Base (scheikunde)

ZUREN en BASEN
Algemene begrippen
pH
Zuur-basereactie
Zuur-basetitratie
Zuurconstante
Buffer
Waterevenwicht
Hammett-zuurfunctie
Zuren

Sterk · Zwak · Lewiszuur · Anorganisch zuur · Organisch zuur · Superzuur · Oxozuur · Halogeenzuurstofzuur

Basen

Sterk · Zwak · Lewisbase · Organische base

Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

Een base of loog – ook wel alkali genoemd – is een substantie die eigenschappen heeft tegengesteld aan een zuur. De mate waarin een in water opgeloste stof basisch is, wordt aangegeven met de pH-waarde: 7 is neutraal, hogere waarden zijn basisch, lagere waarden dan 7 zijn zuur.

Traditioneel gebruikt men lakmoespapier om te testen of een stof basisch is: een base in oplossing zal het papier blauw kleuren. Een modernere en nauwkeurigere manier is met een pH-meter.

Basen kunnen op drie manieren gedefinieerd worden:

  1. volgens Arrhenius
  2. volgens Brønsted en Lowry
  3. volgens Lewis

Volgens Arrhenius

[bewerken | brontekst bewerken]

Een base volgens Arrhenius (een Arrhenius-base) is een molecuul dat in water (H2O) aanleiding geeft tot het vormen van een hydroxide-ion (OH). Het molecuul kan ook zelf een hydroxide-ion bevatten, maar dat hoeft niet. Twee voorbeelden van Arrhenius-basen zijn natriumhydroxide (NaOH) en ammoniak (NH3):

Volgens Brønsted en Lowry

[bewerken | brontekst bewerken]

Een base volgens Johannes Nicolaus Brønsted en Thomas Lowry is een molecuul of negatief geladen ion dat waterstofionen (H+) kan opnemen en wordt een brønsted-base genoemd. Deze twee chemici kwamen in 1923 tegelijkertijd, maar onafhankelijk van elkaar met deze definitie. Vaak wordt echter alleen de naam van Brønsted vermeld. Elke Arrhenius-base is ook een Brønsted-base, maar dat geldt niet omgekeerd. Volgens Arrhenius moet het molecuul namelijk opgelost worden in water. Dit is volgens de definitie van Brønsted en Lowry echter niet noodzakelijk.

Volgens Lewis

[bewerken | brontekst bewerken]

Een base volgens Lewis is een molecuul met een vrij elektronenpaar (:) en wordt een lewisbase genoemd. Het elektronenpaar kan met een zuur gedeeld worden, bijvoorbeeld in de reactie tussen boortrifluoride en ammoniak:

Alle brønstedbasen zijn ook lewisbasen, maar het omgekeerde geldt niet altijd.

Voorbeelden van basen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zoek base op in het WikiWoordenboek.
Zie de categorie Bases van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.