Konstantin Çernenko

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Konstantin Çernenko
Константин Черненко
Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Merkez Komitesi Genel Sekreteri
Görev süresi
13 Şubat 1984 - 10 Mart 1985
Yerine geldiği Yuri Andropov
Yerine gelen Mihail Gorbaçov
Sovyetler Birliği Yüksek
Sovyet Prezidyumu Başkanı
Görev süresi
11 Nisan 1984 - 10 Mart 1985
Yerine geldiği Yuri Andropov
Vasili Kuznetsov (geçici)
Yerine gelen Andrey Gromiko
Vasili Kuznetsov (geçici)
Kişisel bilgiler
Doğum 24 Eylül 1911(1911-09-24)
Bolshaya Tes, Rus İmparatorluğu
Ölüm 10 Mart 1985 (73 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Evlilik(ler) Anna Dmitrevna Lyubimova
Çocuk(lar) Albert Çernenko
Mesleği Siyasetçi
Ödüller Sosyalist İşçi Kahramanı Sosyalist İşçi Kahramanı Sosyalist İşçi Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 60. Yıl Madalyası
İmzası

Konstantin Ustinoviç Çernenko (Rusça Константин Устинович Черненко), (d. 24 Eylül 1911, Sibirya - ö 10 Mart 1985, Moskova,Sovyetler Birliği)- Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (Şubat 1984 - Mart 1985). Yüksek Sovyet Başkanı (Nisan 1984 - Mart 1985). Politbüro üyesi (1978-1985).

Konstantin Ustinoviç Sibirya'da Yenisey bölgesinde Krasnoyarsk'a bağlı Bolşaya Tes köyünde doğdu. Babası Ustin Demidoviç Ukrayna kökenli bir aileden geliyordu. Sibirya'da bakır ve altın madenlerinde çalışmıştı.

Konstantin ilk öğrenimini köyde gördü. Genç yaşta Komsomol teşkilatına üye oldu. 1929-1931 arasında Komsomol Novoselovski Bölge Komitesinin ajitasyon ve propaganda bölümü başkanı olarak görev yaptı. 1931'de Komünist Parti'ye katıldı. 1933-41 yılları arasında Komünist Parti Krasnoyarsk Bölgesi Eğitim Sorumlusu oldu. 1943-45 yılları arasında Parti Organizatörleri Yüksek Okulu'nda eğitim gördü. 1945'te Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi oldu. Komünist Parti Penza Komitesi Genel Sekreteri seçildi (1945-1948). Partide hızla yükselen Çernenko, 1948'de Merkez Komitesi tarafından Moskova'ya transfer edilmek istense de özel hayatındaki bazı durumlar sebebiyle bu karar iptal edildi. Bunun yerine Moldova Komünist Partisi Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü Başkanlığına getirildi. 1950'lilerin başında Moldova Komünist Partisi Birinci Sekreteri olan Leonid Brejnev ile bu dönemde beraber çalışma fırsatı buldu. İşle gelen bu iletişim ölene dek sürecek bir dostluğun oluşmasını sağladı. Tarihçilere göre Çernenko'nun yükselişi tamamıyla Brejnev ile dostluğundan ileri gelmekteydi.

SBKP Merkez Komitesi Üyesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1953'te Kişinev Pedagoji Enstitüsü'ne bağlı Parti Yönetimi Yüksek Okulu'nda Tarih Öğretmeni olarak çalıştı. 1956-60 yılları arasında SBKP Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü'nde kitlesel ajitasyon sorumlusu olarak çalıştı. 1960-1965 arasında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Başkanlığı Sekreterliği'nde görev aldı. O dönemde Leonid Brejnev Yüksek Sovyet başkanıydı. Brejnev'in Komünist Parti Genel Sekreteri seçilmesinin hemen ardından SBKP Merkez Komitesi'nde çalışmaya başladı. 1976'da da Merkez Komite Sekreteri seçildi. Kasım 1976'da Politbüro aday üyesi, Ekim 1977'de de Politbüro asil üyesi seçildi.

