Jan Gerhard Toonder

Jan Gerhard Toonder
Jan Gerhard Toonder in 1949 (foto Atelier J. Merkelbach)
Algemene informatie
Geboren	18 juli 1914
Geboorte­plaats	Rotterdam
Overleden	25 augustus 1992
Overlijdensplaats	Amsterdam
Land	Nederland
Beroep	Schrijver, dichter
Werk
Thema's	Astrologie
Uitgeverij	De Bezige Bij
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Jan Gerhard Toonder (Rotterdam, 18 juli 1914 — Amsterdam, 25 augustus 1992) was een Nederlands schrijver en dichter. Hij was de broer van Marten Toonder. Hij was getrouwd met de schrijfster en schilderes Margje Toonder-Herblot (1908-1991).

Na een carrière bij onder meer J.M. Meulenhoff en Elsevier, verschenen vanaf 1947 vrijwel al zijn boeken bij De Bezige Bij. Deze uitgeverij had hij via illegaal werk in de Tweede Wereldoorlog leren kennen.

Hij gebruikte naast zijn eigen naam de pseudoniemen Toon Gerhard, Jurgen Abel, Jan Nielsen en Gerard Spiegel.

Jan Gerhard Toonder was aanhanger van de westerse astrologie. In Het astrologisch argument schreef hij samen met John Anthony West een uitgebreide verdediging van de astrologie. Hij publiceerde verder artikelen over astrologie in de tijdschriften Spica en Symbolon.

Jan publiceerde ook regelmatig in het tijdschrift Bres.

Jan Gerhard Toonder werkte ook mee aan een aantal films van de Toonder Studio's van zijn broer Marten, zoals The Golden Fish (1952), geregisseerd door Harold Mack. Daarna maakte hij samen met regisseur Han van Gelder Globobbo (1953), The conquered planet (1953) en Verzonken klokken (1957).

Zijn broer Marten heeft enkele van zijn boeken geïllustreerd.

Na de oorlog werd aan Toonder in hoger beroep tegen een beslissing van de Ereraad voor de Kunst een lichte maatregel opgelegd.^[1]

• 1936 - Pim en Puckie (onder het pseudoniem Toon Gerhard)
• 1937 - Circus Valdibomba (onder het pseudoniem Toon Gerhard)
• 1938 - De schimmelhof (onder het pseudoniem Toon Gerhard)
• 1939 - Een man zet door (romandebuut)
• 1940 - Uitvaart
• 1941 - Vreemdeling in Babylon
• 1942 - De dag na Bethlehem
• 1943 - Schippers naast God
• 1945 - Rechtshestel
• 1945 - Keukenkrabbels
• 1945 - Geef ons heden ons dagelijksch brood
• 1945 - Metro 10-tal
• 1946 - Het Puin aan de Rotte
• 1946 - Vagevuur
• 1947 - De Schuld
• 1947 - El Dorado
• 1948 - Gevecht om genade
• 1948 - Vanaf dit moment
• 1951 - Rossen rijden reizen (met Margje Toonder)
• 1954 - Heksenest
• 1959 - Eiland in de verte
• 1960 - De oudste ochtend
• 1960 - Vlaggen in de nacht
• 1963 - Hannibal en de ratten
• 1965 - Blijf zitten waar je zit
• 1966 - Opstaan op zaterdag
• 1969 - De tijger in de staart
• 1970 - Hier klopt iets niet (herdruk)
• 1970 - Kasteel in Ierland (Boekenweekgeschenk)
• 1971 - Het astrologisch argument (essay, met John Anthony West)
• 1975 - De dronken kanarie (autobiografisch)
• 1976 - De spin in de badkuip (autobiografisch)
• 1979 - Het meeuwenjong (bundeling van Eiland in de verte en De oudste ochtend)
• 1981 - De hartjacht
• 1988 - De waakzaamheid
• 1989 - Oude mannen moesten beter weten
• 1990 - Dag, Phiny
• 1991 - De krekel in de herfst (gedichten)

• Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Jan Gerhard Toonder op Lastdodo.nl