Soma (biyoloji)

Tipik sinir hücresinin yapısı

Hücre gövdesi
Dendrit Hücre gövdesi Akson Hücre çekirdeği Ranvier boğumu Akson ucu Schwann hücresi Miyelin kılıf

Soma, perikaryon, nörositon ya da hücre gövdesi, sinir hücresinin gövde kısmıdır ve merkezinde çekirdek bulunur. Sinir hücresinin birçok özel türü vardır. Büyüklükleri yaklaşık 5 mikrometre ile 10 milimetre arasında değişir. En küçük ve en büyük sinir hücreleri sırasıyla omurgasızlar ve omurgalılarda bulunur.

Hücre gövdesinde, büyük endoplazmik retikulum ve serbest polizomlardan oluşan ve Nissl granülleri olarak adlandırılan granüller de dahil olmak üzere birçok organel bulunur. Hücre çekirdeği, gövdede kilit rol oynar. Çekirdek, sinir hücreleri tarafından üretilen çoğu RNAnın kaynağıdır. Genellikle mRNAlar tarafından üretilen proteinlerin çoğu çekirdeğin çok uzağına taşınmaz. Bu durum, gövdeden akson uçlarına yeni proteinler göndermede sorun oluşturur. Aksonlar mikrotübül bağlı motor proteinleri tutar. Bu motor proteinler akson uçlarında gövde ile sinapslar arasında tutulan proteinli vezikülleri taşır. Gövdeden uzağa taşınan moleküllerin çoğu kritik hücre işlevleri tarafından gerçekleştirilir.

Akson tepesi, sinirsel hücre gövdesine has bir bölgedir ve aksonu meydana gelmesini sağlar. Bu bölgede çok miktarda protein sentezi meydana gelir.

Akson uçlarına bağlı olarak duyu nöronların bazılarının yaşamı, programlanmış hücre ölümünün türlerinden biri olan apoptozisi engelleyen yaşam faktörünün kaynakları ile ilişkilidir. Yaşam faktörleri, sinir büyüme faktörü (SBF) gibi molekülleri de içeren nörotropinlerdir. SBF, akson uçlarındaki reseptörler ile etkileşime girerek, aksondan çekirdeğe yapılması gerekli olan sinyal iletimini gerçekleştirir.