Wespvlinders
Wespvlinders | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Paring hoornaarvlinder, vrouwtje boven | |||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
Familie | |||||||||||
Sesiidae Boisduval, 1828 | |||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||
Wespvlinders op Wikispecies | |||||||||||
|
De wespvlinders (Sesiidae) zijn een familie van vlinders uit de superfamilie Cossoidea. De familie telt bijna 1400 soorten, verdeeld over ruim 150 geslachten.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Wespvlinders hebben nauwelijks de voor vlinders karakteristieke schubben op de vleugels. Alleen op de randen van de smalle vleugels komen ze voor. Als gevolg hiervan zijn de vleugels vrijwel geheel doorzichtig. Wespvlinders vertonen veel overeenkomsten met bijen en wespen. Sommigen doen zelfs alsof ze willen steken.
De lichamen zijn vaak geel gestreept, soms zelfs erg helder, en de antennes zijn eenvoudig. De algemene verschijning lijkt hierdoor voldoende op die van wespen of hoornaars om het aannemelijk te maken dat hier sprake is van verminderde jacht op hen als gevolg van mimicry. Zij kunnen hierdoor overdag actief zijn. Het lichaam is zwart, blauwachtig of donkerbruin, met gele of oranje strepen. De vleugelspanwijdte varieert van 1,4 tot 4 cm.
Vlinders met doorzichtige vleugels zijn er meer, bijvoorbeeld soorten in het geslacht Hemaris van de familie pijlstaarten (Sphingidae), die uiterlijk wel wat op hommels lijken.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]De witte rupsen van wespvlinders zijn meestal houtboorders, die zich in hout of plantenwortels boren.
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Deze familie komt wereldwijd voor in noordelijke gematigde streken rond bloemen en waardplanten.
Schade aan planten
[bewerken | brontekst bewerken]Sommige soorten zijn een plaag voor fruitbomen of houtbouw. Zo kan de rups van de hoornaarvlinder (Sesia apiformis) met lange gangen het hout van oude populierenstammen vernielen. De rupsen van de frambozenglasvlinder (Pennisetia hylaeiformis) kunnen schade in de frambozenteelt aanrichten.
Enkele soorten
[bewerken | brontekst bewerken]- Chamaesphecia empiformis - Schijn-wolfsmelkwespvlinder
- Chamaesphecia tenthrediniformis - Wolfsmelkwespvlinder
- Paranthrene tabaniformis - Populierenwespvlinder
- Pennisetia hylaeiformis - Frambozenglasvlinder
- Sesia apiformis - Hoornaarvlinder
- Sesia bembeciformis - Gekraagde wespvlinder
- Synanthedon culiciformis - Berkenglasvlinder
- Synanthedon formicaeformis - Wilgenwespvlinder
- Synanthedon myopaeformis - Appelglasvlinder
- Synanthedon scoliaeformis - Grote berkenwespvlinder
- Synanthedon spheciformis - Elzenwespvlinder
- Synanthedon tipuliformis - Bessenglasvlinder
- Synanthedon vespiformis - Eikenwespvlinder
Alle op Wikipedia beschreven soorten zijn te vinden in de lijst van wespvlinders.
Onderverdeling
[bewerken | brontekst bewerken]- onderfamilie Tinthiinae
- tribus Paraglosseciini
- tribus Pennisetiini
- tribus Similipepsini
- tribus Tinthiini
- onderfamilie Sesiinae
- tribus Cissuvorini
- tribus Melittiini
- tribus Osminiini
- tribus Paranthrenini
- tribus Sesiini
- tribus Synanthedonini
- niet in een onderfamilie of tribus geplaatste geslachten (incertae sedis)
Afbeeldingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Pyropteron chrysidiforme
Zuringwespvlinder - Chamaesphecia empiformis
Schijn-wolfsmelkwespvlinder - Pennisetia hylaeiformis
Frambozenglasvlinder - Sesia apiformis
Hoornaarvlinder - Sesia bembeciformis
Gekraagde wespvlinder - Synanthedon culiciformis
Berkenglasvlinder - Synanthedon formicaeformis
Wilgenwespvlinder - Synanthedon myopaeformis
Appelglasvlinder - Synanthedon spheciformis
Elzenwespvlinder - Synanthedon tipuliformis
Bessenglasvlinder - Synanthedon vespiformis
Eikenwespvlinder
- David Burnie (2001), Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).