Comtesse Greffulhe

Comtesse Greffulhe (Parijs, 11 juli 1860-Lausanne, 21 augustus 1952) was een bekend mecenas en voor het personage van de Duchesse de Guermantes inspireerde Marcel Proust zich op haar in zijn werk Op zoek naar de verloren tijd.

Gravin Greffulhe werd geboren als Marie Joséphine Anatole Louise Élisabeth de Riquet gravin de Caraman-Chimay in de hoogadellijke, Belgische tak van de familie De Riquet de Caraman die het kasteel van Chimay bezat. Zij was de oudste dochter van Joseph de Riquet de Caraman (1836-1892), 18e prins van Chimay, en van de Française Marie Joséphine Anatole de Montesquiou-Fézensac (1834-1884).

De gravin had drie broers en twee zussen; twee broers stierven jong. Haar grootvader Montesquiou-Fézensac was een oom van de dichter en schrijver Robert de Montesquiou (1855-1921), met wie ze nauwe banden onderhield.

Zij trouwde in 1878 met de rijke bankier graaf Henri Greffulhe (1848-1932). Uit dit huwelijk werd een dochter geboren, Elaine Greffulhe (1882-1958) die in 1904 trouwde met Armand duc de Guiche (1879-1962), vanaf 1925 de 12e hertog van Gramont en lid van de familie de Gramont.

Zij ondersteunde de kunsten en met name de muziek, en 'concurreerde' met de muziekmecenas Winnaretta Singer (1865-1943).

Op 1 juli 1893 zag Marcel Proust voor het eerst de gravin op een bal bij de prinses van Wagram. Hij was onmiddellijk door haar gefascineerd, maakte later nader kennis met haar via haar neef Robert de Montesquiou en gebruikte haar mede als model voor het personage van de Duchesse de Guermantes in zijn roman.

• Anne de Cossé-Brissac, La comtesse Greffulhe, Perrin, 1991.
• Laure Hillerin, La comtesse Greffulhe. L'ombre des Guermantes, Flammarion, 2014.

Zie de categorie Élisabeth, comtesse Greffulhe van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.