Сацыялістычныя краіны
Сацыялістычныя краіны — тэрмін, які выкарыстоўваўся ў СССР, у адпаведнасці з тэрміналогіяй КПСС, для абазначэння краін, якія ўсталі на шлях развіцця сацыялізму, т. з. якія прытрымліваюцца ідэалогіі марксізму-ленінізму і з досыць устойлівымі рэжымамі — незалежна ад дружалюбных ці варожых адносін са СССР (шэраг краін сацыялістычнага ладу мелі сур'ёзныя ідэалагічныя і палітычныя рознагалоссі з Савецкім Саюзам, напрыклад, сацыялістычныя Югаславія, КНР і Албанія).
У літаратуры ЗША і іх палітычных саюзнікаў такія краіны і краіны сацыялістычнай арыентацыі разам як правіла звалі камуністычнымі. Нароўні з гэтым паняццем таксама выкарыстоўваўся тэрмін сацыялістычная садружнасць (сац. лагер).
Класіфікацыя ў СССР
[правіць | правіць зыходнік]З сярэдзіны 1940-х да сярэдзіны 1950-х гадоў у СССР і шэрагу іншых краін для абазначэння краін з пераходным паміж капіталістычным і сацыялістычным ладам выкарыстоўвалася вызначэнне «краіны народнай дэмакратыі».
Да сярэдзіны 1980-х гадоў у СССР да сацыялістычных адносілі 15 краін:
Народная Сацыялістычная Рэспубліка Албанія (НСРА),
Народная Рэспубліка Балгарыя (НРБ)
Венгерская Народная Рэспубліка (ВНР)
Сацыялістычная Рэспубліка В'етнам (СРВ)
Германская Дэмакратычная Рэспубліка (ГДР)
Кітайская Народная Рэспубліка (КНР)
Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка (КНДР)
Рэспубліка Куба (РК)
Лаоская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка (ЛНДР)
Мангольская Народная Рэспубліка (МНР)
Польская Народная Рэспубліка (ПНР)
Сацыялістычная Рэспубліка Румынія (СРР)
Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік (СССР)
Чэхаславацкая Сацыялістычная Рэспубліка (ЧССР)
Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія (СФРЮ)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Апроч гэтага, цэлы шэраг краін Трэцяга свету ў 1960-80-я гады заявіў пра сваю «сацыялістычную арыентацыю» і пачатку будаўніцтва сацыялістычнага грамадства: Нікарагуа, Грэнада, Алжыр, Ангола, Эфіопія, Мазамбік, Народная Рэспубліка Конга, Самалі, Гвінея, Гвінея-Бісау, Каба-Вердэ, Бенін, Зімбабвэ, Мадагаскар, Сан-Тамэ і Прынсіпі, Сейшэльскія астравы, НДРЕ, Афганістан, Бірма.
Такія краіны, як Дэмакратычная Сацыялістычная Рэспубліка Шры Ланка, Вялікая Сацыялістычная Народная Лівійская Арабская Джамахірыя, Туніс, Ірак, Сірыя, якія абвяшчалі нацыянальныя мадэлі сацыялізму, але арыентаваліся (за выключэннем Лівіі і Сірыі) на Захад, ці краіны, у якіх элементы сацыялізму замацаваны ў канстытуцыях, як Індыя і Партугалія, да сацыялістычных краін у СССР не прылічаліся.
Існуючыя сацыялістычныя краіны
[правіць | правіць зыходнік]У наш час да сацыялістычных краін як у палітычным, так і ў эканамічным дачыненні адносяцца Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка і Куба.
У КНР і В'етнаме ва ўладзе працягваюць знаходзіцца камуністычныя партыі, аднак у эканоміцы прысутнічае значны сектар прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці. Падобная сітуацыя назіраецца і ў Лаосе.
Ва ўсіх астатніх вышэйпералічаных краінах напачатку 1990-х гадоў адбыўся зварот да капіталізму.
Напачатку XXI стагоддзя сацыялізм стаў узмацняць свае пазіцыі ў краінах Лацінскай Амерыкі. На 2010 год урады Нікарагуа, Венесуэлы, Эквадора і Балівіі ўжо праводзяць у жыццё сацыялістычную палітыку.
