Erişilmez kod

Erişilmez kod (yahut erişilemeyen kod, İngilizce: unreachable code) bilgisayar programlamada programın başka yerlerinden kontrol akışı olmayan kaynak koduna verilen addır.^[1]

Erişilmez kod, bazen ölü kodla karıştırılmaktadır. Hâlbuki ölü kod, yürütülmesine rağmen bir etkisi olmayan kod için kullanılır.

Erişilmez kod, genelde birkaç sebepten dolayı istenilmez. Bu sebepler arasında

• gereksiz bellek kaplaması
• gereksiz komutların mikroişlemcinin önbelleğine alınmasıyla gerekli başka verilere orada yer kalmaması
• program bakımı açısından kullanılmayan kodun bakım ve belgelenmesi için gereksiz yere zaman ve gayret sarf edilmesi.

Erişilmez kod, değişik sebeplerden dolayı olabilir:

• karmaşık koşullu dallanmada programlama hataları;
• eniyileyen derleyicinin dahili döngülerinin sonucunda;
• yeni veya değiştirilmiş programın erişilmez koduna erişemeyen yetersiz test;
• hata düzeltmeye çalışırken yanlışlıkla eklenen ikinci bir hatayla erişilmez kodu geçen ve testte de tespit edilemeyen kod;
• işlevsel kodla iç içe olduğundan dolayı silinmemesi tercih edilmiş kullanılmayan kod
• silinmesi unutulmuş kullanılmayan kod;
• giriş verileri değişeceğinden dolayı artık erişilemeyecek kod;
• kasten sonradan tekrar "canlandırılmak" üzere bırakılmış karmaşık kullanılmayak kod;
• programdan daha uzaklaştırılmamış olan, hata ayıklamak veya geliştirmede faydası olduğundan eklenmiş kod.

Son beş durumda erişilmez kodun orada olma sebebi kalıtsal, yani artık kullanımda olmayan bu kod, eskiden kullanılmakta olan bir koddur.

Aşağıdaki C kodu parçasına dikkat ediniz:

int foo (int iX, int iY) {   return iX + iY;   int iZ = iX*iY; } 

int iZ = iX*iY;'in tanımına işlev daha önce geri döndüğünden hiçbir zaman erişilememektedir. Dolayısıyla iZ'in tanımı ıskarta edilebilir.

Erişilmez kodu tespit etmek, statik kod çözümlemesinin bir parçası olup kontrol akışı çözümlemesini kullanarak yürütüm süresince tanımlanan değişkenlere ve programın diğer durumlarına bakmadan hiç yürütülmeyen kodu bulmaya çalışır. Java gibi bazı bilgisayar dillerinde erişilmez kodun kimi çeşitleri menedilmiştir. Erişilmez kodu uzaklaştıran eniyilemeler (optimizasyon) ölü kod uzaklaştırması olarak bilinir.

Kod, eniyileştiren bir derleyicinin dâhilî değişmeleri sonucunda erişilmez olabilir. Buna örnek olarak common subexpression elimination sayılabilir.

Partikte çözümlemenin kapsamı, bulunan erişilmez kod yüzdesine kayda değer bir etkisi olur. Meselâ constant folding ve basit akış çözümlemesi, xyz komutunun aşağıda erişilmez olduğunu göstermektedir:

int iN = 2 + 1;  if (iN == 4) {   xyz } 

Aşağıdaki örnekte xyz'nin erişilemezliğinin tespîti için çok daha fazla kapsamlı çözümleme gerekmektedir.

double dX = sqrt(2);  if (dX > 5) {   xyz } 

Erişilmez kodu uzuklaştırma tekniği, ölü ve gereksiz kodu uzaklaştırmaya benzer.

Bazı durumlarda pratik bir yaklaşım, basit erişilememezlik kriterleri ve daha karmaşık durumlar için bir profilere ihtiyaç vardır. Profilleme (profiling), genelde bir kod parçasının erişilememezliği konusunda hiçbir şeyi ispat edemese de erişilememezlik potansiyeli olan kodu bulabilmek için iyi bir bulgusal (heuristic) yaklaşımdır. Şüpheli bir kod parçası bir kere bulunduktan sonra daha güçlü bir çözümleme metodu yâhut elden incelenerek gerçekten erişilemez olup olmadığı tespit edilebilir.

• Appel, A. W. 1998 Modern Compiler Implementation in Java. Cambridge University Press.
• Muchnick S. S. 1997 Advanced Compiler Design and Implementation. Morgan Kaufmann.

• Gereksiz kod
• Kod kapsamı
• Ölü kod