Baghdati (gemeente)

Baghdati
ბაღდათის მუნიციპალიტეტი
Gemeente in Georgië Vlag van Georgië
Vlag van Baghdati
Wapen van Baghdati
Locatie in Georgië
Kaart van Baghdati
Geografie
Regio Imereti
Hoofdplaats Baghdati
Oppervlakte 815.4 km² [1]
Hoogste punt Didmaghali (2588 m)
Coördinaten 42° 4' NB, 42° 49' OL
Bevolking
Inwoners (2024) 15.928 [2]
(19,5 inw./km²)
Etniciteit (2014) Georgisch (99,7%)
Religie (2014) Georgisch-Orthodox (98,2%)
Bestuur
Burgemeester Kacha Enoekidze (2021-)
Overige informatie
Eerdere namen Majakovski (1940-1990)
Tijdzone UTC+4
Website www.baghdati.gov.ge
Baghdati in Imereti
Baghdati (Imereti)
Baghdati
Foto's
Baghdati is een bos- en bergrijke gemeente
Baghdati is een bos- en bergrijke gemeente
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Baghdati (Georgisch: ბაღდათის მუნიციპალიტეტი, Baghdatis moenitsipaliteti) is een gemeente in het midden van Georgië met 15.928 inwoners (2024), gelegen in de regio Imereti. De stad gelijknamige stad is het bestuurlijke centrum van de gemeente. Baghdati heeft een oppervlakte van 815,4 km² en is grotendeels gesitueerd in het Meschetigebergte. De naam is etymologisch verwant met de naam Bagdad, wat geschonken tuin betekent.

Oejezd Koetais in 1886 (III oetsjastok Baghdati)

Na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw lag het gebied van Baghdati in het koninkrijk Imeretië dat door zowel het Ottomaanse Rijk als Safavidisch Perzië werd bevochten. Na de Vrede van Amasya in 1555 werd het gebied tot de 18e eeuw gedomineerd door de Ottomanen en lag het aan de grens met Perzisch gecontroleerd Georgië.[4] Vanaf de 18e eeuw verloren de Turken het gezag in het gebied.

Russisch gezag

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1810 werd Imeretië door het Russisch Rijk geannexeerd en werd de Russische bestuurlijke indeling geadopteerd. Het vorstendom Imeretië werd Oblast Imeretië, dat in 1840 opgenomen werd in het gouvernement Georgië-Imeretië dat geheel Georgië besloeg.[5]

In 1846 werden oost- en west-Georgië weer gescheiden en werd het gebied van Baghdati bestuurlijk ingedeeld bij het gouvernement Koetais. Het werd hierbinnen onderdeel van het oejezd Koetaisi.[6] Het oejezd was in vijf gemeentelijk districten (oetsjastok) verdeeld, waarvan Baghdati er een was.[7] Hiermee werden de contouren van de moderne gemeente geschapen.

Moderne indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Er volgden bestuurlijke herindelingen in de periode 1917-1930 door de tussenkomst van de Democratische Republiek Georgië en de vorming van de Sovjet-Unie. Tijdens de grote bestuurlijke hervormingen in 1930 van de Georgische sovjetrepubliek werd de moderne bestuurlijke eenheid Baghdati als rajon (district) opgericht, met Baghdati als districtscentrum.[8]

In 1940 werden zowel het district als het districtscentrum hernoemd in Majakovski, naar de Russische dichter Vladimir Majakovski die in Baghdati geboren is.[9] Tijdens de desovjetisering van toponiemen in Georgië werd in 1990 de naam Baghdati teruggegeven. Na de onafhankelijkheid van Georgië werd het district in 1995 ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Imereti, en werd het district in 2006 omgevormd tot gemeente.

Zekaripas in het Meschetigebergte

De gemeente ligt in het zuiden van de regio Imereti en grenst aan acht gemeenten. In het westen, noorden en oosten grenst Baghdati aan de Imeretische gemeenten Vani, Tskaltoebo, Terdzjola, Zestafoni en Charagaoeli. In het zuiden grens de gemeente aan drie gemeenten in de regio Samtsche-Dzjavacheti, namelijk Adigeni, Achaltsiche en bij het viergemeentenpunt in het zuidoosten aan Bordzjomi.

Meschetigebergte

[bewerken | brontekst bewerken]

Baghdati wordt in het noorden natuurlijk begrensd door de belangrijke rivier de Rioni en in het zuiden door de bergkam van het Meschetigebergte. Het grootste deel van de gemeente ligt in dit gebergte, met een klein deel in het noorden in het Colchis Laagland in de vallei van de Rioni. De 2588 meter hoge Didmaghali is de hoogste bergtop in de gemeente. Deze berg ligt vlakbij de 2182 meter hoge Zekaripas in de doorgaande weg tussen Koetaisi en Achaltsiche.[10]

Het Meschetigebergte staat bekend om de kuuroorden door thermische bronnen en een gezond klimaat. Deze genoten bekendheid in de Sovjet-Unie bekendheid genoten, waaronder Sairme dat in de gemeente Baghdati ligt en Abastoemani dat aan de zuidkant van de Zekaripas ligt.

