Rita Verschuur

Rita Verschuur
Algemene informatie
Volledige naam	Rita Törnqvist-Verschuur
Geboren	25 juli 1935
Geboorte­plaats	Nederland
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1976 - 2015
Genre	Jeugdliteratuur
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Rita Törnqvist-Verschuur (Amsterdam, 25 juli 1935) is een Nederlandse schrijfster en vertaalster.

Rita Törnqvist-Verschuur werd in 1935 in Amsterdam geboren als Rita Verschuur. Ze groeide op in Overveen en deed daar in 1954 eindexamen gymnasium alfa. Studeerde Zweeds en Oudgrieks in Amsterdam en vertrok na haar kandidaats in 1959 met een studiebeurs voor een half jaar naar Uppsala. Een jaar later verhuisde zij naar Zweden om in Uppsala verder te studeren. Daar deed ze in 1963 tentamens in Scandinavische talen en Oudgrieks en datzelfde jaar legde ze in Amsterdam haar doctoraal af. Rita Verschuur trouwde met de literatuurwetenschapper Egil Törnqvist en kreeg met hem in Uppsala drie kinderen. Eind 1969 verhuisde het gezin naar Nederland.

Rita Verschuur is sinds 1960 jarenlang actief geweest als vertaalster van o.a. Astrid Lindgren. Het vroege werk van deze schrijfster was al door anderen vertaald. Zo verscheen Pippi Langkous hier in 1952, in de vertaling van Lisbeth Borgesius-Wildschut. De eerste titel die Verschuur voor haar rekening nam is Rasmus en de landloper, 1960. Hierna zou zij als Rita Törnqvist-Verschuur de vaste vertaalster van Astrid Lindgren worden. De dichters Lars Gustafsson en Tomas Tranströmer introduceerde zij in Nederland met vertalingen in het literaire tijdschrift Maatstaf, 1970, 1971. Van August Strindberg vertaalde ze een reeks titels waaronder De zoon van een dienstbode, 1969, en Tijd van gisting, 1973.

In Zweden introduceerde Törnqvist meerdere Nederlandse en Vlaamse schrijvers, waaronder Jan Wolkers, van wie ze in overleg met de schrijver de beste verhalen bundelde, en ook de roman Turks fruit vertaalde, 1969. Van een aantal toonaangevende naoorlogse Nederlandse auteurs koos en vertaalde zij verhalen die gebundeld werden onder de titel Moderna holländska berättare, met een inleiding van de prozaïst Sven Delblanc, 1969. Terug in Nederland vertaalde zij vanaf 1970 nog voornamelijk in haar moedertaal, o.a. werk van verschillende dichters en van prozaschrijvers als Göran Tunström, Per Olov Enquist en Torgny Lindgren. Van de Noorse schrijver Knut Hamsun verscheen in haar vertaling de roman Pan, 1975, 2009.

In 1976 publiceerde Rita Törnqvist haar eerste kinderboek Ze snappen er niets van, het eerste deel van een trilogie waarin de generatiekloof centraal staat. Realistisch werk werd hierna afgewisseld met sprookjes, waaronder Zwerftocht van een trollenkind, 1978. Vanaf 1989 schreef Törnqvist een aantal boeken met illustraties van haar dochter Marit, waaronder de prentenboeken De kerstkarper en De muzikant en het meisje. Na een lange reeks kinderboeken in verschillende genres en voor verschillende leeftijdsgroepen maakte de fictie in 1993 plaats voor jeugdherinneringen, waarin Rita Törnqvist terugkeerde naar haar geboortenaam Verschuur. Tot 2005 verscheen er een reeks van acht autobiografische kinderboeken, beginnend met Hoe moet dat nu met die papillotten, dat zich afspeelt in de oorlogsjaren.

In 2002 publiceerde ze Astrid Lindgren, een herinnering, een portret van de bevriende schrijfster, voorbeeld en bron van inspiratie, en sinds 2008 schrijft ze nog uitsluitend voor volwassenen. In twee autobiografische romans probeert ze in het reine te komen met de biologische moeder die haar in 1943 verliet en de stiefmoeder die haar overstelpte met verstikkende liefde. Met wortel en tak is een weergave van haar persoonlijke ervaringen met borstkanker in het reguliere en alternatieve circuit. Sinds 2016 werkt ze aan een omvangrijk project, dat de periode beslaat van 1954-1970. In korte herinneringsfragmenten geeft ze een beeld van haar studententijd in Amsterdam en Uppsala, van de jaren zestig in Zweden, onderbroken door een tussenjaar in de VS, en ten slotte de terugkomst in Nederland.

• (1976) Ze snappen er niets van
• (1977) Wat je zegt ben je zelf
• (1977) Wie is hier eigenlijk de baas?
• (1978) Kinderen en gekken...
• (1978) Zwerftocht van een trollenkind
• (1979) Morgen kom ik logeren
• (1980) De fluit en de bombardon
• (1980) Ik en mijn broertje, mijn broertje en ik
• (1980) Morgen ga ik mamma ruilen
• (1981) Een rooskleurig meisje
• (1982) Drie is te veel
• (1982) Wat een bof
• (1983) Een droom van een oom
• (1983) Gewoon mezelf
• (1984) De Pianomeester
• (1985) Het lied van de blauwe parkiet
• (1987) Achter de bergen ligt de zee
• (1989) De kerstkarper
• (1990) De torenvalk
• (1991) Het oude huis op het duin
• (1991) Naar het land aan de overkant
• (1993) Hoe moet dat nu met die papillotten
• (1994) De muzikant en het meisje
• (1994) Mijn hersens draaien rondjes
• (1995) Vreemd land
• (1996) Hoofdbagage
• (1998) Jubeltenen
• (2001) De prijs
• (2002) Astrid Lindgren - een herinnering (2007)
• (2003) Het Rijdes-gevoel
• (2004) De Driehoeksdans
• (2005) Moeder en God en ik
• (2008) Het geheim van mijn moeder
• (2011) De tweede moeder
• (2013) Over Simeon
• (2014) Met wortel en tak

Bekroningen:

• Vlag en Wimpel voor Achter de bergen ligt de zee, 1988
• Vlag en Wimpel voor Mijn hersens draaien rondjes, 1995
• Zilveren griffel voor Vreemd land, 1996
• Nienke van Hichtumprijs voor Vreemd land, 1996
• Gouden Uil voor Jubeltenen, 1999

Rita Verschuur is de moeder van illustratrice/kinderboekenschrijfster Marit Törnqvist.

• Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)

Heimwee naar de gootsteen. Essay Marjoleine De Vos in Jan Campertprijzen 1997.

Verlaten dochter Interview met Lokien de Bie in VPRO Gids Boeken, 29.8.2008 over Het geheim van mijn moeder.