Säkkijärven polkka
Vikipedi, özgür ansiklopedi
"Karelya-Fin polkası" olarak da adlandırılan Säkkijärven polkka (Säkkijärvi polkası), Finlandiyalı akordeoncular arasında çok popüler olan, iyi bilinen bir Finlandiya halk ezgisidir. Özellikle Viljo "Vili" Vesterinen (1907–1961) tarafından popüler hale getirilmiştir. Ezgi, ilk olarak Säkkijärvi'de (günümüzde Kondratyevo, Leningrad Oblastı, Rusya) kaydedilmiştir ve her ne kadar Säkkijärvi kaybedilmiş olsa da (1940'ta Sovyetler Birliği'ne devredildi), en azından polkanın hala Finlerde kaldığını belirten sözleri bazen ezginin yanında söylenir.[1] Ezginin en tarihi ve ünlü kaydı, 17 Haziran 1939'da Dallapé Orkestrası'nın eski üyeleriyle yapılmış kayıttır. Bu kayıt, Helsinki'deki Alman okulunun balo salonunda gerçekleşmiştir. Kayıt, sadece Viipuri'nin kurtarıcısı değil, aynı zamanda polkanın tüm zamanların en ünlü performansı olmuştur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu polkanın ezgisi, o sıralar henüz bir adı olmadığı 19. yüzyıl sonları kadar erken bir zamanda Karelya'da çalınıyordu. Oradan, ezgi o zamanın birçok akordeon sanatçısının repertuarına girmişti. Polka, "hatırlayabildiğimden beri" çoğunlukla Säkkijärvi'li pelimanni'ler tarafından çalınıyordu ve şarkı, Säkkijärven polkka adını buradan almıştır. Ezginin bazı batı Rus ve Leh tanhu ezgileriyle benzerlikleri bulunur. Säkkijärvi'den bir öğretmen olan Väinö Seppä, "Säkkijärvi'nin kantoru olan kilise müzisyeni Primus Leppänen (1872–1934), polka notalarını görev bilinciyle bir halk ezgisi olarak kağıda geçirdi. Polka notalarıyla aslında bir orkestra parçası düşünmüştü, ama bir dans ezgisi oldu." demiştir.
Väinö Kähärä ve Willy Larsen
[değiştir | kaynağı değiştir]Toivo Tamminen'e göre, Säkkijärvi'li bir pelimanni olan Väinö Kähärä, kendi yöresinden duyduğu üç polkayı bir bütün halinde birleştiren polkanın doğuşunda önemli bir rol oynadı. 1927'de Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındıktan sonra Kähärä, New York'ta Norveçli-Amerikalı-Fin akordeoncu Willy Larsen'in öğrencisi oldu ve Kähärä ona çalma dersleri karşılığında Fin dans şarkıları öğretti. Böylece ilk Säkkijärvi polkası, Willy Larsen tarafından Ekim 1928'de New York'ta Columbia Records için kendi düzenlemesiyle ve piyano akordeon kullanarak Säk'järvi polka adıyla kaydedildi.
Viljo Vesterinen
[değiştir | kaynağı değiştir]Viljo Vesterinen, şarkıyı dört kez kaydetti. Vesterinen, bu kayıtlardan ilkini 1930'da Suomi Jazz Orkesteri ile yaptı. Bu kayıt bir akordeon solosu değildi, ancak şarkının nakaratını RR Ryynänen tarafından yazılan sözlerle Kurt Londen (Ilmari Rae takma adıyla) söyledi. Vesterinen ikinci kaydını 1939'da Dallapé orkestrasıyla, üçüncü kaydını 1947'de ve son kaydını 1952'de Lasse Pihlajamaa ile yapmıştır.
Askeri kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Devam Savaşı sırasında Fin ordusu, geri çekilen Sovyetlerin Finlerin yeniden ele geçirdiği Viipuri şehrine radyo kontrollü mayınlar döşediğini keşfetti. Bu mayınlar, radyonun ayarlandığı frekansta üç notalı bir akor çalındığında ateşleniyordu; mayınlarda her mayına özgü belirli frekanslarda salınan üç diyapazon vardı. Vıborg'un fethinden hemen sonra, Finler garip mayın patlamaları karşısında şaşkın kaldı. Savaş mühendisleri, ilk başta bunların zamanlı mayınlar olduğundan şüphelendiler. 28 Ağustos 1941'de savaş mühendisleri, Antrea'da Ayışığı Köprüsü'nün altında lastik torbalara paketlenmiş 600 kg'lık patlayıcılara ait tetikleyiciler buldular. Savaş mühendisleri bu cihazları hızlı bir şekilde Mikkeli'deki karargaha, oradan da iletişim departmanına teslim etti. İletişim departmanı, mühendislerin başı olan (daha sonra Profesör) Jouko Pohjanpalo'ya onları acilen olarak Helsinki'ye götürmesini emretti ve YLE'nin yardımıyla cihazlar söküldü ve araştırıldı. Daha sonra şehrin her yerinde mayınların bulunduğu tespit edildi. Finler, mayınların yerlerini Sovyetler Birliği'nde hapsedilen Sovyet askerlerinden öğrendiler.
