Mudanya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Mudanya | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Bursa |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Ayhan Terzi[1] |
| • Belediye başkanı | Deniz Dalgıç (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 346 km² |
| Rakım | 100 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 93.707 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 102.523 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 16940 |
| İl alan kodu | 0224 |
| İl plaka kodu | 16 |
Mudanya, Marmara Denizi kıyısında Bursa iline bağlı 109.964 nüfuslu ilçe.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin tarihi milattan önce 7. yüzyıla dayanır. İlk adının Myrlea olduğu bilinmektedir. 12 İyon şehir devletinden olan Gemlik ve Erdek'in de kurucusu Kolofonlular tarafından kurulmuştur. Zaman zaman işgale uğrayan şehir, Makedonya Hükümdarı 5. Filip (Philippos) tarafından yıkılmış ve yerine, Apameia adı ile yeni bir şehir inşa edilmiştir. Bu şehir de işgale uğramış ve imar edilerek Montania adını almıştır. Mudanya adının buradan geldiği sanılmaktadır.
Mudanya, 1321 yılında Orhan Bey tarafından fethedilerek Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Mudanya Kasabası, Mondros Mütarekesi'nden sonra, önce İngiliz istilasına uğramıştır. Fakat Jandarma Onbaşısı Şükrü Çavuş'un İngiliz Deniz Piyadesi'nin çıkartma yaptığı iskelede İngiliz Ordusundan bir binbaşı ile bir eri öldürmesi üzerine bu işgal bir gün bile sürmemiştir. 25 Haziran 1920'de gerçekleşen bu olaydan 11 gün sonra İngiliz ordusunun yerini Yunanlar almıştır. Düşman işgali altında 2 yıldan uzun süre kalan Mudanya, 12 Eylül 1922 günü Yunan işgalinden kurtulmuştur.
Türk Kurtuluş Savaşı'nı sona erdiren anlaşma 3-11 Ekim 1922 tarihleri arasında yapılan konferans sonucunda Mudanya'da imzalanmış ve Mudanya Mütarekesi adını almıştır.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]28-29 derece doğu boylamları ile 40-41 derece kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır.
Batıda Karacabey, güneyde Osmangazi ve Nilüfer, doğuda Gemlik ile komşudur; kuzeyinde Gemlik Körfezi yer alır.
346 km²'lik bir alan kaplar.
Yüzey şekilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gemlik Körfezi'nin güney yüzünü kaplayan ve Bursa Ovası'nı denizden ayıran Mudanya dağları, doğu-batı yönünde uzanır. Batıdan, Susurluk Çayı'nın denize döküldüğü yere kadar uzanan en yüksek tepe 600 metre yüksekliğindeki Karatepe'ye kadar erişir. Belli başlı akarsuyu Nilüfer Çayı'dır. Arazi engebeli bir yapıya sahiptir.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Mudanya'da ılıman Marmara iklimi görülür. Yazlar çok sıcak değil ama kurak geçer. Kışlar ılık ve yağışlıdır. En soğuk ay Şubat, en sıcak ay Ağustos'tur. Yıllık yağış miktarı 614 mm'dir. En çok poyraz ve yıldız yönünden esen rüzgârları alır. İklim koşulları nedeniyle dışarıdan göçler çok fazladır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeytincilik, ilçe halkının birinci derecede gelir kaynağıdır. Bağcılık, sebze ve meyvecilik, ayçiçeği, soğan ve tahıl gibi diğer tarımsal faaliyetler, az miktarda da olsa yapılmaktadır.
İlçede iş hacminin birçoğunu ithalat-ihracat işlemleri oluşturmaktadır. İthalat, hem deniz ve hem de karayoluyla gelen sanayi mamulleri ve yarı mamullerinden; ihracat ise Bursa Organize Sanayi bölgesinde faaliyet gösteren sanayi kuruluşlarının ürettikleri mamullerden ve gemilerle yapılan maden cevheri ihracatından meydana gelmektedir.
Marmara Denizi'nin aşırı kirlenmesi sonucu balıkçılık sektöründe büyük gerileme olmuştur.
