Sittwe
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sittwe (Birmanca: စစ်တွေမြို့), Myanmar'ın (Burma) Arakan Eyaletinin başkentidir. Arakan dilinde sait-tway olarak telaffuz edilen Sittwe, Bengal Körfezi'ne dökülen Kaladan, Mayu ve Lay Mro nehirlerinin birleştiği yerde oluşturulmuş bir haliç adasında yer almaktadır. Şehrin 181.000 nüfusu var (2006). Sittwe Kasabası ve Sittwe Bölgesi'nin idari merkezidir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Kelimenin tam anlamıyla "savaşın buluştuğu yer" anlamına gelen Sittwe adı, Birmanca telaffuzundan türetilmiştir. Birmanya Kralı Bodawpaya 1784'te Mrauk U Krallığı'nı işgal ettiğinde, Arakan savunucuları Burma kuvvetleriyle Kaladan Nehrinin ağzında karşılaştı. Hem karada hem de suda yapılan müteakip savaşta, Mrauk U kuvvetleri yenildi. Savaşın meydana geldiği yer Arakan tarafından Saittwe ve Burma tarafından halk dilinde Sittwe olarak adlandırıldı.
1825'in başlarında, Birinci Anglo-Birmanya Savaşı sırasında, İngiliz kuvvetleri Sittwe'ye çıktı ve buraya Akyab adını verdiler.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aslen küçük bir balıkçı köyü olan Sittwe, Birinci Anglo-Birmanya Savaşı'nın ardından Arakan'ı işgal eden İngilizler tarafından özellikle pirinç ihracatı için bir liman olarak, deniz ticaretinin önemli bir merkezi haline getirildi.
Sittwe, Arakan'ın Burma kralı Bodawpaya tarafından fethi sırasında gerçekleşen önemli savaşa sahne oldu. 1784 yılında, hem karadan hem denizden yaklaşık 30.000 kişilik Burma seferi kuvveti, 3000 kişilik Arakan kuvvetiyle karşılaştı. Arakan orduları vahşice ezildi. Bu yenilgi, Arakanlıların başkenti Mrauk-U'nun düşüşüne giden yolu açtı. Arakanlıların kaynaklarına göre, tüm Arakanlı savunucular öldürüldü.
1826'da, Birinci İngiliz-Birmanya Savaşı'ndan sonra kurulan İngiliz yönetiminin ilk 40 yılında Sittwe, bir köyden 15.536 nüfuslu bir kasabaya dönüştü ve 1901'de 31.687 nüfusa sahip Burma'nın üçüncü limanı oldu. 1860'larda Amerika Birleşik Devletleri Başkonsolosluğu'nun (Kalküta) Sittwe'de bir konsolosluk dairesi vardı.[1][1][2] Sömürge zamanlarında Sittwe, sıtma ve kolera için kötü bir üne sahipti, ancak tarihsel kayıtlar Hindistan kıyılarındaki diğer birçok yerden farklı olmadığını gösteriyor.
2. Dünya Savaşı sırasında Sittwe, hem bir hava sahasına hem de bir derin su limanına sahip olması nedeniyle Burma Seferi sırasında birçok savaşın önemli hedefiydi.
Sittwe, Myanmar'daki siyasi keşişlerin doğum yeridir. Myanmar'daki sömürge İngilizlerini protesto eden ilk keşiş olan U Ottama'nın doğum yeriydi. Ayrıca, Safran Devrimi olarak bilinen son 2007 protesto yürüyüşlerinde, Myanmar'daki askeri hükûmete karşı protestoyu başlatanlar Sittwe'deki keşişler oldu. Sittwe, adını antik Arakan şehir devleti Dhanyawadi'den alan Dhanyawadi Deniz Üssü'ne ev sahipliği yapıyor.
Myanmar hükûmeti 2012'den beri on binlerce Rohingya'yı Sittwe'deki kamplara sürdü. Şu anda, sınırlı elektrik ve yiyeceğe sahip kötü durumdaki kulübelerde yaşayan yaklaşık 140.000 Rohingya var. Rohingya mültecileri dışarı çıkamıyor, dolaşamıyor ve kamp dışında çalışmalarına da izin verilmiyor.[3]
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sittwe'deki en büyük etnik grup Arakan halkıdır. Bunların yanı sıra bölgede, Rohingya ve bazı Birmanlar yaşamaktadır. Büyük çoğunluk Theravada Budizmi benimserken, Hinduizm ve İslam'a inan nüfusta bulunmaktadır. Rohingya Müslüman mahallesi, Ekim ayında 2012 ayaklanmaları sırasında Müslümanlar, çeteler tarafından sürülene kadar Aung Mingala olarak adlandırılıyordu.[4] Sözde "yasadışı insanlar"ın ulusal nüfus sayımına kaydolmalarına izin verilmediği ve hükûmet bu azınlık Rohingya etnik grubuna isimleriyle hitap etmeyi reddettiği için Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler kamplarında kalan Rohingyaların sayısını belgelemek zor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hakları Güçlendirme, Uluslararası Af Örgütü ve BM Özel Raportörü, hükûmet ve askeri yetkililerin izniyle (ve bazen doğrudan katılımıyla) düzenlenen Müslüman karşıtı şiddetin yayılmasını belgeledi.[5]
Gezilecek yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Viewpoint veya daha popüler olarak Point olarak bilinen, belki de Sittwe'deki en iyi bilinen cazibe merkezidir. Strand Yolu'nun sonundadır ve Bengal Körfezi'ne ve Kaladan Nehri'nin ağzına bakar.
- Yüz yıllık Shwezedi Manastırı, Sittwe'deki ünlü bir manastırdır. Myanmar'daki ilk siyasi keşiş olan U Ottama'nın manastırıydı.
- Shwezedi Manastırı'nın yanında bulunan Sittwe Pharagri, Sittwe Budistlerin merkezidir.
- Ahkyaib-daw, muhtemelen İmparator Asoka döneminde MÖ 3. yüzyıldan kalma en kutsal Budist pagodalarından biridir.[6]
- Arakan kültürü ve tarihi üzerine sergiler içeren Rakhine Eyalet Kültür Müzesi.
- Lawkananda Pagodası Sittwe'deki en büyük Budist tapınaktır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ https://web.archive.org/web/20110701063403/ [yalın URL]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022.
