Roodpootvalk
| Roodpootvalk IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2021) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||
| Paartje roodpootvalken | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Falco vespertinus Linnaeus, 1766 | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Mannetje | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Vrouwtje | |||||||||||||
 | |||||||||||||
Verspreidingsgebied van de roodpootvalk ■ broedgebied (groen) ■ trekgebied (lichtblauw) ■ niet-broedgebied (donkerblauw) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | |||||||||||||
Roodpootvalk op  Wikispecies | |||||||||||||
| |||||||||||||
De roodpootvalk (Falco vespertinus) is een kleine valk en behoort tot de familie van de caracara's en valken (Falconidae).
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]
(1905), Naturgeschichte der Vögel Mitteleuropas
De roodpootvalk is 28 tot 34 cm lang en heeft een spanwijdte van 65 tot 76 cm. Qua formaat en silhouet lijkt de roodpootvalk veel op de boomvalk. Het mannetje is donker leigrijs met rood op de anaalstreek. Het vrouwtje heeft een licht roestbruine kop en een blauwgrijze bovenzijde. Onvolwassen vogels hebben een gestreepte borst, geelbruine veerranden, een bruine kopkap en een gebandeerde staart. Ze lijken op onvolwassen boomvalken, maar die hebben geen gebandeerde staart en zijn op de rug veel egaler en hebben een zwarte kopkap.[2]
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]Bij voorkeur worden insecten gegeten zoals sprinkhanen, kevers en mieren. De jongen worden met gewervelde dieren grootgebracht, onder andere hagedissen en juist uitgevlogen zangvogels.
Voortplanting
[bewerken | brontekst bewerken]De eieren zijn geel met bruine vlekjes.
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Het verspreidingsgebied van de roodpootvalk is Oost-Europa en Azië. Overwinteren doet deze soort in zuidelijk Afrika met een voorkeur voor Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola. Als leefgebied gelden gras- en bossteppen, hoogveengebieden, rivierdalen en open plekken in bossen.
Status als beschermde vogelsoort
[bewerken | brontekst bewerken]De roodpootvalk gaat in het broedgebied in Oost Europa in zorgwekkend tempo achteruit, plaatselijk met 30% in tien jaar. De grootte van de populatie wordt geschat op 287.500 tot 400.000 individuen. Door veranderingen in landgebruik neemt het aantal grote insecten af, verder wordt de bestrijding van de roek door het gebruiken van gif als oorzaak genoemd. Daarom staat de roodpootvalk als kwetsbaar op de internationale rode lijst.[1]
Voorkomen in de Lage Landen
[bewerken | brontekst bewerken]In de Lage Landen is de roodpootvalk een doortrekker in zeer klein aantal. Voor 1970 waren er slechts enkele waarnemingen en werd de roodpootvalk gezien als zeer zeldzaam. Na 1970 steeg het aantal waarnemingen, iets wat vooral verband houdt met meer en beter toegeruste waarnemers. De vogels worden in Nederland meestal waargenomen op de voorjaarstrek in de laatste twee weken van mei en veel minder in het najaar tot in oktober. Er zijn grote verschillen tussen de jaren. Meestal gaat het om enkele tientallen, maar bijvoorbeeld in 1968, 1988 en 1992 waren er korte tijd honderden roodpootvalken in Nederland.[3]
- ↑ a b (en) Roodpootvalk op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Svensson, L. et al., 2010. ANWB Vogelgids van Europa, Tirion, Baarn. ISBN 978 90 18 03080 3
- ↑ Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 90-74345-21-2
- Kaarten met waarnemingen:
- SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de roodpootvalk in Nederland
- B. Génsbøl, 2005. Roofvogels van Europa Noord-Afrika en het Midden-Oosten. ISBN 90-6097-431-X