Treurenbergpoort

De Treurenbergpoort was een stadspoort op de eerste stadsmuur van Brussel.

Aanvankelijk was ze bekend als de Sint-Goedelepoort (eerste vermeldingen in de jaren 1260).^[1] Nadat de poort in de tweede helft van de 16e eeuw als hertogelijke gevangenis ging fungeren, kreeg ze de benaming Treurenbergpoort, een verwijzing naar de treurende gevangenen van wie de kreten naar verluidt tot buiten te horen waren. In 1567 is er een eerste vermelding van de Treurenborgh (Latijn: Arces Gemitus).^[2] In die jaren wachtten vele van ketterij verdachte personen in de Treurenberggevangenis hun proces af, onder wie burgemeester Antoon van Stralen en Anna Utenhoven, de laatste protestantse martelares.

In 1773 werd de cipier Laurent Joseph Bayez ontslagen na een proces voor de Raad van Brabant. Onder zijn schrikbewind waren verschillende gevangenen ontsnapt.

Voorbij de poort splitste de weg zich in een baan naar Leuven en een andere naar Schaarbeek. De Treurenbergpoort werd afgebroken in 1760. Ze stond in het midden van de huidige straat, ter hoogte van nummer 14 (kruispunt met de Jonkersstraat).

• Stadspoorten van Brussel

• Ann Degraeve, "De eerste stadsomwalling van Brussel. Nieuwe ontdekkingen aan de Treurenberg (Br.)", in: Jean-Marie Blaising e.a. (eds.), Archaeologia Mediaevalis, vol. 24, Archeologie van de Middeleeuwen en de Moderne Tijden in België en aangrenzende gebieden, Namen, s.n., 2001, p. 80
• Yannick Devos e.a., "Le site du Treurenberg (Bruxelles). Résultats d'une étude transdisciplinaire", in: Actes des VIIe Congrès de l'Association des Cercles francophones d'Histoire et d'Archéologie de Belgique (AFCHAB) et LIVe Congrès de la Fédération des Cercles d'Archéologie et d'Histoire de Belgique, Brussel, Editions Safran, 2007, vol. I, p. 369-373
• Tom Bervoets en Inès Glogowski, "'Un bordel public'? De Brusselse Treurenberggevangenis op het einde van het Ancien Regime", in: De Achttiende Eeuw, vol. 52, nr. 1, 2020, p. 99-111. DOI:10.5117/DAE2020.1.008.GLOG