Çin hükûmeti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
.svg) |
| Şu madde dizisinin bir parçasıdır: Çin devlet yapısı |
Çin hükûmeti, Çin'i yöneten kuruluştur. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti, iktidardaki Çin Komünist Partisi'nin politikalarını halk kongreleri aracılığıyla yürürlüğe koyduğu üniter Marksist-Leninist devletin parametreleri dahilinde bir halk kongresi sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi'nin anayasal olarak "devletin en yüksek iktidar organı" olarak kutsal sayıldığı birleşik devlet iktidarı ilkesine dayanmaktadır. Çin'in siyasi sisteminde kuvvetler ayrılığı bulunmadığından, yasama organı tarafından temsil edilen tek bir hükûmet kolu bulunmaktadır. Çin Komünist Partisi, Ulusal Halk Kongresi aracılığıyla Yüksek Halk Mahkemesi'nden Çin devlet başkanına kadar tüm devlet organlarının Ulusal Halk Kongresi tarafından seçilmesini, ona karşı sorumlu olmasını ve kendilerine Ulusal Halk Kongresi tarafından verilen yetkilerden ayrı yetkilere sahip olmamasını gerektiren birleşik bir liderliği hayata geçirir. Çin Komünist Partisi, tüm devlet organlarındaki atamaları Ulusal Halk Kongresi'ndeki üçte iki çoğunlukla kontrol eder. Geri kalan sandalyeler, bağımsız delegeler ve muhalif olmayan ve Çin Komünist Partisi'ni destekleyen sekiz küçük siyasi parti tarafından tutulmaktadır. Tüm hükûmet organları ve devlete ait işletmelerin, bu kurumlarda karar alma sürecine liderlik eden dahili ÇKP komiteleri bulunmaktadır.
Ulusal Halk Kongresi, önemli yeni politika yönlerini gözden geçirmek ve onaylamak için her yıl Mart ayında yaklaşık iki hafta boyunca toplanır ve bu oturumlar arasında yetkilerini çalışma yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'ne devreder. Bu organ çoğu ulusal mevzuatı kabul eder, anayasayı ve yasaları yorumlamakta, anayasal incelemeleri yürütmektedir ve başkanlığını Çin'in en üst düzey yetkililerinden biri olan devlet başkanı yapmaktadır. Devlet başkanı Çin'i yurt dışında temsil etmekle birlikte 1990'lardan bu yana başkanlık her zaman Çin Komünist Partisi genel sekreteri tarafından yürütülmektedir. Ulusal Halk Kongresi tarafından ayrı ayrı seçilen devlet başkanı yardımcısının, devlet başkanının kendisine verdiği yetki dışında hiçbir yetkisi yoktur ancak devlet başkana yardımcı olabilmektedir. Ulusal Halk Kongresi'nin yürütme organı olan Devlet Konseyi'nin başkanı başbakandır. Çin Komünist Partisi, devletin Ulusal Halk Kongresi veya ilgili devlet organı tarafından kabul edildikten sonra uygulamaktan sorumlu olduğu ulusal politikayı formüle etmek ve belirlemekle görevlendirildiğinden Çin Komünist Partisi genel sekreteri Çin'in önde gelen yetkilisidir.[1][2]
Merkezi Halk Hükûmeti olarak da anılan Devlet Konseyi, başbakanın yanı sıra değişken sayıda başbakan yardımcısı, beş devlet müşaviri, genel sekreter ve 26 bakan ve kabine düzeyindeki diğer bölüm başkanlarından oluşmaktadır. Belirli portföylere sahip bakanlıklardan ve kurumlardan oluşur. Devlet Konseyi, Çin Komünist Partisi'nin Politbüro Daimi Komitesi tarafından daha önce onaylandıktan sonra çoğu girişimi değerlendirilmek üzere Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'ne sunar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Natalie Liu (7 Ekim 2022). "View China's Xi as Party Leader, Not President, Scholars Say". Voice of America. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
- ^ "How the Chinese government works". South China Morning Post. 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
