SPoD

Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla tek kaynağa dayanıyor. Konuya dair fikir alışverişi tartışma sayfasında bulunabilir. Lütfen başka kaynaklar ekleyerek bu maddeyi geliştirmeye yardım ediniz. (Kasım 2023)

Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği
Kısaltma	SPoD
Slogan	Gökkuşağının altında adil, eşit ve özgür bir dünya
Kuruluş	21 Eylül 2011
Tür	Sivil toplum örgütü
Yasal statü	Dernek
Merkez	İstanbul
Üyeler	400
Personel	10
Gönüllü	80
Resmî site	spod.org.tr

Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği veya kısa adıyla SPoD, 2011 yılında bir grup akademisyen, hukukçu ve aktivist tarafından kurulan, hak temelli ve hizmet yönelimli çalışma yürüten, İstanbul merkezli bir LGBTİ+ örgütüdür.

Gökkuşağının altında adil, eşit ve özgür bir dünya hayaliyle yola çıkan SPoD, Türkiye'de LGBTİ+'ların cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimlerine dair kendilerini baskı altında hissetmeyecekleri bir yaşam için gerekli sosyal politikaların üretilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır.^[1]

SPoD, bu amaçla yürüttüğü savunuculuk çalışmalarının yanında LGBTİ+ topluluklarına yönelik hizmet modelleri geliştirerek kamu kurumlarına örnek oluşturmayı, buralardaki ayrımcılığın her şeklini ortadan kaldırmayı ve uzun vadede LGBTİ+'lara yönelik hizmetleri kamu ve özel sektör işbirlikleri ile sunmayı hedeflemektedir.^[2]

SPoD, LGBTİ+'lara hukuki, sosyal ve psikolojik danışmanlık sunmakta, kampanya dava takibi yapmakta; ruh sağlığı uzmanlarına, hukukçulara, kurumlara ve belediyelere eğitimler vermekte; akademik araştırmalar yürütmekte; seminerler, paneller, siyaset ve aktivizm okulları ile seçim kampanyaları düzenlemekte; destek grupları oluşturmakta ve savunuculuk toplantıları yapmakta; izleme ve raporlama çalışmaları gerçekleştirmektedir.^[3]

SPoD tüm bu çalışmaları, bünyesinde barındırdığı profesyonel çalışanları, gönüllüleri ve uzman ağları ile yürütmektedir.^[4]

Hukuk ve Adalete Erişim Alanı, LGBTİ+'ların adalete erişebilmesini desteklemek amacıyla ücretsiz hukuki danışmanlık sunmakta, hak ihlallerini kampanyalaştırarak davalama çalışmalarını sürdürmektedir. Ayrıca avukat, akademisyen ve hukuk fakültesi öğrencilerinden oluşan Hukuk Ekibi’yle LGBTİ+ alanına dair hukuki içerik üretmekte ve eğitimler, etkinlikler düzenlemektedir.^[5]

SPoD, davalama çalışmalarını ve danışmanlık hizmetlerini Hukuk ve Adalete Erişim Alan Koordinatörü, Hukuk Ekibi ve Avukat Ağı aracılığıyla yürütmektedir. Sürdürülen ücretsiz hukuki danışmanlıktan LGBTİ+ kimliğinden ötürü hak ihlallerine maruz bırakılanlar veya kimliği üzerinden hak ihlaline maruz bırakılmasa da adalete erişimde zorlukla karşılaşan LGBTİ+'lar ve HIV'le yaşayan LGBTİ+'lar yararlanabilmektedir.^[6]

SPoD'un 2012 yılından beri her yıl düzenlediği "LGBTİ+ Haklarına İlişkin Ulusal ve Uluslararası Mevzuat ve İçtihatlar" başlıklı Avukat Eğitimi'ne katılan hukukçulardan oluşan Avukat Ağı bulunmaktadır. Bu ağ sayesinde SPoD, başta İstanbul olmak üzere Türkiye'nin çeşitli yerlerinden uzman hukukçularla dayanışma ve bilgi alışverişi içerisinde kalabilmektedir.^[7]

LGBTİ+'ların ihtiyaçlarına yönelik destek mekanizmalarının oluşturulduğu Psikososyal Destek Alanı kapsamında, psikolojik destek yönlendirmeleri, sohbetler, sözlü ve yazılı danışmanlık, eğitim ve atölye çalışmaları, süpervizyon ve özbakım atölyelerini içeren çalışmalar yapılmaktadır.^[4]

Psikososyal Destek Alanı'nın altında LGBTİ+ Danışma Hattı, Mesafesiz Sohbetler, Sosyal Hizmet Ekibi, Psikolog Ekibi, Sosyal Hizmet Uzmanları Ağı ve Psikolog Ağı yer almaktadır.

