Persona (film)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Persona | |
 | |
| Yönetmen | Ingmar Bergman |
|---|---|
| Yapımcı | Ingmar Bergman |
| Yazar | Ingmar Bergman |
| Senarist | Ingmar Bergman |
| Oyuncular | Bibi Andersson, Liv Ullmann, Margaretha Krook, Gunnar Björnstrand |
| Müzik | Lars Johan Werle |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1966 |
| Süre | 85 Dakika |
| Ülke | İsveç |
| Dil | İsveççe, İngilizce |
Persona Ingmar Bergman'nın yönetmenliğini yaptığı, Bibi Andersson ve Liv Ullmann'nın başrollerde oynadığı 1966 yılı yapımı bir İsveç filmdir.[1][2][3] Bergman bu filmi yönettiği en önemli filmler arasında kabul eder.[1] Drama türündeki filmin 7 ödül ve 1 adaylığı bulunmaktadır.[1] Film oldukça deneysel bir film olmakla birlikte bir psikolojik korku olarak da değerlendirilir. Persona filmi adını da, konusunu da Carl Jung'un Persona teorisinden almaktadır. Film Jung'un teorilerini ve görüşlerini kendi merkezine koyar.[4][5] Persona adı tiyatro oyuncularının yüzlerine taktıkları, gerçek kimliklerini örten maskelerden gelmektedir. Persona teorisi de bireylerin gerçek kimliklerini örtmeleri üzerine şekillenmiştir. Film bu konuyu sembolik şekillerde, rüya sekansları ve imgelerle izleyiciye anlatmayı hedefler.[4][5] Film imgelere sık sık baş vurur; filmin başında, ortasında ve sonunda bu benzer imgeler izleyiciye gösterilir. Filmin başındaki imgeler film yapımı ile de bağlantılıdır. Bir film şeridi görürüz filmin başında. Aslında film 4. duvarı kıraraktan kendisinin bir film olduğunu izleyiciye hatırlatır.[4][6][7] Film içerisinde izleyicinin gördüğü imgeler filmin konusuyla bağlantılıdır ve sonradan açıklanmaya başlanır. Filmin başında bir çocuk uzak, puslu bir ekrandan bir kadına doğru bakmaktadır. Elini uzatır lakin kadına dokunamaz. Sadece izler. Bu çocuk morg veyahut hastane gibi bir yerdedir. Bu filmin sonlarına doğru açıklanacaktır.[7]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Hikâye bir hemşire olan Alma(Andersson) ve onun hastası, ünlü bir oyuncu olan Elisabet Vogler(Ullmann) arasında geçer. Elisabet anden, hiçbir psikiyatrik veya fiziksel rahatsızlığı olmadan konuşmayı kesmiştir. Alma ve Elisabet, Elisabet'in tedavisi için yazlık bir eve giderler ve orada yalnızca ikisi yaşamaya başlar. Ki film neredeyse tamamen bu evde ve evin etrafında geçecektir.[4][6][7]
Burada hikâye gelişmeye başlar. Elisabet'i konuşturmak isteyen Alma kendi hayatından ve geçmişteki günahlarından bahsetmeye başlar ona. Elisabet hiç konuşmaz, bir kere bile. Lakin Alma sırlarını ve geçmişini ona anlatmaya devam eder. Alma hayattaki anlamı çalışmakta ve bir şeye sıkı sıkı bağlanmakta bulan bir hemşiredir. Elisabet'in ise öyle bir kaygısı hiç yoktur. Elisabet Alma'nın anlattıklarını bir mektupla başkasına anlatmaya çalıştığında Alma oldukça sinirlenir. Kendisinin basit bir "Karakter çalışması" olduğunu düşünür ve buradan sonra araları bozulmaya ve soğuklaşmaya başlar.[2][4][6][7]
Elisabet'in kocası onları ziyarete geldiğinde Elisabet'i görmez lakin Alma'yı görür. Alma'ya Elisabet olarak hitap eder. Alma karşı çıksa dahi adam bu hitaba devam eder. Bir yerden sonra Alma da meseleyi kabullenir. Birlikte uyumak isterler lakin Alma yine duygusal bir krize girer[4]
Bu sahneden sonra Alma ve Elisabet karşılıklı oturur. Alma Elisabet'e sorular sorar lakin Elisabet Cevap vermez. Lakin Alma, Elisabet yerine cevap vermeye başlar. Alma, Elisabet'e, Elisabet'in kendi öz oğlundan nasılda içtenlikle nefret ettiğini anlatmaya başlar. Oğluna nasıl soğuk davrandığını ve onu kendisinden uzaklaştırdığından bahseder. Oğlunu aldırmayı dahi düşündüğünü ama bundan vazgeçtiğini, ondan tiksindiğini, tüm bu karanlık düşüncelerini Elisabet'in yüzüne vurmaya başlar. Film buradan devam eder ve yine benzer imgelerle sonlanır. Filmin sonunda dahi Alma, Elisabet olduğunu reddeder.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Sundholm, John (2012). Historical Dictionary of Scandinavian Cinema. Scarecrow Press. ISBN 0810855240.
- ^ a b "Persona". 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024 – www.beyazperde.com vasıtasıyla.
- ^ "Persona". 16 Mart 1967. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024 – IMDb vasıtasıyla.
- ^ a b c d e f g "'Persona': Ingmar Bergman's Psychological Masterpiece as the White Whale of Critical Analysis • Cinephilia & Beyond". 19 Oca 2017. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.
- ^ a b Nebioğlu, Burak (2 Ara 2020). "Persona 1966 Ingmar Bergman | İnsanın Gerçek Yüzünü Sorgulatan Film". 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.
- ^ a b c Raina, Anmol (13 Eyl 2019). "Understanding Ingmar Bergman's Persona (1966)". 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.
- ^ a b c d Bradshaw, Peter (29 Ara 2017). "Persona review – Ingmar Bergman's enigmatic masterpiece still captivates". 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024 – The Guardian vasıtasıyla.