Kozen
Deelgemeente in België .svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie | .svg){kind=small} Limburg | ||
| Gemeente | Nieuwerkerken | ||
| Fusie | 1977 | ||
| Coördinaten | 50° 53′ NB, 5° 14′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 5,44 km² | ||
| Inwoners (1/1/2020) | 1.646 (303 inw./km²) | ||
| Hoogte | 40-77 m | ||
| Overig | |||
| Postcode | 3850 | ||
| Netnummer | 011 | ||
| NIS-code | 71045(D) | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| |||
Kozen is een dorp in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de gemeente Nieuwerkerken. Kozen, waaraan in 1971 Wijer werd toegevoegd, was tot 1977 met 2601 inwoners een zelfstandige gemeente, in Haspengouw. In 1977 werd het gehucht Kortenbos bij Sint-Truiden gevoegd.
Etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]Kozen werd voor het eerst vermeld in 1218 als Chosen, wat zou duiden op een Latijnse persoonsnaam Cusinus.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Kozen behoorde tot de Loonse heerlijkheid Kozen-Wijer met de zetel in het Kasteel van Wijer. De parochie was afhankelijk van die van Brustem. Het patronaatsrecht werd in 1230 door Thiery d'Altena overgedragen aan de Abdij van Averbode.
Het dorp is lang een landbouwdorp geweest, pas in de 2e helft van de 20e eeuw kreeg het een minder besloten karakter.
Demografische ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1961=volkstellingen
Bezienswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]- De Sint-Laurentiuskerk.
- In Kozen zijn enkele vakwerkhuizen te vinden, zowel de Breestraat (Mooshoekwinning) als in de Heiligenbornstraat (Duivenhuishof).
- De Pastorie werd gebouwd door de Abdijheren van abdij van Averbode. De zuidgevel wordt versierd door een zonnewijzer.
- De Sint-Antoniuskapel (1676). De kapel werd vermoedelijk gebouwd om de toenmalige pestepidemie te bezweren.
- De Kasteelhoeve van Wijer (1657) van het Kasteel van Wijer bevindt zich op het grondgebied van Kozen.
Natuur en landschap
[bewerken | brontekst bewerken]Kozen is gelegen in vochtig-Haspengouw. De hoogte varieert van 40 tot 78 meter. Het laagste deel is de vallei van de Kozenbeek, welke iets ten noorden van Kozen ontspringt en in noordoostelijke richting stroomt om bij Sint-Lambrechts-Herk in de Herk uit te monden.
De fruitteelt is belangrijk in Kozen, er is een aanzienlijk areaal aan boomgaarden. Ten westen van Kozen bevindt zich het Mierhoopbos, een bosgebied met zeldzame plantengroei.
Nabijgelegen kernen
[bewerken | brontekst bewerken]Wijer, Nieuwerkerken, Sint-Joris, Kortenbos
· 
· 
