Gazonvlekplaat

Gazonvlekplaat
Taxonomische indeling
Rijk: Fungi (Schimmels) Stam: Basidiomycota (Steeltjeszwam) Klasse: Agaricomycetes Onderklasse: Agaricomycetidae Orde: Agaricales (Plaatjeszwam) Familie: Incertae sedis Geslacht: Panaeolina
Soort
Panaeolina foenisecii (Pers.) R.Maire (1933)
lamellen
Synoniemen
Agaricus foenisecii Pers. (1800) Prunulus foenisecii (Pers.) Gray (1821) Psilocybe foenisecii (Pers.) Quél. (1872) Drosophila foenisecii (Pers.) Quél. (1886) Coprinarius foenisecii (Pers.) J.Schröt. (1889) Psathyra foenisecii (Pers.) G.Bertrand (1901) Panaeolina foenisecii (Pers.) Maire (1933) Psathyrella foenisecii (Pers.) A.H.Sm. (1972) Panaeolus foenisecii
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Gazonvlekplaat op Wikispecies
Portaal    Biologie Schimmels

De gazonvlekplaat (Panaeolina foenisecii) is een saprofyte schimmel de behoort tot het geslacht Panaeolus. Het is een relatief kleine paddenstoel met een groot verspreidingsgebied.

Hoed

Een volgroeide paddenstoel heeft een halfvolle tot kegel- of klokvormige hoed met een doorsnede van 10 tot 30 mm. Het oppervlak is glad, matgekleurd en hygrofaan. De kleur varieert van roodachtig bruin tot lichtbeige en is donkerder in het centrum. Vaak is er langs de rand een brede donkere rand te zien, die lichter wordt naarmate de zwam opdroogt.

Lamellen

De lamellen zijn licht grijsbruin tot donkerbruin en hebben zwarte vlekken.

Steel

De gladde, zijdeachtig glanzende steel is 40 tot 80 mm lang en heeft een doorsnede van 1 tot 3 mm. Deze is lichtcrème met een rode waas.

Smaak en geur

Het vlees is crème tot donkerbruin en heeft een enigszins nootachtige smaak en geur.

Sporenprint

De sporenprint is zwartbruin.

De amandelvormige/citroenvormige sporen zijn lichtbruin en meten (11,5) 14–17(22) × (7,5) 8,5–11 µm. Hun oppervlak is sterk wrattig.^[1] De basidia bevatten twee of vier sporen.

Volgens veel veldgidsen en naslagwerken is de gazonvlekplaat psychoactief. De schimmel produceert echter geen alkaloïden met deze werking.^[2] Buiten de Benelux kan de gazonvlekplaat echter worden verward met giftige verwanten die qua uiterlijk en habitat overeenkomen, zoals Panaeolus cinctulus en P. olivaceus.

De gazonvlekplaat is een wijdverspreide soort en in een groot deel van zijn verspreidingsgebied zeer talrijk. Ook in Nederland is het een zeer algemene schimmel.^[3] De paddenstoel groeit in de zomer en herfst in gecultiveerde tuinen en graslanden op humusrijke zandgrond.

• 
  Sporen (wrattig)
• 
  Hoed