Slag bij Jemappes

Slag bij Jemappes
Onderdeel van de Eerste Coalitieoorlog
Schilderij uit 1834 van Henry Scheffer (1798–1862), naar het origineel van Horace Vernet (1789–1863).
Datum	6 november 1792
Locatie	Jemappes, Henegouwen
Resultaat	Franse overwinning
Strijdende partijen
Eerste Franse Republiek Oostenrijk
Leiders en commandanten
Charles Dumouriez Albert van Saksen-Teschen Blasius Columban von Bender
Troepensterkte
40.000-43.000, 100 kanonnen 13.796, 56 kanonnen
Verliezen
2.000 1.241, 5 kanonnen

De Slag bij Jemappes, op 6 november 1792 was een veldslag bij Jemappes, op vijf kilometer van Bergen, in de huidige Belgische provincie Henegouwen tussen een Oostenrijks-Zuid-Nederlands leger en Franse troepen van het Armée du Nord.

Een Frans leger, aangevuld met zo'n 2500 revolutionairen uit het prinsbisdom Luik en de Zuidelijke Nederlanden, aangevoerd door generaal Charles-François Dumouriez, behaalde, dankzij een numeriek overwicht (40.000 tegen 26.000) de overwinning op het Oostenrijks-Zuid-Nederlandse leger dat onder aanvoering van hertog Albert Casimir van Saksen-Teschen stond. Deze overwinning leidde tot de bezetting (of de bevrijding naargelang het gezichtspunt) van de Oostenrijkse Nederlanden. Op 24 maart 1793 herstelde de keizer zijn gezag, na een overwinning in de Tweede Slag bij Neerwinden.

Na een Franse overwinning in de Slag bij Fleurus op 26 juni 1794 werden de Oostenrijkers definitief verslagen en werden de Zuidelijke Nederlanden bezet. De Fransen willen een einde maken aan de feodale grenzen en creëren het departement van Jemappes met stukken van de graafschappen Henegouwen en Namen, twee Goede Steden van het prinsbisdom Luik en het Doornikse. Onder Willem I werd dit gebied dan de Nederlandse provincie Henegouwen.

• Arthur Chuquet, Jemappes et la conquête de la Belgique (1792-1793), 1890
• Christian de La Jonquière, La Bataille de Jemappes, 1902
• Claude Sorgeloos, Jemappes et la première occupation française – 6 novembre 1792-18 mars 1793, 1992, ISBN 9782873250034