1 Eylül'de Vıborg'daki Genelkurmay, Yleisradio'dan [2] mayınların kullandığı frekans üzerinden yayın yapabilen bir yayın aracı aldı. Söz konusu araç, Nuijamaan auto Oy'dan alınan bir REO 2L 4 210 Speedwagon'du. Araç, N. Sauros tarafından kullanılıyordu.[3]
Säkkijärven polkka, aracın plak koleksiyonu arasında yer alıyordu ve düşmanın mayınları patlatmasını önlemek için Finler, Säkkijärven polkka'yı -özellikle Vesterinen tarafından kaydedilen versiyonu- hiç ara vermeden çalmaya başladılar. Bu şekilde, düşmanın mayınları patlatmak için kullandığı üçlü akord frekansına, mayınlar tamamen kullanılamaz hale gelene kadar müdahale edildi. 4 Eylül'de, Sovyet birliklerinin sürekli olarak tetikleyici akordları aynı iletim frekansında ilettikleri fark edildi. Böylece, radyo dalgaları savaşı başladı. Yayın, Aunus'tan Vıborg'a başka bir araç gönderilene kadar üç gün boyunca devam etti.[4] Bu arada sökülen tetikleyicilerin incelenmesi, Sovyet birliklerinin üç farklı radyo frekansında çalışan mayınlara sahip olduğunu ortaya çıkarmıştı. Yayın aracının jeneratörlerini çalıştıran içten yanmalı motorların arızalanabileceğine dair büyük bir korku vardı ve bu nedenle ordu çabucak Helvar'dan 9 Eylül'de teslim edilen ek 50 watt'lık vericiler [5] sipariş etti. Bu vericiler, 2 Şubat 1942'ye kadar parazit yayınları yapmaya devam etti.[6] Ordu, mayınların bataryalarının en geç üç ay içinde tükendiğini hesaplamıştı.
Sözler
[değiştir | kaynağı değiştir]Polkanın sözleri aşağıda Fince ve Türkçe olarak verilmiştir:
| Fince sözler | Türkçe çeviri |
|---|---|
| On kauniina muistona Karjalan maa, mutta vieläkin syömmestä soinnahtaa, kun soittajan sormista kuulla saa, Säkkijärven polkkaa! Se polkka taas menneitä mieleen tuo ja se outoa kaipuuta rintaan luo. Hei, soittaja, haitarin soida suo Säkkijärven polkkaa! Nuoren ja vanhan se tanssiin vie, ei sille polkkalle vertaa lie! Sen kanssa on vaikka mierontie Säkkijärven polkkaa! Siinä on liplatus laineitten, siinä on huojunta honkien. Karjala soi - kaikki tietää sen - Säkkijärven polkkaa! Tule, tule tyttö, nyt kanssani tanssiin, kun polkka niin herkästi helkähtää. Hoi! Hepo surkoon ja hammasta purkoon, kun sillä on ihmeesti suurempi pää! Tule, tule, tyttö, nyt kanssani tanssiin kun meillä on riemu ja suvinen sää! Säkkijärvi se meiltä on pois, mutta jäi toki sentään polkka! Kun rakkaimmat rannat on jääneet taa, niin vieraissa kulkija lohdun saa, kun kuuntelee soittoa kaihoisaa: Säkkijärven polkkaa! Se polkka on vain, mutta sellainen, että tielle se johtavi muistojen. On sointuna Karjalan kaunoisen: Säkkijärven polkka! Nuoren ja vanhan se tanssiin vie, ei sille polkkalle vertaa lie! Sen kanssa on vaikka mierontie Säkkijärven polkkaa! Siinä on liplatus laineitten, siinä on huojunta honkien. Karjala soi - kaikki tietää sen - Säkkijärven polkkaa! Tule, tule tyttö, nyt kanssani tanssiin, kun polkka niin herkästi helkähtää. Hoi! Hepo surkoon ja hammasta purkoon, kun sillä on ihmeesti suurempi pää! Tule, tule, tyttö, nyt kanssani tanssiin kun meillä on riemu ja suvinen sää! Säkkijärvi se meiltä on pois, mutta jäi toki sentään polkka! Kun rakkaimmat rannat on jääneet taa, niin vieraissa kulkija lohdun saa, kun kuuntelee soittoa kaihoisaa: Säkkijärven polkkaa! Se polkka on vain, mutta sellainen, että tielle se johtavi muistojen. On sointuna Karjalan kaunoisen: Säkkijärven polkka! | Karelya diyarı sadece güzel bir hatıradır, ama müzik hala kalbinden gelir, Müzisyenin parmakları duymanı sağladığında Säkkijärvi polkasını! O polka eski zamanları akla getirir, ve kalbinde garip bir özlem yaratır. Hey, müzisyen, akordiyon çalsın Säkkijärvi polkasını! Genci, yaşlıyı dans ettirir, bu polkayla