Carfentanil

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Carfentanil
Chemische structuur
Farmaceutische gegevens
Metabolisatie	Lever (CYP3A4)
Halveringstijd (t1/2)	7,7 uur
Gebruik
Geneesmiddelengroep	Sedatie, anesthesie
Subklasse	Narcotische pijnstillers
Merknamen	Wildnil (veterinaire toepassing)[1]
Indicaties	Immobilisatie
Voorschrift/recept	Ja
Toediening	Transdermaal, IM, IV, Infuus, SC
Databanken
CAS-nummer	59708-52-0
ATC-code	geen
PubChem	62156
DrugBank	DB01535
Chemische gegevens
Molecuulformule	${\displaystyle {\ce {C24H30N2O3}}}$
IUPAC-naam	Methyl 1-(2-phenylethyl)-4-phenyl(propionyl)amino piperidine-4-carboxylate [2]
Molmassa	394.515 g/mol
Portaal    Geneeskunde

Carfentanil (4-carbomethoxyfentanyl; R 33799) is een stof met een werking analoog aan die van de synthetische opioïde fentanyl. Het effect is echter tot 100 maal sterker dan fentanyl en tot 10 000 keer krachtiger dan morfine.^[3] Carfentanil is een Belgische uitvinding en werd voor het eerst in 1974 gesynthetiseerd door een team chemici van Janssen Pharmaceutica in Beerse, onder wie Paul Janssen. Het wordt op de markt gebracht onder de handelsnaam Wildnil als een algemeen anestheticum voor heel grote dieren, zoals olifanten, nijlpaarden, leeuwen. Bij een overdosis kan de werking worden opgeheven door toediening van de antagonist naloxon.

Carfentanil wordt soms versneden toegevoegd aan heroïne en andere drugs omdat het goedkoop is en een langere roes geeft, mede doordat carfentanil een van de krachtigste, zo niet de krachtigste opioïde is. En omdat een korrel (0,002 milligram) die via orale weg, ogen, luchtwegen of de huid in het lichaam terechtkomt reeds voldoende kan zijn om te sterven aan een overdosis, is deze stof moeilijk te doseren en te bewerken op een veilige manier. Vele druggebruikers in de Verenigde Staten, Australië en Canada zijn door overdosissen omgekomen, daarom hebben de Verenigde Staten sinds 1 maart 2017 de vrije handel vanuit China verboden. Ook het gevaar van contact met deze substantie door mensen van de hulpdiensten is een reden tot verbod.^[4]

Bij de gijzeling in het Doebrovkatheater in Moskou door Tsjetsjeense rebellen in oktober 2002 werd er door de Russische autoriteiten een aërosolvorm van carfentanil via het ventilatiesysteem het theater ingebracht. 129 van de 850 in het gebouw aanwezige gegijzelden overleden als gevolg daarvan door hypoxie.^[5]President Vladimir Poetin feliciteerde de Russische strijdkrachten met hun operatie en loofde de slachtoffers voor hun moed.

Carfentanil in gasvorm zou volgens de Wereldgezondheidsorganisatie ingezet kunnen worden als chemisch wapen. De CIA noemde het in 2017 een perfect terreurwapen.^[6]

Fentanyl en carfentanil verwante verbindingen vallen onder de bepalingen van de Europese opiumwet.^[7]

Zie de categorie Carfentanil van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.