Emin Alper
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Emin Alper | |
---|---|
Doğum | 13 Ağustos 1974 Ermenek, Karaman, Türkiye |
Eğitim | Ankara Fen Lisesi Boğaziçi Üniversitesi |
Meslek | Yönetmen, senarist, yapımcı, akademisyen |
Etkin yıllar | 2005-günümüz |
İşveren | İstanbul Teknik Üniversitesi |
Önemli eser(ler) | Tepenin Ardı Abluka |
Emin Alper (d. 13 Ağustos 1974, Karaman), Türk yönetmen; senarist, yapımcı ve akademisyen. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde akademisyenlik ve çeşitli dergilerde yazarlık da yapan Emin Alper, Tepenin Ardı, Abluka ve Kurak Günler filmleri ile tanınır.[1] Alper'in üçüncü uzun metrajlı filmi olan Kız Kardeşler, ilk gösterimi 69. Berlin Uluslararası Film Festivali'nin "Ana Yarışma" bölümünde gerçekleştirdi. Film, SİYAD'da 10 dalda 11 adaylık elde etti.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Liseyi Ankara Fen Lisesi’nde bitirip Boğaziçi Üniversitesi inşaat mühendisliği bölümüne girdi, fakat mutlu hissetmediği bölümünü iki yıl sonra tekrar sınava girip aynı üniversitenin iktisat bölümünü kazanarak değiştirdi. Boğaziçi Üniversitesi’nde iktisat ve tarih okudu, ardı sıra Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde Modern Türkiye Tarihi üzerine doktorasını aldı.
Mühendisliğin beslediği bir taraf yok çünkü ben teknik konularda çok cahilimdir. Sinemanın teknik kısmı söz konusu olduğu zaman mühendislik hiç beslemedi. Sosyal bilimlerin muhakkak etkisi vardır. Şu an bunu çok ölçüp biçemiyorum ama muhakkak vardır. Aynı şekilde sanatla, sinemayla uğraşmanın sosyal bilimlere de çok fazla etkisi oldu yani ikisi böyle karşılıklı bir etkileşim içinde gelişti. Ama fen lisesi yıllarımda bile hep tiyatro, sinema, edebiyat çok ilgilendiğim şeylerdi, yani sonradan çıkmış bir karar değil. Taşrada çalışkan öğrenci olduğunuz zaman ister istemez bir yere itiliyorsunuz..
—Emin Alper, [3]
18 yaşındayken izlediği Kusturica filmi Çingeneler Zamanı'ndan etkilenir, kendi deyimi ile "sinemanın büyüsünün farkına varır".[4] Üniversitede senaryo denemeleri yapan Alper, o dönem üniversitenin sinema kulübüne de üyedir. Vaktinin çoğunu sinema kulübünde, bir kısmı film sektöründe de çalışmakta olan arkadaşlarıyla geçirir. Bu dönemde senaryolar, eleştiriler yazar, sürekli notlar alır. Bu dönemde arkadaşları ile "Görüntü" dergisini çıkarır. Kulüp etkinliklerinde film tartışıp dönemin parlayan yönetmenlerini (Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan gibi) söyleşilere davet ederler. Aynı dönemde hep planladığı sinema geleceği netleşip şekillenir.
İstanbul Teknik Üniversitesi insan ve toplum bilimleri bölümünde akademisyen olarak dersler veren yönetmenin sinema ve siyaset üzerine Tarih ve Toplum, Birikim, Mesele, Altyazı ve Görüntü gibi dergilerde yazıları da yayımlandı.
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmleri
[değiştir | kaynağı değiştir]TRT'de yayınlanan Genç Sinemacılar programı sayesinde (başvurulup kabul edilen projeleri ekipleriyle gelip çeken formata sahip program) Mektup (2005) adlı ilk kısa filmi çekildi.[5] Sonrasında da Rıfat (2006) adlı kısa film geldi. Ardından belli bir süredir senaryosunu ve kurgusunu planladığı ilk uzun metrajlı filmi "Tepenin Ardı" (2012) ile geniş kitlelerce tanındı. Abluka (2015) filmi ise ilk gösterimini 72. Venedik Film Festivali'nde gerçekleştirdi.[6]
"Tepenin Ardı" ile Berlin Film Festivali'nde Caligari Film Ödülü, Asya Pasifik Film Festivali'nde, 31. İstanbul Film Festivali'nde En İyi Film, Karlovy Vary Uluslararası Film Festivali'nde NETPAC ödülü, Taipei Film Festivali Uluslararası yeni yetenek yarışması büyük ödülü de dahil olmak üzere 2012 yılında ulusal ve uluslararası alanda 16 ödül aldı.[7] "Abluka" filmi ile 72. Venedik Film Festivali'nde ana yarışma ödüllerinden Jüri Özel Ödülü'nü,[8] Arca CinemaGiovani ve Premio Bisato d'Oro ödüllerini kazandı.[9] 2016 yılında Sinema Yazarları Derneği tarafından Abluka filmiyle En iyi Yönetmen Ödülü'ne layık görüldü.[10] 2019 yılında ise çıkarmış olduğunu Kız Kardeşler filmi ile ödüller toplamıştır.[11] 2021 yılında dördüncü uzun metraj filmi Kurak Günler için çalışmalara başlamıştır.[12]
Dizi
[değiştir | kaynağı değiştir]FX ile BluTV ortaklığında yayımlanan Alef dizisinin yönetmenliğini üstlenmiştir.[13][14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Portre: Emin Alper". aljazeera.com.tr. Al Jazeera Türk. 22 Ocak 2013. 17 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ Demir, Tolga (10 Eylül 2015). "Emin Alper röportajı". röportaj. filmloverss.com. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ Yüksel, Aybala Hilal; Civan, Celil (Kasım-Aralık 2012), Tepenin ardı bir milliyetçilik alegorisi (PDF) (söyleşi), hayalperdesi.net, erişim tarihi: 10 Eylül 2015[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Blottière, Mathilde (4 Nisan 2013). "Ça sent la relève : Emin Alper, réalisateur de "Derrière la colline"". röportaj (Fransızca). telerama.fr. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ Aytaç, Senem; Göl, Berke (28 Oca 2013). "Emin Alper: "Aristo Varsa Brecht de Var"". röportaj. altyazı.net. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Venedik'te 'Abluka'ya büyük övgü: Çok güçlü". haber. birgun (gazete). 8 Eylül 2015. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Venedik Film Festivali'ne Türk sineması damgası". heber. ntv.com.tr. 29 Temmuz 2015. 9 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015.
- ^ Pınar, Övgü (13 Eylül 2015). "Venedik'ten ödül alan Emin Alper: Dilerim filmim barışa katkıda bulunur". haber. Roma, İtalya: bbc.com türkçe. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ "Emin Alper's 'Abluka' wins Venice festival's Special Jury Prize". haber (İngilizce). today's zaman. 13 Eylül 2015. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Emin Alper'in yeni filmi 'Balkaya'". Habertürk. 2 Temmuz 2021. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Emin Alper bu kez TV dizisi için yönetmen koltuğunda". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
- ^ "Emin Alper İmzalı 'Alef' BluTV'de Yayında". 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Emin Alper
- SinemaTürk'te Emin Alper
- AllMovie'de emin alper