Alpes

Alpes^[1][2] (-ium, f) (nomen adiectivum: Alpinus^[2]) (Theodisce Alpen, Italice Alpi, Francice Alpes, Occitane Aups et Alps, Rhaetice Alps, Slovenice Alpe) sunt unus ex magnis montium perpetuorum systematibus Europae, qui ab Austria et Slovenia in oriente, per Italiam, Helvetiam, Lichtenstenum, et Germaniam ad Franciam in occidente patet. Incolae Alpici appellantur.

Alpibus est altissimus Europae mons, Rupes Alba, quae circa 4810 metrorum alta^[3] partem finis Italiae et Franciae definit. Omnes principalia Alpium cacumina inter quinque civitates hodie digeruntur: Franciam, Italiam, Helvetiam, Austriam, Sloveniam. Etiam in Germania meridiana sunt aliqui Alpium montes.

Nives et glacies perpetuae propter aeris mutationem Alpium praecipue ab anno 1980 celeriter pereunt.

Hannibal ad Alpes venit, quas nemo umquam ante eum cum exercitu transierat. Alpicos conantes prohibere eum transitu occidit; loca patefecit ac munivit; effecit ut elephantes ire possent qua antea unus homo vix poterat repere. In Italiam tum pervenit et, Etruriam petiens. Hoc in itinere tam gravi morbo oculorum adfectus est ut postea numquam oculo dextro bene uteretur.

Multum regionis Alpinae a tribubus Germanicis (Lombardis, Alemannis, Bavariis) gradatim a saeculo sexto ad saeculum tredecimum occupatum est; ultima deductio fuit migrationes Walser.^?

Propria Alpium historia tantum post Imperium Carolingianum finitum saeculis decimo et undecimo coepere dicitur.

• Maritimae Alpes (Italiane: Alpi Marittime)
  • Ligusticae Alpes (Italiane: Alpi Liguri)
• Cottiae Alpes (Italiane: Alpi Cozie)
  • Cottiae Australes Alpes vel Vesuli Montis Alpes (Italiane: Alpi del Monviso)
• Graiae Alpes (Italiane: Alpi Graie)
• Provinciales Alpes (Italiane: Alpi di Provenza)
• Delphinatenses Alpes (Italiane: Alpi del Delfinato)
• Provinciales Praealpes (Italiane: Prealpi di Provenza)
• Delphinatenses Praealpes (Italiane: Prealpi del Delfinato)
• Sabaudiae Praealpes (Italiane: Prealpi di Savoia)

• Poeninae Alpes (Italiane: Alpi Pennine)
• Lepontiae Alpes (Italiane: Alpi Lepontine)
  • Adulae Alpes (Italiane: Alpi dell'Adula)
• Raeticae Alpes (Italiane: Alpi Retiche)
• Bernenses Alpes (Italiane: Alpi Bernesi)
• Glaronenses Alpes (Italiane: Alpi Glaronesi)
• Helveticae Praealpes (Italiane: Prealpi Svizzere)
• Bavaricae Alpes (Italiane: Alpi Bavaresi)
• Langobardae Praealpes (Italiane: Prealpi Lombarde)
  • Orobiae Alpes (Italiane: Alpi Orobie)

• Noricae Alpes (Italiane: Alpi Noriche)
• Dolomiani montes
• Carnicae Alpes (Italiane: Alpi Carniche)
• Iuliae Alpes (Italiane: Alpi Giulie)
• Caravancae (Italiane: Caravanche)
• Salisburgensis Alpes (Italiane: Alpi Salisburghesi)
• Austriacae Alpes (Italiane: Alpi austriache)
• Styriae Praealpes (Italiane: Prealpi di Stiria)
• Trium Venetiarum Praealpes (Italiane: Prealpi Trivenete)
• Carstum vel Carsum (Italiane: Carso)

• 
  Alpinus mons Rupes Alba (Francogallice: Mont Blanc, Italiane: Monte Bianco)
• 
  Alpinus mons Saxum Longum (Germanice Langkofel, Italiane Sasso longo) appellatus in Tirolo Meridiano situs est et ad Dolomianos montes pertinet
• 
  Alpinus mons Cervinus (Germanice Matterhorn, Italiane Cervino)

Flora in altitudine versa variantur. Finis arborum est ad circa 1700 ad 2200 metrorum.

• 
  Androsaca alpina
• 
  Chamorchis alpina
• 
  Gentiana acaulis
• 
  Leontopodium alpinum (vulgo edelweiss), notissimum Alpium signum
• 
  Pinus mugo
• 
  Pulsatilla alpina
• 
  Ranunculus glacialis
• 
  Rhododendron ferrugineum

Inter species in Alpibus inventas sunt:

• 
  Parnassius phoebus (Papilionidae)
• 
  Salamandra atra (Salamandridae)
• 
  Prunella collaris (Prunellidae)
• 
  Pyrrhocorax graculus (Corvidae)
• 
  Tetrao urogallus (Phasianidae)
• 
  Lagopus (Phasianidae)
• 
  Aegolius funereus (Strigidae)
• 
  Marmota marmota (Sciuridae)
• 
  Rupicapra rupicapra (Bovidae)
• 
  Lepus timidus (Leporidae)

Si plus cognoscere vis, vide etiam Transitus Alpium.

• Walter Woodburn Hyde, "The Alpine Passes in Nature and History" in Scientific Monthly vol. 45 (1937) pp. 317-330
• "Alpes" in Gulielmus Smith (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. Londinii: Walton & Maberly
• Adolf Wäber, "Bündner Berg- und Passnamen vor dem XIX. Jahrhundert" in Jahrbuch der Schweizer Alpenclub (1911/1912) pp. 148-182
• Gerold Walser, Studien zur Alpengeschichte in antiker Zeit. Wiesbaden: Steiner, 1994 (Paginae selectae apud Google Books)

• Anaunia
• Thurus Mons

• Alpium plus quam duo milia picturarum,
• Artisticae Alipum Occidentalium Terrae,
• Imagines terrarum, florum, et faunarum ex Alpibus,
• Photographica Alpium panoramata,
• Photogramma Alipum ex satellite
• Photogrammata,
• Photogrammata terrarum Helveticarum et faunarum,
• Photogrammata et picturae Alpium,
• Publicum Conventum Alpinum, (situs domesticus)
• Katharina Winckler, Mensch und Gebirge im Frühmittelalter: Die Alpen im Vergleich (Dissertatio universitatis Vindobonensis 2010)