Yaz mevsiminin serin geçmesi nedeniyle turizm sezonu pek uzun sürmemektedir. Dış turizmin yanında, özellikle başta Bursa olmak üzere çevre il ve ilçelerden gelenlerin oluşturduğu günübirlik yerli turizm faaliyetleri yapılmaktadır. Bunun yanında kendi yazlık evlerinde kalanların sayısı da hayli fazladır.
Mudanya Orman Müdürlüğü bünyesinde 6 bin 380 hektar orman alanı bulunmaktadır. Genelde çam ve meşe ile meşe içindeki maki formundaki bitkilere rastlanır. Her yıl yaklaşık 1000 ster kâğıtlık odun Seka'ya, 500 ster lif yonga Bursa Sunta Fabrikası'na, 20 ton defne yaprağı da yağ imalatında kullanılmak üzere İzmir'e gönderilmektedir. Toplam orman ürünleri üretimi yıllık 13000 ster civarındadır (1 ster = 1 m³).
Mudanya'da sanayi pek gelişmemiştir. Büyük sanayi kuruluşları olarak Prysmian, Bağcılar ve Yazaki fabrikaları ve yan sanayileri, 1991 yılında kurulan Küçük Sanayi Sitesi'nde çeşitli iş kollarında faaliyet gösteren 42 işyeri, Zeytinciler Hali'nde ise 50 adet dükkân bulunmaktadır. Ayrıca ilçede büyüklü küçüklü zeytin işleme tesisleri mevcuttur.
İlçenin zamanla artan popülerliği, feribot seferleri ile İstanbul'a erişiminin kolay olması ve deniz kıyısı olması insanların ilgisini çekmektedir. İlçede 2012 yılından beri kentleşme büyük oranda artmaktadır. İlçenin hemen hemen her mahallesinde lüks apartman site ve rezidans inşaatlarına rastlamak mümkündür. Giderek gelişen altyapısı ile Mudanya inşaat sektöründe hızla ilerlemektedir.
İlçenin en eski yerel gazetesi Mudanya'nın Sesi gazetesidir ve hâlen yayın hayatını sürdürmektedir.
İlçeye bağlı Güzelyalı semtinde açılan modern terminalle hızlı feribot aracılığıyla İstanbul'a 75 dakikada ulaşmak mümkün olmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]1893 yılı Osmanlı nüfus sayımına göre Mudanya'da yaşayan kişi sayısı 16.683 kişiydi. Bunların büyük çoğunluğu (%71) Rumlardan oluşmaktaydı (11.757 kişi). Mudanya'daki Türk nüfusu ise 4.891 kişiydi (%29). Rum nüfus 1924 mübadelesinden sonra Yunanistan'a göçmüş, Halkidiki yarımadasında Nea Moudania (Νέα Μουδανιά, Yeni Mudanya) yerleşimini kurmuştur.
Mudanya ilçesinin nüfusu 2020 genel nüfus sayımına göre ise 102.523'tür.
