Hulusi Behçet
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hulusi Behçet | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 20 Şubat 1889 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 8 Mart 1948 (59 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Tıp doktoru |
| Tanınma nedeni | Behçet hastalığını tarif eden ilk bilim insanı |
Hulusi Behçet (20 Şubat 1889 - 8 Mart 1948, İstanbul), Türk dermatoloji uzmanı ve bilim insanıdır.
1937 yılında, bir kan damarı enflamasyonu (vaskülit) hastalığı olan ve bugün kendi adıyla anılan Behçet hastalığını tarif eden ilk bilim insanı olmuştur.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Zor bir çocukluk geçiren Behçet çok genç yaşta annesini kaybetmiş ve büyükannesi tarafından büyütülmüştür. Babasının Şam'daki işleri sebebiyle ilk öğrenimini o dönemler Osmanlı İmparatorluğu'nda bulunan Şam'da tamamlamıştır. Fransızca, Almanca ve Latince öğrenmiştir. Tıp öğrenimini Darülfünun Tıp Fakültesinde almıştır. 1910 yılındaki mezuniyetinden sonra dört yıl boyunca dermatoloji ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar alanında ihtisas yapmıştır.
Hekimlik dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Dünya Savaşı (1914-1918) sırasında Edirne'deki askerî hastanede dermatoloji ve zührevi hastalıklar uzmanı olarak çalışmıştır. Savaştan sonra (1918-1919 arası) tıbbi bilgisini geliştirmek amacı ile önce Budapeşte'ye sonra da Berlin'e gitmiştir. Birçok ünlü meslektaşı ile tanışma fırsatı bulmuştur.
Türkiye'ye döndükten sonra serbest çalışmaya başlamış; önce Hasköy Cinsel Hastalıkları Hastanesi'nde (Haliç) başhekim olmuş, sonra Vakıf Gureba Hastanesi'ne geçmiştir. O dönemde İstanbul Tıp Fakültesi'nin bir parçası olan hastanede profesörlük de yapmıştır.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]1933'te eski Dar-ül Funun'dan İstanbul Üniversitesi yeni kurulmuştu. Bu reform döneminde İstanbul Üniversitesi'nde dermatoloji o zamanki adıyla Deri Hastalıkları ve Frengi Kliniğini kurmuş ve profesör seçilmiştir. Hulusi Behçet, Türk akademisinde profesör unvanını alan ilk kişidir. Mesleğinin ilk yıllarından beri dermatoloji konusunda üretken bir bilim insanı olarak, birçok ulusal ve uluslararası kongreye özgün makalelerle katılmış ve birçok bilimsel dergide makalesi yayınlanmıştır.
Ünlü Alman patolog Prof. Philipp Schwartz onun için, "Behçet dünya çapında ünlü bir bilim insanı ama Türkiye'de değil," demiş ve eklemiştir: "O her zaman yurt dışında buluşlarını tanıtıyor; bunun için onu Türkiye'de bulamıyorsunuz."
Behçet, yeni kuşakların eğitimine yardımcı olmak için çok sayıda makaleyi Türkçeye çevirdi ve Kore gibi çok uzak ülkelerle ilişki kurmak için uluslararası derlemelerde özgün olgu sunuları yayınladı.
1922'den itibaren frengi üzerinde çalışmalar yaptı ve frenginin tanısı, tedavisi, kalıtımsal özellikleri, serolojisi ve toplumsal yönleri üzerine birçok uluslararası makale yayınladı. Leishmaniasis (Oriental sore) 1923'ten itibaren Dr. Behçet'in üzerinde çalıştığı bir diğer hastalıktı. Hakkında pek çok makale yayınladı ve diathermi ile tedavisinde başarılı oldu. Bir leishmania olgusunda, kabuk kaldırıldığında görünen "çivi belirtisini"[1][2] ilk defa tanımladı. Yayınlanmış yapıtlarının bir kısmı parazitoz ile ilgiliydi. 1923 yılında Türkiye'deki "gale cereal - uyuz?" etkenlerini tanımladı.
Aynı zamanda Türk tıbbının gelişiminde yayıncılıkta da öncüydü ve 1924'te Türkiye'deki "Turkish Archives of Dermatology and Syphilology" isimli ilk dermato-veneroloji dergisinin sorumlusuydu.
Özel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye Cumhuriyeti'nin de kuruluş yılı olan 1923'te hastalarından birinin kız kardeşi ve ünlü bir diplomat olup bir dönem Paris büyükelçiliği yapan (soyadı kanunu ile Davaz soyadını alan) Suat Bey'in kızı Refika Hanım ile evlenmiştir. Hulusi Behçet'in Güler adında bir kızı olmuştur.[3]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Behçet H. Frengi Dersleri. İstanbul, Akşam Matbaası, 324 sh, 1936.
- Behçet H. Klinikte ve Pratikte Frengi Teşhisi ve Benzeri Deri Hastalıkları. 450 sh. (ayrıca 130 sh. Resim), İstanbul, Kenan Basımevi, 1940.
Bazı monografileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Behçet H, Hodara M. Etude histologique expérimentale sur le sublimé appliqué sur la peau normale. Monografi, 55 sh., Keçecian Matb., İstanbul, 1921.
- Behçet H, Hodara M. Recherches sur la pathogénie de la dermatose produites par les poussiéres d'orge altérées. Monografi, İstanbul, 1921.
- Behçet H, Hodara M, Süreyya. Memleketimizde Arpa Uyuzlarının Menşei Hakkında Etüdler. Monografi, 58 sh., İstanbul, 1927.
- Behçet H. Frengi Niçin Ayıp Görülür, Frengiyi Neden Gizli Tutmak Adet Olmuştur. Tabiatta Ayıp Denilen Hastalık Var mıdır?, Monografi, 13 sh., Belediye Basımevi, İstanbul, 1935.
- Behçet H. Frengi tarihi ve geçirdiği devirler. Üniv. Haft. Ist. Üniv. Yayın., No : 47, Ist. 1937.
- Saylan, Türkan (Aralık1997). 38. Yonsei Medical Journal. pp. 81–86. ISBN 978-3-540-66761-2. Life Story of Dr. Hulusi Behçet
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013.
- ^ Satar, Gülay. "Hulusi Behçet" (PDF). 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hulusi Behçet Biografisi16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe/İngilizce
- Hulusi Behçet hatıra parası18 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Behçet Hastalığı ve Hulusi Behçet16 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
