Homo (geslacht)

Homo
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Primates (Primaten)
Familie:	Hominidae
Geslachtengroep:	Hominini
Geslacht
	Homo; Linnaeus, 1758
Typesoort
Homo sapiens Linnaeus, 1758
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Homo op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Homo (Latijn: mens) is een geslacht binnen de familie van de mensachtigen (Hominidae). De moderne mens (Homo sapiens, dat letterlijk verstandige, wijze of denkende mens betekent^[1]) is de enige nog levende soort van dit geslacht.

Er zijn twee leidende theorieën over de verspreiding van Homo sapiens over de wereld. Volgens het multiregionaal model zou Homo sapiens meerdere voorouders gehad hebben. Daarnaast bestaat de meer algemeen aanvaarde enkele-oorspronghypothese.

Hieronder staat een lijst van menssoorten die onder het geslacht Homo vallen. Over Homo habilis bestaat nog onenigheid of hij ingedeeld moet worden onder het geslacht Homo of onder het geslacht Australopithecus.

Taxonomie

Geslacht: Homo (Mensen) (1 soort)
- Soort: Homo antecessor †
- Soort: Homo cepranensis †
- Soort: Homo denisova †
- Soort: Homo erectus †
  - Ondersoort Homo erectus erectus †
  - Ondersoort Homo erectus javanicus (Javamens) †
  - Ondersoort Homo erectus lantianensis (Lantianmens) †
  - Ondersoort Homo erectus meganthropus †
  - Ondersoort Homo erectus nankinensis (Nanjingmens) †
  - Ondersoort Homo erectus pekinensis (Pekingmens) †
  - Ondersoort Homo erectus soloensis (Solo-mens) †
  - Ondersoort Homo erectus tautavelensis (Tautavel-mens) †
  - Ondersoort Homo erectus wushanensis (Wushanmens) †
  - Ondersoort Homo erectus yuanmouensis (Yuanmoumens) †
- Soort: Homo ergaster †
- Soort: Homo floresiensis (Floresmens) †
- Soort: Homo georgicus †
- Soort: Homo habilis †
- Soort: Homo heidelbergensis (Heidelbergmens) †
- Soort: Homo helmei †
- Soort: Homo naledi †
- Soort: Homo neanderthalensis (Neanderthaler) †
- Soort: Homo rhodesiensis (Rhodesiëmens) †
- Soort: Homo rudolfensis †
- Soort: Homo sapiens (Mens)

Tijdlijn van de evolutie

Soorten

Over de dun gedrukte soorten is nog veel discussie over de vraag of het wel aparte soorten zijn.

soort	leefde wanneer (Miljoen jaren geleden)	leefde waar	lengte volwassene (cm)	gewicht volwassene (kg)	hersenvolume (cm³)	fossiel record	ontdekking / publicatie van de naam
H. habilis	2,5–1,5	Afrika	100–150	30–55	600	veel	1960/1964
H. rudolfensis	1,9	Kenia			750	1 schedel	1972/1986
H. georgicus	1,8–1,6	Georgië	150		600–680	weinig	1999/2002
H. ergaster	1,9–1,25	O. en Z. Afrika	180		700–850	veel	1975
H. erectus	2(1,25)–0,3	Afrika, Eurazië (Java, China, Kaukasus)	180	60	900–1100	veel	1891/1892
H. cepranensis	0,8?	Italië			1200	1 schedelkap	1994/2003
H. antecessor	0,8–0,35	Spanje, Engeland	175	90	1000	3 plaatsen	1997
H. gautengensis	>2–0.6	Zuid-Afrika	100	50		1 individu	2010
H. helmei	>0,26–0,07	Zuid-Afrika			1400	1 schedelfragment	1932/1935
H. denisova	0,3–0,029	Rusland, China				1 vingerkootje, 1 tand, 1 halve kaak	2008
H. heidelbergensis	0,6–0,25	Europa, Afrika, China	180	60	1100–1400	veel	1908
H. neanderthalensis	0,23–0,03	Europa, W. Azië	160	55–70 (zwaar gebouwd)	1200–1700	veel	(1829)/1864
H. rhodesiensis	0,3–0,12	Zambia			1300	zeer weinig	1921
Gawisschedel	0,5–0,25?	Ethiopië				1 schedel	2006
H. sapiens	0,25–heden	wereldwijd	140–190	55–80	1000–1850	leeft nog steeds	–/1758
H. sapiens idaltu	0,16	Ethiopië			1450	3 schedels	1997/2003
H. floresiensis	0,10–0,012	Indonesië	100	25	400	7 individuen	2003/2004

Voorlopers en oude verwanten

Voorlopers en oude verwanten van de mens
Fossiel voorkomen	Geslacht	Soorten
7 - 4,4 Ma	Sahelanthropus	Sahelanthropus tchadensis
	Orrorin	Orrorin tugenensis
	Ardipithecus	Ardipithecus ramidus · Ardipithecus kadabba
4,3 - 2 Ma	Australopithecus	A. anamensis · A. afarensis · A. bahrelghazali · A. africanus · A. garhi · A. sediba
3,5 Ma	Kenyanthropus	Kenyanthropus platyops
2,5 - 1 Ma	Paranthropus	P. aethiopicus · P. boisei · P. robustus
tot heden	Homo	H. antecessor · H. cepranensis · H. denisova · Homo erectus (Javamens · Pekingmens) · H. ergaster · H. floresiensis · H. gautengensis · H. georgicus · H. habilis · H. heidelbergensis · H. helmei · H. neanderthalensis · H. rhodesiensis · H. rudolfensis · Homo sapiens (H. s. idaltu · Cro-magnonmens · Red Deer Cave-mensen)

Stamboom van de Hominidae

Mensachtigen (Hominidae)
- Ponginae
  - Sumatraanse orang-oetan (Pongo abelii)
  - - Tapanuli-orang-oetan (Pongo tapanuliensis)
    - Borneose orang-oetan (Pongo pygmaeus) met twee of drie ondersoorten
- Homininae
  - Gorilla's (Gorilla)
    - Westelijke gorilla (Gorilla gorilla)
      - Westelijke laaglandgorilla (Gorilla gorilla gorilla)
      - Cross Rivergorilla (Gorilla gorilla diehli)
    - Oostelijke gorilla (Gorilla beringei)
      - Oostelijke laaglandgorilla (Gorilla beringei graueri)
      - Berggorilla (Gorilla beringei beringei)
  - - Chimpansees (Pan)
      - chimpansee (Pan troglodytes)
      - Bonobo of dwergchimpansee (Pan paniscus)
    - Mensen (Homo)
      - Mens (Homo sapiens)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ "Homo sapiens", Cultureel Woordenboek

[1] "Homo sapiens", Cultureel Woordenboek

[1]