İlçe bağlısı 47 mahalleden oluşmaktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[3] | 13.866 | 4.989 | 8.877 |
| 1935[4] | 19.496 | 5.030 | 14.466 |
| 1940[5] | 19.709 | 4.823 | 14.886 |
| 1945[6] | 20.530 | 5.624 | 14.906 |
| 1950[7] | 23.394 | 5.824 | 17.570 |
| 1955[8] | 24.128 | 5.911 | 18.217 |
| 1960[9] | 24.929 | 6.026 | 18.903 |
| 1965[10] | 25.247 | 6.849 | 18.398 |
| 1970[11] | 25.481 | 7.938 | 17.543 |
| 1975[12] | 26.938 | 8.399 | 18.539 |
| 1980[13] | 31.029 | 10.606 | 20.423 |
| 1985[14] | 32.042 | 12.152 | 19.890 |
| 1990[15] | 38.656 | 17.196 | 21.460 |
| 2000[16] | 53.965 | 20.682 | 33.283 |
| 2007[17] | 62.369 | 30.415 | 31.954 |
| 2008[18] | 65.899 | 47.178 | 18.721 |
| 2009[19] | 68.954 | 49.805 | 19.149 |
| 2010[20] | 71.671 | 52.325 | 19.346 |
| 2011[21] | 73.639 | 54.301 | 19.338 |
| 2012[22] | 75.344 | 56.153 | 19.191 |
| 2013[23] | 77.461 | 77.461 | veri yok |
| 2014[24] | 80.385 | 80.385 | veri yok |
| 2015[25] | 83.174 | 83.174 | veri yok |
| 2016[25] | 86.426 | 86.426 | veri yok |
| 2017[25] | 90.282 | 90.282 | veri yok |
| 2018[25] | 93.707 | 93.707 | veri yok |
| 2019[25] | 97.631 | 97.631 | veri yok |
| 2020[25] | 102.523 | 102.523 | veri yok |
Not: 2008 yılında bazı belde ve köyler mahalle statüsüne geçtiğinden şehir nüfusu artıp kır nüfusu azalmıştır. 2013 yılında ise Büyükşehir yasası nedeniyle köylerin tamamı mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Tarihi binalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aydınpınar Köyü Kilisesi (Mudanya)
- Dereköy Kilisesi (Mudanya)
- Kumyaka Kilisesi (Mudanya)
- Tahir Paşa Konağı (İlçe Kütüphanesi) (Mudanya)
- Mütareke Evi Müzesi (Mudanya)
- Şükrü Bey Yalısı (Mudanya)
- Yahşi Bey Yalısı (Mudanya)
- Hasanpaşa Hamamı (Mudanya)
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Mudanya ilçesine;
Mudanya-Bursa (Mudanya-Esentepe Kavşağı-Organize Sanayi) minibüsleri ile,
- 1/M Mudanya-Emek İstasyonu
- 1/SY Mudanya-Güzelyalı Siteler-Emek İstasyonu
- 2/GM Mudanya-Güzelyalı
- 2/M Mudanya-Mudanya Devlet Hastanesi
- 2/MU Mudanya-Dedeköy
- 104 Mudanya İskelesi-Güzelyalı-Kurşunlu-Gemlik
- 2/U Mudanya İskelesi-Uludağ Üniversitesi
- F/1 Mudanya İskelesi-Bursa Terminali
- F/3 Mudanya İskelesi-Çekirge-Heykel-Teleferik
- B/35 Mudanya İskelesi-Uludağ Üniversitesi İstasyonu (Köylerden gider)
otobüs hatları ile,
- İstanbul'dan (Kabataş ve Büyükada) BUDO ile,
- İstanbul'dan (Kabataş, Kadıköy ve Yenikapı) İDO ile Güzelyalı'ya ve oradan 2/GM otobüsü veya Mudanya minibüsleri ile gelebilirsiniz.
Yerel Seçimler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Mudanya Belediye Başkanları ve Partileri[26] | ||
|---|---|---|
| Yıl | Parti | Oy Oranı |
| 1977 | CHP | %51,97 |
| 1984 | ANAP | %48,39 |
| 1989 | SHP | %44,16 |
| 1994 | ANAP | %24,73 |
| 1999 | DSP | %29,09 |
| 2004 | ANAP | %33,35 |
| 2009 | AK Parti | %32,04 |
| 2014 | CHP | %41,12 |
| 2019 | CHP | %53,45 |
| 2024 | CHP | %54.98 |
| Yıl | Parti | Oy Oranı |
|---|---|---|
| 1961 | AP | %53 |
| 1965 | AP | %59 |
| 1969 | AP | %64 |
| 1973 | AP | %49 |
| 1977 | AP | %50 |
| 1983 | ANAP | %35 |
| 1987 | ANAP | %33 |
| 1991 | DYP | %32 |
| 1995 | DYP | %30 |
| 1999 | DSP | %36 |
| 2002 | AK Parti | %27 |
| 2007 | AK Parti | %45 |
| 2011 | CHP | %42 |
| Haziran 2015 | CHP | %45 |
| Kasım 2015 | CHP | %44 |
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mudanya Belediyesi14 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
- ^ a b "YerelNET". 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Mudanya Nüfusu - Bursa". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Bursa Mudanya Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "yerelnet.org.tr, Silivri Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
