1989 Türkiye yerel seçimleri|
|
Katılım | %81,5 |
---|
| Birinci parti | İkinci parti | Üçüncü parti | | | | | Lider | Erdal İnönü | Süleyman Demirel | Turgut Özal | Parti | SHP | DYP | ANAP | Son seçim | Yeni Parti | %13,2 | %41,5 | Aldığı oy | 6.354.888 | 5.565.657 | 4.828.871 | Oran | %28,7 | %25,1 | %21,8 | Değişim | Yeni Parti | 11,9 | 19,7 | | | Dördüncü parti | Beşinci parti | Altıncı parti | | | | | Lider | Necmettin Erbakan | Bülent Ecevit | Alparslan Türkeş | Parti | RP | DSP | MÇP | Son seçim | % 4,4 | Yeni Parti | Yeni Parti | Aldığı oy | 2.170.365 | 1.998.897 | 916.436 | Oran | % 9,8 | % 9,0 | % 4,1 | Değişim | 5,4 | Yeni Parti | Yeni Parti | |
İl ve ilçelere göre belediye başkanlıklarının dağılımı |
1989 Türkiye yerel seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. Toplam 7 siyasi partinin katıldığı seçimlerde, il Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.7 oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) birinci parti olmuştur. 1984 yerel seçimleriyle karşılaştırıldığında oyları yaklaşık 20 puan gerileyen iktidardaki Anavatan Partisi (ANAP), SHP ve Doğru Yol Partisi'nin (DYP) ardından üçüncü oldu.
1982 Anayasası'nın 127. maddesindeki değişiklikle yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda 25 Eylül 1988 tarihinde yapılan referandumda seçmenlerin yüzde 65’i 'hayır', yüzde 35’i 'evet' oyu kullandı. Böylece yerel seçimlerin erkene alınması için Anayasa’nın 127. maddesindeki değişiklik kabul edilmedi ve 13 Kasım 1988 olarak öngörülen erken yerel seçim yapılmadı.[1]
SHP, başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere 39 ilin belediye başkanlıklarını kazandı. SHP'yi 16 ille DYP, 5 ille Refah Partisi, üçer ille ANAP (Bitlis, Hakkâri, Malatya) ve MÇP (Elazığ, Erzincan, Yozgat) izledi. 1 ilde de (Tunceli) bağımsız aday kazandı.[2]
111'i 1987'de ilçe olan toplam 115 yerleşim biriminde 42'sinde ANAP, 37'sinde SHP, 30'unda DYP, 4'ünde RP adayları belediye başkanı seçilirken bir ilçede seçimi MÇP, diğer bir ilçede ise seçimi bağımsız aday kazandı.[3]
1989 yerel seçimleri il genel meclisi sonuçları:[4]
Toplam Sandık | 105.317 |
Kayıtlı seçmen sayısı | 28.077.317 |
Oy kullanan seçmen sayısı | 22.877.723 |
Katılım Oranı (%) | 81,5 |
Geçerli oy sayısı | 22.147.749 |
Geçersiz oy sayısı | 729.974 |
İl genel meclisleri üyesi | |
Parti | Genel başkanı | Aldığı oy sayısı | Aldığı oy oranı | +/– |
Sosyaldemokrat Halkçı Parti | Erdal İnönü | 6.354.888 | % 28,7 | —¶ |
Doğru Yol Partisi | Süleyman Demirel | 5.565.657 | % 25,1 | 11,9 |
Anavatan Partisi | Turgut Özal | 4.828.871 | % 21,8 | 19,7 |
Refah Partisi | Necmettin Erbakan | 2.170.365 | % 9,8 | 5,4 |
Demokratik Sol Parti | Bülent Ecevit | 1.998.897 | % 9,0 | —¶ |
Milliyetçi Çalışma Partisi | Alparslan Türkeş | 916.436 | % 4,1 | —¶ |
Islahatçı Demokrasi Partisi | Aykut Edibali | 208.775 | % 1,0 | —¶ |
Bağımsızlar | | 103.860 | % 0,5 | 1,1 |
Toplam | | 22.147.749 | % 100,00 | |
1989 yerel seçimleri büyükşehir belediye başkanlıkları seçim sonuçları:[4]
Toplam Sandık | 24.354 |
Toplam Seçmen | 7.450.596 |
Toplam Kullanılan Oy | 5.398.806 |
Toplam Geçerli Oy | 5.144.576 |
Katılım Oranı (%) | %72,5 |
Belediye başkanlığı | 8 |
1989 yerel seçimleri belediye başkanlıkları sonuçları:[4]
Toplam Sandık | 59.100 |
Kayıtlı seçmen sayısı | 18.090.657 |
Oy kullanan seçmen sayısı | 14.107.146 |
Katılım Oranı (%) | 78,0 |
Geçerli oy sayısı | 13.432.841 |
Geçersiz oy sayısı | 674.305 |
Belediye başkanlığı sayısı | 1.984 |
1989 yerel seçimleri belediye meclis üyeliği seçimi sonuçları:[4]
Toplam Sandık | 59.100 |
Kayıtlı seçmen sayısı | 18.090.657 |
Oy kullanan seçmen sayısı | 14.107.146 |
Katılım Oranı (%) | 78,0 |
Geçerli oy sayısı | 13.237.086 |
Geçersiz oy sayısı | 870.060 |