пирогова(недаступная спасылка) (руск.)
- Здравоохранение Беларуси: Знаменательные и памятные даты. 2010 (руск.)
- Ортопедия Архівавана 19 ліпеня 2014. (руск.) // Вялікая савецкая энцыклапедыя
- Гибенталь Карл Иванович Архівавана 12 снежня 2018. (руск.)