Begin 2024 telde de gemeente Baghdati 15.928 inwoners,[2] een daling van 26% ten opzichte van de volkstelling van 2014.[1] Het aantal inwoners in de hoofdplaats Baghdati daalde in dezelfde periode met bijna een derde.

Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Baghdati
1897 1922 1939 1959 1970 1979 1989 2002[11] 2014 2020 2024
Gemeente Baghdati - - 32.053 Gestegen 29.560 Gestegen 30.973 Gedaald 30.056 Gedaald 29.053 Gestegen 29.235 Gedaald 21.582 Gedaald 18.701 Gedaald 15.928
Baghdati (stad) - - 2.788 Gestegen 4.586 Gestegen 4.609 Gestegen 4.831 Gestegen 5.465 Gedaald 4.724 Gedaald 3.707 Gedaald 3.138 Gedaald 2.511
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[12][13][14][15] Noot:[11]

Etniciteit en religie

[bewerken | brontekst bewerken]

De bevolking van de gemeente was volgens de volkstelling van 2014 vrijwel geheel mono-etnisch Georgisch (99,7%). De belangrijkste etnische minderheden waren enkele tientallen Russen.[17] Vrijwel alle inwoners waren volgens de volkstelling Georgisch-Orthodox (99,2%). De enige significant religieuze minderheid waren jehova's (0,3%).[18]

Administratieve onderverdeling

[bewerken | brontekst bewerken]
Baghdati is het gemeentelijk centrum

De gemeente is administratief onderverdeeld in 12 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 25 dorpen (სოფელი, sopeli) en één stad (ქალაქი, kalaki), het bestuurlijk centrum Baghdati.[1] Het kuuroord Sairme staat niet geregistreerd als nederzetting.

De gemeenteraad van Baghdati (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 27 leden: 18 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 9 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[19] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 14 districtszetels.

Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Kacha Enoekidze van Georgische Droom met 60,7% van de stemmen gekozen tot burgemeester via een tweede rond tegen een kandidaat van de Verenigde Nationale Beweging. Alle negen districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom gegaan. De Georgische Droom behaalde de meeste proportionele stemmen (47,3%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (33,9%), Voor Georgië (5,2%) en Lelo (3,0%). Zeven andere partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[20][21]

Samenstelling Sakreboelo (zetels per partij)
Partij 2017[22] 2021[23]
  Georgische Droom (GD) 23 18
  Verenigde Nationale Beweging (UNM) 3 7
  Voor Georgië 1
  Lelo voor Georgië 1
  Europees Georgië (EG) 2
  Alliantie van Patriotten (AP) 1
Totaal 29 27

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Kuuroord Sairme.
Kerk uit de 10 eeuw in Tsitelchevi.

In de gemeente zijn vooral een aantal natuurbezienswaardigheden en kuuroorden te vinden.

  • Sairme, bekend balneologisch kuuroord met heetwaterbronnen in het Meschetigebergte, gelegen op 23 kilometer ten zuiden van Baghdati aan de doorgaande weg naar Achaltsiche, in de kloof van de rivier Tzablaraschevi. Het kuuroord werd na de ontdekking van de minerale werking vanaf de jaren 1920 ontwikkeld met sanatoria.
  • Zekari, een minder bekend balneologisch kuuroord in een ander dal van de gemeente.[24]
  • Nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli, het grootste beschermd natuurgebied van het land, ligt gedeeltelijk in het zuiden van Beghdati in het Meschetigebergte.[25] Een paar kilometer van het dorp Chani valt de 25 meter hoge Chani-waterval in een vrije val uit een rots.

De belangrijkste doorgaande routes door de gemeente zijn de nationale route Sh13 vanaf Baghdati via Vani naar het westen van het land, en de nationale route Sh14 naar Koetaisi en in zuidelijke richting door het Meschetigebergte naar het gezondheidsresort Sairme en Achaltsiche. In de late Sovjetjaren was deze weg als A307 een van de tien belangrijkste wegen in de Georgische SSR. De Sh54 bedient de noordoostelijk gelegen dorpen in de gemeente en is de verbinding naar Zestafoni en de S1 snelweg naar Tbilisi.

[bewerken | brontekst bewerken]
  • (ka) Website gemeente Baghdati
Zie de categorie Baghdati Municipality van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.