SPoD, kendisini LGBTİ+ olarak tanımlayan herkesin ayrımcılığa uğramadan ruh sağlığı hizmetlerine erişebilmesini ve güvenilir desteği almasını desteklemektedir.^[8]

"Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelimle İlgili Başvuruların Ele Alınması" başlıklı Ruh Sağlığı Çalıştaylarına katılan ve düzenli akran süpervizyonu ve süpervizyon çalışmalarına devam eden yarı gönüllü psikoterapistlerden oluşan Psikolog Ağı aracılığıyla LGBTİ+'lara psikolojik destek sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra değerlendirme sonucu psikiyatristlere de yönlendirme yapabilmektedir.^[8]

LGBTİ+ Danışma Hattı, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim odaklı soru ve sorunlar için doğru, güncel ve güvenilir bilgiyi aktarmak amacıyla 2017 yılından beri hizmet vermektedir.^[9]

SPoD'dan kapsamlı eğitim ve düzenli süpervizyon alan gönüllü akran danışmanlar tarafından yürütülen LGBTİ+ Danışma Hattı, LGBTİ+ danışanlara cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim temelli ayrımcılık ve şiddet, cinsel sağlık ve cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar, cinsiyet uyum süreci, askerlik muafiyet süreci ve sosyal hizmet kurumları gibi konularda danışmanlık vermekte; açılma süreci, akran zorbalığı, aile ilişkileri ve ilişki zorlukları gibi konularda duygusal destek sağlamaktadır.^[10]

LGBTİ+ Danışma Hattı'na başvuran danışanlar ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda hukuki danışmanlık, psikolojik destek ve sosyal hizmet konularında SPoD'un ilgili çalışma alanlarındaki uzmanlara yönlendirilmektedir.^[4]

Türkçe dilinde anonim hizmet veren LGBTİ+ Danışma Hattı, resmi tatiller hariç hafta içi her gün 12.00-18.00 saatleri arasında 0850 888 LGBT numaralı telefondan sözlü, danisma@spod.org.tr e-posta adresinden yazılı olarak ücretsiz hizmet sunmaktadır.^[9]

2016 tarihinde faaliyetine “Açılma Sohbetleri” olarak başlayan Pazar Sohbetleri, önceden belirlenen bir mekanda yüz yüze düzenleniyor. Ücretsiz olan ve randevu alınmasını gerektirmeyen bu toplantılar, dernekten kapsamlı eğitim almış ve düzenli süpervizyon almakta olan akran moderatörleri kolaylaştırıcılığında gerçekleştiriliyor.

Toplantılarda açılma, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim, aile ile ilişkiler, romantik ilişkilerdeki zorluklar dahil LGBTİ+’ları etkileyen ve LGBTİ+’ların hayatından her parçaya dair açılma, kalp kırıkları, beklentilerimiz gibi her hafta farklı bir konuyu ele alınıyor.

Dernek; güvenli alanların oluşturulmasının esas olduğu bu toplantılarda, her hafta bir konu belirlenerek duyuruyor ve katılımcılarla birlikte her pazar 14.30’da yüz yüze bu konu çevresinde deneyim, duygu ve düşünce aktarımı yapıyor.

Pazar Sohbetleri, toplantılarında aktarılan deneyim / bilgi akışı ve grup içi destek ile LGBTİ+’ların kendi cinsiyet kimliklerini ve cinsel yönelimlerini saklamadan güvenli bir ortamda bir arada olmalarına imkan sağlamayı amaçlamaktadır.

