Huis van Delft

Huis van Delft
House of Delft
Locatie
Plaatsnaam	Delft
Buurpanden	Stadskantoor Delft, De Bolk
Coördinaten	52° 1′ NB, 4° 21′ OL
Status en tijdlijn
Status	In aanbouw
Start bouw	2019
Bouwinfo
Architect	Van Dongen en Kosuch
Opdrachtgever	Chris Oomen
Detailkaart
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Het Huis van Delft is een multifunctioneel gebouw in de Zuid-Hollandse stad Delft. Het bevindt zich in het centrum van de stad, vlak naast Station Delft. De bouw ging van start in 2019, op een braakliggend terrein binnen het spoorzoneproject.

In het kader van de sloop van het oude spoorviaduct en de aanleg van de nieuwe spoortunnel kwamen er in de spoorzone van Delft begin 21ste eeuw verschillende terreinen beschikbaar voor stadsvernieuwing. Bij een drietal Delftenaren ontstond in 2014 het idee om op een van die locaties een dorpje te laten verrijzen, in de stijl van de Delfts blauwe KLM-huisjes^[1], relatiegeschenken van vliegtuigbouwer KLM, waarvan er acht gemodelleerd zijn naar panden die in Delft bestaan of bestaan hebben. Behalve de huisjes zelf bevatten de ideeën ook een centraal ontmoetingsplein met winkeltjes en bedrijven die een link hadden met de huisjes^[2] en hoopten de initiatiefnemers er uiteindelijk ook zelf in te kunnen wonen.^[3] Voor financiering werd in 2015 aangeklopt bij de lokale multimiljonair Chris Oomen,^[3] die in het project een kans zag om maatschappelijk iets voor zijn stad te kunnen betekenen.^[4][5] In het voorjaar van 2016 tekende Oomen als geldschieter een overeenkomst met de gemeente, waarmee de bouw van Delft Village, zoals het project ging heten, verzekerd werd. Het zou een dorpje worden met huizen met blauw-witte gevels, gelegen tussen het station en de binnenstad^[6], wat in 2019 feestelijk geopend moest worden, ter ere van de viering van 100 jaar KLM.^[7] Om het idee verder uit te werken werd de voormalig rijksbouwmeester Frits van Dongen ingeschakeld, van architectenbureau Van Dongen - Koschuch.^[8]

Het ontwerp, House of Delft, dat in 2017 door Van Dongen werd gepresenteerd, week sterk af van het oorspronkelijke idee, en had niets meer met KLM-huisjes te maken. Het ontwerp leidde tot gemengde reacties. Op de redactie van tijdschrift De Architect liepen de meningen uiteen van kitsch tot mooi. Vertegenwoordigers van de Delftse historische vereniging Delfia Batavorum waren juist laaiend enthousiast^[9]. Jan Peter de Wit van lokale partij Onafhankelijk Delft vond het moderne gebouw niet passen naast de historische binnenstad.^[10] Het NRC beschouwde het als een imitatie van de stadsontwikkeling in het centrum van Zaandam^[11].

Op 18 maart 2018 werd de koop- en realisatieovereenkomst getekend.^[12] Nadat Van Dongen en Koschuch in 2019 elk hun eigen architectenbureau oprichtten, werd het ontwerp voor het House of Delft door Koschuch Architects voltooid.^[8]

