Dassault Mirage 5

Dassault Mirage 5
Een Belgische Mirage 5 anno 1978.
Een Belgische Mirage 5 anno 1978.
Algemeen
Rol gevechtsvliegtuig
Bemanning 1
Varianten 5, 5R, 5D, 50
Status
Eerste vlucht 19 mei 1967
Aantal gebouwd 532
Gebruik Zie #Gebruikers
Afmetingen
Lengte 15 m
Hoogte 4,5 m
Spanwijdte 8,22 m
Vleugeloppervlak 35 m²
Gewicht
Leeggewicht 7050 kg
Brandstofgewicht: 3810 kg
Max. gewicht 13.500 kg
Krachtbron
Motor(en) 1 × SNECMA ATAR-9C turbojet met naverbrander
Stuwkracht 58 kN
Prestaties
Topsnelheid 2350 km/h
Vliegbereik 2400 km
Dienstplafond 17.000 m
Bewapening
Boordgeschut 2 × 30mm DEFA
Ophangpunten 7
Bommen 4000 kg
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart
Belgische Mirage 5's (1978).
Een Mirage 5F van de Franse luchtmacht.

De Dassault Mirage 5 is een gevechtsvliegtuig van de Franse vliegtuigbouwer Dassault Aviation uit de jaren 1960. Het toestel is onder meer bij de Belgische luchtmacht in dienst geweest. België was met meer dan honderd exemplaren ook de grootste gebruiker van de Mirage 5.

De Mirage 5 werd afgeleid van de succesvolle Dassault Mirage III. Ook werden van de Mirage 5 verdere toestellen afgeleid.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

De Mirage 5 werd ontwikkeld op verzoek van de Israëlische luchtmacht. Omdat het weer in het Midden-Oosten meestal helder is, zag die graag de avionica op de Mirage IIIE achter de cockpit vervangen door grotere brandstoftanks. Op 7 april 1966 plaatste Israël een bestelling van vijftig stuks van het nieuwe toestel.

Vanwege de stijgende spanningen in het Midden-Oosten stelde Frankrijk op 3 juni 1967 een wapenembargo in tegen Israël. Desondanks bleef de Mirage 5-productielijn lopen en tegen 1968 waren alle vijftig toestellen afgebouwd. Israël, waarvan de piloten in Frankrijk in opleiding waren, betaalde en vroeg in 1969 de vliegtuigen naar Corsica te sturen voor verdere training. Toen het land ook extra brandstoftanks probeerde te verkrijgen werd Frankrijk achterdochtig en blokkeerde het de zending.

Israëls Mirages werden overgenomen door de Franse luchtmacht en Mirage 5F gedesigneerd. Daarnaast verkreeg Israël toch het toestel. Ze werden in het geheim in stukken naar Israël verscheept en daar in elkaar gezet door Israel Aerospace Industries. Israël noemde de toestellen IAI Nesher (Eagle) en verklaarde ze te hebben gebouwd op basis van verkregen blauwdrukken. In 1973 werden ze voor het eerst en met succes gebruikt in de Jom Kipoeroorlog. Ook werden 61 toestellen verkocht aan Argentinië dat ze Dagger noemde.

De Mirage 5 werd net als de voorganger een succesvol toestel in de export. Er werden verscheidene varianten ontwikkeld naast de originele rol van aanvalsjager-bij-goed-weer. Zo werd opnieuw avionica geïnstalleerd. Er kwam ook een verkenningsversie (5R) en een trainingsvliegtuig (5D) met twee zitplaatsen. Het verschil met de Mirage III was intussen minimaal en in sommige gevallen was het zelfs hetzelfde vliegtuig.

In de jaren 1970 leidde de nieuwe ATAR 9K-50-motor tot de Mirage 50-variant. De leverde betere prestaties en had ook betere avionica maar werd desondanks geen succes daar de Mirage 5 aan het verouderen was. Wel een grote afnemer was Chili dat zowel nieuwe als geüpgradede Franse 5F's kocht. De toestellen werden later gemoderniseerd tot Israëlische IAI Kfir's. In 1990 werd een aantal Venezolaanse Mirage IIIE- en 5's gemoderniseerd tot 50M. Ook een veertigtal Pakistaanse Mirages werd gemoderniseerd onder drie zogenaamde ROSE-programma's. Op Droneport op het industrieterrein te Brustem zit de Mirage BD-09 Restoration Group. Zij hebben de Belgische mirage 5 met nummer BD-09 gekocht en deze volledig gerestaureerd. Deze is nu te bezichtigen op bepaalde opendeurdagen en evenementen.

Varianten

[bewerken | brontekst bewerken]

Deze varianten werden ontwikkeld van de Mirage 5. Elk heeft meerdere subvarianten met de eigen specificaties van elke koper.

Mirage 5
grondaanval.
Mirage 5R
verkenning.
Mirage 5D
tweezits-training.
Mirage 50
grondaanval-bommenwerper; verbeterde versie.

De IAI Nesher was Israëls eigen gebouwde variant.

Nesher S
grondaanval.
Nesher T
tweezits-training.
Dagger A
Nesher S voor Argentinië.
Dagger B
Nesher T voor Argentinië.
Finger I
Finger II
FInger III

De IAI Kfir was een Israëlisch ontwerp op basis van de bouwplannen van de Mirage 5.

Gebruikers

[bewerken | brontekst bewerken]

De Mirage 5 was een wereldwijd succes met afnemers op bijna alle continenten. Sommige namen de toestellen ook over of kregen ze zelfs van andere kopers.

Land Jaren Totaal Versies
code rol aantal
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten (Abu Dhabi) 32 AD aanval 12
EAD jacht 14
DAD training 3
RAD verkenning 3
Vlag van Argentinië Argentinië 1982+ 10[1]
Vlag van België België 1970-1993 106 BA aanval 63
BD training 16
BR verkenning 27
Vlag van Chili Chili 1980-2006 34 FC 8
CH 6
Elkan 20[2]
Vlag van Colombia Colombia 1972+ 28 COA aanval 14
COD training 2
COR verkenning 2
COAM gemoderniseerd 10
Vlag van Egypte Egypte 1972+ 83 DE 20[3]
DD 5[3]
D 20[3]
SDE jacht 32
SDR verkenning 6
Vlag van Frankrijk Frankrijk 1972-1994 50 F (J)[4] aanval 50
Vlag van Gabon Gabon 1977-1993 11 G 3
G2 4
DG training 4
Vlag van Libië Libië 1971-2003 65 DE jacht 12 (32[3])
DD training 10 (15[3])
DR verkenning 10
D aanval 33 (53[3])
Vlag van Pakistan Pakistan 1973+ 62 PA aanval 28
DPA training 4
PA2/PA3 30
Vlag van Peru Peru 1970-2002(?) 34 PA aanval 28
DP training 6
Vlag van Venezuela Venezuela 1973+(?) 29 V aanval 10
DV training 2
50 EV aanval 6 + 10[5]
50 DV aanval 1
Vlag van Congo-Kinshasa Congo-Kinshasa 17 M 14
DM training 3

Operationele geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

De Mirage 5 is ingezet geweest in volgende conflicten[6]:

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
Commons heeft media­bestanden in de categorie Dassault Mirage 5.
[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dassault_Mirage_5&oldid=68073636"