Konstantin Ustinoviç parti üst kademesinin danışmanıydı. Partinin bütün bölge sekreterleri önemli meseleleri ona danışır ve bu sayede sorunlarının çözüleceğinden emin olurlardı.

—Fedor Morgun[1]

Genel Sekretere gelen tüm mektuplara cevap verir, Politbüro toplantılarında tartışılacak meseleleri belirler ve bu konuda materyaller hazırlar, önemli günler ve verilecek ödüller hakkında Brejnev'i bilgilendirirdi. Leonid Brejnev'in faaliyetlerinin ön hazırlıkları Çernenko tarafından tertip edilirdi. Bu durum Brejnev için güvenilir ve vazgeçilmez bir konumda olmasını sağladı. Brejnev tarafından birçok kez takdir edildi ve terfi edilmesinde etkili oldu. İki kez Brejnev'in yurt dışı gezilerine iştirak etti; 1975'te Helsinki'de düzenlenen Avrupa Güvenlik İşbirliği Konferansı'na ve 1979'da Viyana'da silahsızlanma görüşmelerine katıldı.

1970'lerin sonlarından itibaren Çernenko Brejnev'in haleflerinden biri olarak görülmeye başlandı. Partinin ideolojik meselelerinde söz sahibi olmak için gayret sarf eden Çernenko, Komünist dergilerde Sovyetlerin genel siyaseti üzerine yazılar yazdı. Brejnev'e sadakati, görevlerini devam ettirmesinde etkili oldu. Çeşitli vesilelerle batıya seyahatler yaptı. Brejnev'in kendisine Benim not defterim! diye hitap ettiği meşhurdur.

10 Kasım 1982'de Brejnev'in ölümünden sonra Politbüro tarafından Çernenko'dan Genel Sekreterliğe Andropov'u teklif etmesi istendi. Ancak Çernenko 12 Kasım 1982'de yaptığı konuşmasının çoğunu Brejnev'e ayırdı ve Andropov'un görevlendirilmesi için kolektif liderliğe gerek olduğunu belirtti. Buna rağmen Andropov oy birliği ile genel sekreter seçildi.

SBKP Genel Sekreterliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nikolay Çavuşesku, SSCB'nin 60. doğum gününü kutlamak için Moskova'da (Moskova Kremlin'deki Kongre Sarayı)

Şubat 1984'te Yuri Andropov'un erken ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Konstantin Çernenko getirildi. Ancak 72 yaşındaki lider hastaydı ve Ağustos 1983'te SSCB İçişleri Bakanı Vitali Fedorçuk'un önerisiyle istirahat etmesi için tatil yöresine gönderilmişti.[2] Genel Sekreterliği sırasında özel günlerdeki kutlamalar dışında televizyonda pek görünmedi.

Bürokrasiyi azaltmaya çalışan Andropov'un aksine eski kuşak devlet görevlilerinin bir temsilcisidir. ABD-Sovyetler Birliği ilişkilerinde çok katı bir tutum takip etti. Hastalığı esnasında, bu göreve bir geçiş dönemi için getirildiği dedikoduları yayıldı. Devlet idaresinde ayrıntılara vakıf değildi. Bu zaafı sebebiyle Politbüro'da çok etkili olamadı. Dış İşleri Bakanı Andrey Gromiko'nun gölgesinde kaldı. Şimdiye kadar seçilen en yaşlı Sovyet idarecisidir.

Çernenko 10 Mart 1985'te öldü. Cenazesi törenle Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömülen son lider oldu. Çernenko'nun ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Mihail Gorbaçov seçildi.

Siyasi görevi
Önce gelen:
Yuri Andropov
Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Merkez Komitesi Genel Sekreteri

1984-1985
Sonra gelen:
Mihail Gorbaçov
Önce gelen:
Yuri Andropov
Sovyetler Birliği Yüksek
Sovyet Prezidyumu Başkanı

1984-1985
Sonra gelen:
Andrey Gromiko