Charles Lauritsen

Charles Christian Lauritsen
Doğum	4 Nisan 1892 Holstebro, Orta Yutland, Danimarka
Ölüm	13 Nisan 1968 (76 yaşında) Pasadena, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri
Milliyet	Danimarkalı Amerikan
Eğitim	Odense Tekniske Skole Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
Evlilik	Sigrid Henriksen Lauritsen
Ödüller	Liyakat Madalyası (1948) Dannebrog Nişanı (1953) Tom W. Bonner Ödülü (1967)
Kariyeri
Dalı	Fizik Nükleer fizik
Çalıştığı kurumlar	Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
Tez	Electron Emission from Metals in Intense Electron Fields (1929)
Doktora danışmanı	Robert A. Milikan
Doktora öğrencileri	H. Richard Crane William Fowler

Charles Christian Lauritsen (4 Nisan 1892 - 13 Nisan 1968) Danimarkalı-Amerikalı fizikçi. Yıllar içinde Lauritsen'in araştırma grubunun gerçekleştirdiği keşifler; nükleer astrofizik, radyoterapi (özellikle radyasyon dozimetrisi), ayna çekirdekleri ve yük simetrisi, nükleer beta bozunumu, güneş enerjisi, atom spektroskopisi, nükleosentezin zaman ölçekleri ve katı hal fiziği gibi alanlarda önemli etkiler yaratmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında, ABD'nin silah cephaneliğine roketlerin eklenmesinde kritik bir rol oynamıştır. Savaş sonrasında, ABD hükûmetine bilimsel ve askerî konularda düzenli ve saygın bir danışman olarak hizmet vermiş ve Soğuk Savaş döneminin büyük bir bölümünde Amerikan savunma politikasının şekillenmesine katkıda bulunmuştur.

Erken yaşam[değiştir | kaynağı değiştir]

Danimarka'nın Holstebro kentinde doğdu ve Odense Tekniske Skole'de mimarlık eğitimi alarak 1911 yılında mezun oldu. 1916 yılında eşi Sigrid Henriksen ve oğlu Tommy ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti; önce ailenin bir süre yüzen evde yaşadığı Florida'ya, daha sonra da I. Dünya Savaşı sırasında ressam olarak çalıştığı ve Boston Pekmez Felaketi'ne tanık olduğu Boston'a yerleşti. 1921'de Palo Alto'da gemi ile kıyı arasında iletişimi sağlayan telsizler üzerinde çalışmalar yaptı. Radyo alıcılarının tasarımına ilgi duydu ve 1922'de birkaç ay boyunca iki ortakla birlikte garaj kiralayarak radyo üreten bir iş girişiminde bulundu. 1923'te St. Louis'e taşınarak, burada tüketici radyo alıcıları üreten Kennedy Corporation'da baş mühendis olarak çalışmaya başladı.^[1]

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Milikan ile tanışma ve Caltech[değiştir | kaynağı değiştir]

1926'da Robert Millikan'ın halka açık bir konferansına katıldı. Milikan, bir sohbet sırasında onu Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nü ziyaret etmeye davet etti. Lauritsen ailesiyle beraber kısa süre sonra Pasadena'ya taşındı ve burada fizik alanında lisansüstü eğitim almaya başladı. Eğitim aldığı süre boyunca; Epstein, Smythe, Tolman, Bowen, Zwicky ve Bateman gibi fizikçilerin dersinde bulundu. 1929'da Milikan'ın danışmanlığında Electron Emission from Metals in Intense Electron Fields teziyle doktorasını alarak, 1962 yılındaki emekliliğine kadar akademik yaşamının tamamını geçireceği ve fizik bölümüne katıldı. Sırasıyla; 1930'da yardımcı doçent, 1931'de doçent, 1935'te profesör, 1962'de emeritus profesör oldu.^[2]

Nükleer fizik[değiştir | kaynağı değiştir]

1928 yılında Ralph D. Bennett ile birlikte son derece yüksek voltajlı X ışını tüpleri geliştirdi. Bu tüpler daha sonra, 1931 yılında bir tedavi kliniği olarak inşa edilen Kellogg Radyasyon Laboratuvarı'nda kanser hastalarının radyasyon tedavisi için kullanıldı. 1932'de X ışını tüplerinden birini proton ve helyum iyonları hızlandırıcısına dönüştürerek nükleer reaksiyonları araştırmaya başladı. 1934'te H. Richard Crane ile birlikte Kaliforniya Üniversitesi'ndeki, Gilbert Lewis'ten aldıkları yeni keşfedilmiş bir döteryum örneğini nötron üretmek için kullandılar ve bu nötronları hızlandırıcı tarafından üretilen ilk yapay radyoaktiviteyi oluşturmak için kullandılar. Daha sonra bir pozitron ve bir elektron birbirini yok ettiğinde ortaya çıkan radyasyonu ölçtü. En önemli keşiflerinden biri, protonların bir karbon çekirdeği tarafından yakalanarak gama ışınları açığa çıkarabileceğini göstermesiydi. Bu radyatif yakalama süreci, bir yıldızın çekirdeğindeki nükleer süreçlerin ve daha ağır elementlerin üretiminin araştırılmasında kullanıldı.^[3] 1939'a gelindiğinde laboratuvar tıbbi tedaviyi durdurdu ve nükleer fiziğe yoğunlaştı.^[4] Lauritsen, kuruluşundan 1968'deki ölümüne kadar 30 yıldan fazla bir süre laboratuvarın müdürü olarak görev yaptı^[5]

Silah geliştirme[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin II. Dünya Savaşı'na girmesinden bir yıldan fazla bir süre önce, Lauritsen silahlar ve silah tasarımı üzerinde çalışmaya başladı. İlk çalışması yakınlık tapasının tasarımı ve geliştirilmesiydi, ancak savaşın büyük bölümünde Caltech'te çoğunlukla donanma için çeşitli roket silahları geliştiren ve üreten büyük bir program yürüttü. Bu bağlamda, Inyokern, Kaliforniya'da Donanma Mühimmat Test İstasyonu'nun (şimdi Donanma Hava Harp Merkezi) kurulmasına yardımcı oldu. Savaşın son aylarında, Fat Man bombasının yüksek patlayıcılı bir kopyası olan "Pumpkin bomb "ın geliştirilmesi de dahil olmak üzere, Amerika'nın atom bombası tasarlama ve üretme çabalarına katkıda bulundu. Savaşı takip eden yıllarda silah çalışmalarına devam etti ve çalışmalarının çoğu gizli tutuldu. Hartwell Projesi, Charles Projesi, Michael Projesi ve Vista Projesi de dahil olmak üzere bir dizi önemli projede yer aldı. İnçon Muharebesi'nden hemen sonra ön saflarda Savunma Bakanlığı için Amerikan silahlarını gözlemledi ve değerlendirdi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]