Het uiteindelijke ontwerp bestaat uit twee delen. Op de verdiepingen bevinden zich ruim 50 particuliere, niet vrij toegankelijke appartementen, en op de begane grond bevinden zich publieke ruimtes. De publieke ruimtes zijn bestemd voor onder meer de toeristische dienst, voor exposities van Delftse technische ondernemingen en kennisinstituten, en voor een restaurant. Ook wordt er een ruimte ingericht als auditorium. Het kunstwerk in de toegangshal is gemaakt door Job Smeets, en geïnspireerd op verschillende kenmerken van de stad Delft.^[13] Onder het gebouw is plek ingeruimd voor een parkeergarage voor ruim 40 auto's.^[14] Van bovenaf gezien is het bouwwerk ontworpen als een extrusieprofiel, als ware het vanaf de kopse kant geëxtrudeerd, waarna er aan de zijkant een hoek van is afgesneden.^[15] Het ontwerp heeft aan de kopse kant drie metershoge entrees, waarvan de contouren losjes refereren aan historische panden uit de Delftse geschiedenis. Ze stellen achtereenvolgens het Oostindisch Huis voor, als verwijzing naar Jan Joosten van Lodensteyn, het geboortehuis van rechtsgeleerde Hugo de Groot en het woonhuis van zeevaarder Piet Hein. De zeven glazen zijgevels aan de centrumkant vormden een drieluik. Links bevinden zich twee gevelprofielen van pioniers op wetenschappelijk gebied; het woonhuis van Antoni van Leeuwenhoek en het Anatomisch theater waar onder andere arts Reinier de Graaf zijn experimenten deed. De middelste drie gevels zijn verwijzingen naar de kunstnijverheid. Het betreffen de gevelprofielen van het pand In den beslagen Bijbel waar in 1477 de eerste Bijbel van Nederland werd gedrukt, het huis op het schilderij Het straatje van Johannes Vermeer, en de eerste winkel van De Porceleyne Fles op de Markt. Rechts bevinden zich het Prinsenhof waar Willem van Oranje werd vermoord, en het Koningsveld waar Delft in 1246 haar akte van stadsrecht ondertekend kreeg.^[15][16]

• 
  Kopse kant: contouren Oostindisch Huis, geboortehuis Hugo de Groot en woonhuis Piet Hein
• 
  Drieluik 1: contouren woonhuis Antoni van Leeuwenhoek en Anatomisch theater Reinier de Graaf
• 
  Drieluik 2: contouren In den beslagen Bijbel, straatje van Vermeer en winkel Porceleyne Fles
• 
  Drieluik 3: contouren Prinsenhof en het Koningsveld
• 
  Achterzijde aan de Coenderstraat

De bouw ging van start op 31 oktober 2019.^[5] Chris Oomen sloeg symbolisch de eerste paal, samen met burgemeester Marja van Bijsterveldt en Tim van der Hagen, Rector magnificus van de TU Delft.^[14] De verwachting op dat moment was dat het gebouw eind 2021 voltooid zou zijn.^[17] Bij de bouw had men echter te kampen met meerdere tegenslagen, waardoor het project met enkele jaren uitliep. Zo was er in het ontwerp van uitgegaan dat de buitengevel moest worden betegeld met speciaal voor het Huis van Delft ontwikkelde keramische tegels, afkomstig van Koninklijke Tichelaar in Makkum,^[18] in negen verschillende schakeringen blauw.^[19] Om kosten te besparen, besloot de bouwer aanvankelijk echter voor een ander type tegel. Deze vielen aanzienlijk donkerder uit dan het oorspronkelijke blauwe ontwerp. Daarnaast trokken de tegels veel vuil aan.^[20] Na rijp beraad werden ze verwijderd, en vervangen door de blauwe, kwalitatief betere tegels van het oorspronkelijke plan. Koninklijke Tichelaar Makkum leverde de vlakke buitengeveltegels voorzien van een azuurblauw glazuur met een speciaal ontwikkelde metalige glans.^[21]

Een tweede tegenvaller werd veroorzaakt door de coronacrisis, die maakte dat aluminium en glas, twee essentiële bouwmaterialen van het project, lange tijd niet beschikbaar kwamen. Verder gingen een elektricien en een onderaannemer in die periode failliet, die bij het project betrokken waren.^[18]

De volledige bouw werd uitgevoerd door de VOF Bouwcombinatie Huis van Delft, bestaande uit Ter Steege Bouw Vastgoed Apeldoorn bv en Dura Vermeer Bouw Zuid West bv.^[14] Onderaannemer Accompli Afbouw Projecten BV plaatste het Gyproc wandsysteem.^[19]

Op het plein voor het Huis van Delft werd in de winter van 2024 de Tuin van Delft aangelegd, een stadsplein met veel groen, naar een ontwerp van BOOM Landscape.^[22][23]

Op het braakliggend terrein waar in 2019 het Huis van Delft zou gaan verrijzen, verrezen het jaar ervoor - na een burgerinitiatief - tienduizenden tulpen.^[24]