Тынскі храм
| Славутасць | |
| Храм Дзевы Марыі перад Тынам | |
|---|---|
| чэшск.: Kostel Panny Marie před Týnem | |
 | |
| 50°05′15″ пн. ш. 14°25′21″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |  Чэхія |
| Горад | Прага |
| Канфесія | Каталіцызм |
| Епархія | Архідыяцэзія Прагі |
| Благачынне | Рымска-каталіцкі прыход Маці Божай Тынскай[d] |
| Архітэктурны стыль | готыка, у інтэр'еры — барока |
| Архітэктар | Петэр Парлер |
| Дата заснавання | 1380 |
| Будаўніцтва | 1350—1510 гады |
| Вышыня | 80 м |
| Матэрыял | Апока |
| Сайт | tyn.cz (чэшск.) |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Храм Дзевы Марыі перад Тынам (чэшск.: Kostel Panny Marie před Týnem — Týnský chrám) — дамінанта Старамесцкай плошчы Прагі. Будаўніцтва сабора пачалося ў XIV стагоддзі, а канчаткова завяршылася толькі ў 1511 годзе. Напачатку XV стагоддзя Тынскі храм стаў не толькі духоўным цэнтрам Старога Горада, але таксама і галоўным гусіцкім касцёлам Прагі. У 1621 годзе сабор перайшоў да езуітаў. Тым часам у галоўнай статуі была прыбрана залатая чара, сімвал Рэфармацыі, і надпіс «Праўда перамагае».
У фундаменце сабора — раманскія і раннегатычныя падмуркі. Яшчэ ў XI стагоддзі тут стаяў невялікі раманскі касцёл. У XIII стагоддзі замест яго была пастаўлена гатычная пабудова. У XIV стагоддзі было распачата будаўніцтва новага храма. Ён стаў галоўным храмам Старэ-Места. Аўтарства прыпісваецца Мацьё Араскаму і маладзейшаму Пятру Парлеру. Стыль Парлера навочна бачны ў карунках вокнаў галоўнага нефа і заходнім акне. Гатычная архітэктура ідэальна гармануе з аздабленнем, якое з'явілася ў наступных стагоддзях. Значная частка інтэр'еру аформлена ў стылі барока.[1]
Алтар у стылі барока быў выкананы ў 1649 годзе мастаком Каралам Шкрэтай.
У саборы пахаваны вялікі астраном Ціха Брагэ.
Зноскі
- ↑ Артем Мишин. Тынский храм (Храм Девы Марии перед Тыном) (29 снежня 2008). Архівавана з першакрыніцы 23 сакавіка 2012. Праверана 29 снежня 2008.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Bartlová Milena: Chrám Matky Boží před Týnem v 15. století // в кн. Marginalia historica, Sborník Katedry dějin a didaktiky dějepisu PdF UK IV, Praha 2001, стор. 111-136 (чэшск.)
- EKERT, František. Posvátná místa král. hl. města Prahy. Svazek I. Praha: Dědictví sv. Jana Nepomuckého, 1883., стор. 291-321 (чэшск.)
- Kalina Pavel: Architektura jako inscenace moci. Pražský týnský kostel v předhusitské době // в кн. Umění 2/2004 (чэшск.)
- KESSNER Ludvík. Pražské kostely a církevní památky, o chrámu Matky Boží před Týnem zejména. Praha: Pražské kostely a církevní památky, 1939. Stručná historie kostela, přehled 18 otlářů a seznam 85 osob v kostele pohřbených včetně identifikovaných lokací jejich náhrobků a dochovaných nápisů na náhrobních kamenech. (чэшск.)
- KOŠNÁŘ, Julius. Staropražské pověsti a legendy. Praha : Vincentinum, 1933. Dostupné online. - kapitola Z pověstí o chrámu Matky Boží před Týnem, стор. 90-93 (чэшск.)
- Kutal Albert: Gotické sochařství // в кн. Dějiny českého výtvarného umění I/1, Praha, 1984, стор. 250-253 (чэшск.)
- Líbal, D. і Muk Jan: Staré město pražské - architektonický a urbanistický vývoj, Praha, 1996 (чэшск.)
- MIKOVEC Ferdinand Břetislav. Starožitnosti a Památky země České.. Ilustrace Josef Vojtěch Hellich, Vilém Kandler. Praha: Kober a Markgraf, [1860]. Dostupné online. -kapitola Pieta v chrámě Matky Boží před Týnem, стор. 65-67 (чэшск.)
- Outrata Jan Jakub: Kostel Panny Marie před Týnem v Praze – arch. vývoj ve středověku a souč. oprava // в кн. Staletá Praha XVI, 1986, стор. 147-170 (чэшск.)
- Umělecké památky Prahy. Staré Město – Josefov. (Vlček Pavel і колектив авторів), Praha, 1996, стор. 100–109 (чэшск.)
- ZAP Karel Vladislav. Hlavní farní chrám Nanebevzetí Panny Marie před Týnem ve starém městě Pražském, jeho osudy, historické, starožitné a umělecké památnosti. Praha: Pospíšil, 1854. Dějiny Týnského chrámu na Staroměstském nám. do poloviny 19. stol. (včetně seznamu farářů v letech 1274 až 1852) a uměleckohistorický popis exteriéru i interiéru.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тынскі храм