hiçbir şey kıyaslanamaz! Çatısız yaşamak bile; Säkkijärvi polkası! Dalgaların vurması vardır onda, çam ağaçlarının sallanması vardır onda. Karelya söyler -herkes bilir- Säkkijärvi polkasını! Gel, gel kızım, şimdi dans et benimle, polka böyle çok güzel çaldığında. Hoy! At inlesin ve dişini sıksın, kafası kocaman olduğunda! Gel, gel kızım, şimdi dans et benimle, neşemiz ve yaz havamız olduğunda! Säkkijärvi elden gitmiş olabilir, ama polkası hala bizde! En değerli kıyılar geride bırakıldığında, yabancı yerlerde bir gezgin huzur bulur, hüzünlü müziği dinlediğinde: Säkkijärvi polkasını! Bu sadece polka, ama şu türden, anıların yoluna götüren. Güzel Karelya'nın sesi: Säkkijärvi polkasıdır! Genci, yaşlıyı dans ettirir, bu polkayla hiçbir şey kıyaslanamaz! Çatısız yaşamak bile; Säkkijärvi polkası! Dalgaların vurması vardır onda, çam ağaçlarının sallanması vardır onda. Karelya söyler -herkes bilir- Säkkijärvi polkasını! Gel, gel kızım, şimdi dans et benimle, polka böyle çok güzel çaldığında. Hoy! At inlesin ve dişini sıksın, kafası kocaman olduğunda! Gel, gel kızım, şimdi dans et benimle, neşemiz ve yaz havamız olduğunda! Säkkijärvi elden gitmiş olabilir, ama polkası hala bizde! En değerli kıyılar geride bırakıldığında, yabancı yerlerde bir gezgin huzur bulur, hüzünlü müziği dinlediğinde: Säkkijärvi polkasını! Bu sadece polka, ama şu türden, anıların yoluna götüren. Güzel Karelya'nın sesi: Säkkijärvi polkasıdır! |
Diğer kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Säkkijärven polkka aynı zamanda Viljo Salminen (1908–1992) tarafından yönetilen 1955 yapımı bir filmin adıdır
- Leningrad Cowboys, şarkıyı 1989 yapımı Leningrad Cowboys Go America filminde çalmıştır. Bitiş jeneriğinde şarkının ek bir mambo yorumu vardır ve bu yorum film müziği albümüne dahildir.
- Säkkijärven polkka, zil seslerini kullanan ilk cep telefonu olan Nokia 2110'un (1994) zil seslerinden biri olarak kullanılmıştır.[7]
- Şarkının Hardcore of the North adlı elektronik versiyonu, müzik video oyunu In The Groove, çok oyunculu dans makinesi oyunu iDance ve iDance2'de yer alır.
- Kanadalı folk punk grubu The Dreadnoughts, 2009 tarihli Victory Square albümlerinde şarkının "The Skrigjaargen polkka" adlı bir versiyonunu yayınlamıştır.
- Japon kantele müzisyeni Hiroko Ara'nın çaldığı müziğin enstrümantal bir verisyonu, 2015 yapımı Japon animasyon filmi Girls und Panzer der Film'de yer aldı.[8]
- "Lezzetli Mekanlar" programının İsveç bölümünde şarkı yer almıştır.
- Şarkının Turbo adlı bir kullanıcı tarafından yapılan Eurobeat remix'i YouTube'da popüler hale gelmiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tamminen (1993). "Tarina siitä, miten polkka tuli Amerikan kautta Suomeen". Hanuri-lehti. 21 (3): 16-19.
- ^ Eero-Eetu Saarinen: Pioneeriaselajin historia 1918–1968, 300–303
- ^ Vesterinen, Jukka: ”Säkkijärven polkka”, Ottoautot talvi- ja jatkosodassa: siviiliajoneuvojen pakko-otto rintamakäyttöön, s. 88,90. Helsinki: Alfamer, 2007. 978-952-472-074-8
- ^ Pohjanpalo,Jouko: "Säkkijärven polkkaa Viipurissa", Viestimies 2/1952
- ^ Alkio, S. I.: Professori Jouko Pohjanpalo. Teknillinen aikakauslehti, joulukuu 1966, 56. vsk, nro 12, s. 45–49. Helsinki: Suomen teknillinen seura.
- ^ Kuisma,Jouko: "Lisätietoja Viipurin radiomiinoista", RADIOT, Radiohistoriallinen kausijulkaisu 4/2008, Suomen radiohistoriallinen seura Ry, ISSN 1796-2188
- ^ "- YouTube". YouTube. 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Japanese anime movie Girls und Panzer creates new fans for Finland－interview with the movie director Tsutomu Mizushima". Tokyo: Embassy of Finland. 4 Temmuz 2017. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