Pazar Sohbetleri, COVID-19 pandemisiyle birlikte LGBTİ+ toplulukları arasındaki fiziksel uzaklığı yakınlaştırmak niyetiyle Mesafesiz Sohbetler adını alarak her Pazar 14.30'da çevrimiçi görüşme platformlarında devam ederken gösterilen ve görünür olan ihtiyaca binaen Mesafesiz Sohbetler pandemiden sonra her salı saat 20.00'de çevrimiçi olarak bir konu çevresinde deneyim, duygu ve düşünce aktarımı çerçevesinde devam etmektedir.

Sosyal Hizmet Birimi, özellikle LGBTİ+ Danışma Hattı'na gelen başvuruları yerel kurum, kuruluş ve örgütlenmelere yönlendirmek, bununla birlikte alandaki sosyal hizmet uzmanlarına, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim konularında vaka desteği sağlamak amacıyla 2018'de kurulmuştur.^[11]

Sosyal Hizmet Birimi, LGBTİ+ danışanlarla ve dolayısıyla vakalarla çalışmış ve halihazırda çalışmaya devam eden sosyal hizmet uzmanları için bir Sosyal Hizmet Uzmanları Ağı oluşturmaktadır. Türkiye'nin farklı şehirlerinden gönüllü sosyal hizmet uzmanlarını bulunduran bu ağ haritası aracılığıyla özellikle LGBTİ+ Danışma Hattı'na gelen başvurular ilgili kurumlara yönlendirilirken SPoD tarafından HIV/AIDS ile ilgili bilgilendirme, sosyal yardımlar ile ilgili yönlendirmeler, cinsiyet uyum süreci, aileye açılma, şiddet ve istismar gibi konularla ilgili danışmanlık sağlanmaktadır.^[4]

Akademik Çalışmalar Birimi, Türkiye'deki akademik bilgi birikimine toplumsal cinsiyet ve kuir teori perspektifiyle katkı sağlamayı amaçlamakta, LGBTİ+ hareket ve öznelerle ilgili çalışmaları derlemeyi ve bunları tek bir çatı altında birleştirmeyi hedeflemektedir.^[12]

Bu alanda çalışan akademisyen ve öğrencileri bir araya getirmeyi amaçladığı Bahar Seminerlerini düzenlemekte; kurum, akademisyen ve öğrencilere akademik danışmanlık vermekte; ilgili akademik yayınlara katkı sunmaktadır.^[13]

2020'de kurulan HIV Çalışmaları Birimi'nin amacı, HIV'le yaşayan LGBTİ+'ların deneyimleri ve ihtiyaçları doğrultusunda özneleri güçlendirmek ve yaşadıkları ayrımcılıklara yönelik politika üretmek olarak belirlenmiş ve çalışmaları bu temelde geliştirilmeye başlanmıştır.^[4]

İlk olarak SPoD içinde bulunan diğer çalışma alanları ve birimlerin kapasitelerinin geliştirilmesine odaklanılarak dernek içindeki HIV farkındalığının arttırılması konusunda çalışmalar yapılmıştır. Böylece HIV'le yaşayan LGBTİ+'ların maruz bırakıldığı insan hakları ihlalleri ve çeşitli ayrımcılıklar SPoD'un en önemli gündemlerinden biri olarak tüm çalışmalar, HIV'le yaşayan LGBTİ+'ları daha etkili kapsayacak biçimde dönüşmeye başlamıştır.^[14]

SPoD'un kuruluşundan bu yana önemli bir alan olarak faaliyet gösteren ancak bir süredir aktif olmayan Siyasal Katılım Birimi, 2020'de yeniden faaliyete başlamıştır.^[4]

Birim, LGBTİ+'ların yerel ve merkezi karar alma mekanizmaları konusunda kapasitelerini artırma, güncel siyaset üzerine konuşabilecekleri güvenli alanlar oluşturma, siyaset kurumuna ve karar alıcı konumundaki kişi ve kurumlara yönelik beklentileri görünür kılma, LGBTİ+ haklarını aktif siyasetin gündemine taşıma, LGBTİ+ haklarının siyaset kanalıyla ana akımlaştırılmasını sağlama amacıyla toplantılar, odak grup çalışmaları, atölyeler, eğitimler düzenlemekte, kampanyalar gerçekleştirmekte, izleme ve raporlama çalışmaları yapmaktadır.^[15]

• Resmî site