Yala (provincie)

Yala
ยะลา

Provincie van Thailand
Coördinaten	6°32'24"NB, 101°16'52"OL
Algemeen
Oppervlakte	4521,1 km²
- rang	48e provincie
Inwoners (December 2002)	920.283 (102/km²)
- rang	58e provincie
Bestuurlijke onderverdeling
Hoofdstad	Yala
Amphoe (districten)	8
King Amphoe (subdistricten)	0
Tambon (gemeentes)	56
Moobaan (dorpen)	341
Overig
ISO 3166-2:TH	TH-95
Website	www.yala.go.th
Portaal    Zuidoost-Azië

Yala (Thai: ยะลา; Maleis: Jolor) is een Thaise provincie in het zuiden van Thailand. De naam van de provincie is afgeleid van het woord Yalo dat visnet betekent.^[1] De provincie ligt op ongeveer 1084 kilometer van Bangkok.^[2] Yala grenst aan Pattani, Narathiwat, Maleisië en Songkhla.

Het zegel van de provincie toont een mijnbouwer met simpele werktuigen voor de mijnbouw waaronder schoffels, koevoeten en manden. Van origine was Yala een mijnplaats waar tin en wolfraam gedolven werden. De bergen op de achtergrond zijn deel van een bergketen dat door deze provincie loopt. De provinciale boom is de Saraca declinata, de provinciale bloem is de Mimusops elengi.

De provincie Yala ligt op het schiereiland Malakka en is de enige provincie in Zuid-Thailand die niet aan de kust ligt, het is een bergachtige provincie. Belangrijke rivieren in de provincie zijn de Pattani (die zijn oorsprong heeft in het district Betong) en de Saiburi.

De provincie Yala heeft een Moessonklimaat. De gemiddelde jaartemperatuur in de provincie Yala is 30 °C.^[2]

De regering heeft in de straten van de plaatsen in de provincie Yala een luidsprekersysteem opgehangen dat van 6 uur 's ochtends tot 6 uur 's avonds nieuwsberichten van de regering brengt. Ook wordt hierop 's ochtends en 's avonds het volkslied gespeeld waaraan iedereen respect moet betonen door te stoppen met hun activiteiten. De regering heeft dit gedaan om een Thais nationalisme in de bevolking boven te brengen.

De provincie is onderverdeeld in 8 Amphoe (districten). Dezen zijn verder onderverdeeld in 56 tambon (gemeentes) en 341 moobaan (dorpen).^[3]

Amphoe Mueang Yala Betong Bannang Sata Than To Yaha Raman Kabang Krong Pinang

De meerderheid, 72%, van de bevolking is van Maleisische afkomst. Chinezen (3%) en etnische Thai vormen een minderheid.

Het vruchtbaarheidscijfer bedraagt 2,5 kinderen per vrouw.

De islam is de grootste religie in de provincie Yala (68,9% in 2010). De boeddhisten vormen 31,0% van de bevolking.^[4]

Van oudsher maakte het gebied waarin de huidige provincie Yala ligt sinds de 13e eeuw onderdeel uit van het Koninkrijk Pattani (ook wel sultanaat). De hoofdstad van dit koninkrijk was de stad Pattani. Na een eerste bezetting door het koninkrijk Ayutthaya en een geslaagde opstand na de val van dat koninkrijk in 1767 wordt Pattani en daarmee Yala door koning Rama I definitief bij Siam (tegenwoordig Thailand) gevoegd. In 1785 volgt er nog eenmaal een opstand tegen de Siamese overheersers. In 1816 verdeelt Koning Rama II het koninkrijk Pattani in 7 kleine staten (Patani, Raman, Jalar, Sai, Legeh, Jering en Nongcik) en maakt zo een definitief einde aan de heerschappij van de sultan van Pattani.

In 1906 werd Pattani en daarmee hedendaags Yala onderdeel van de Monthon Pattani. Als onderdeel van het verdrag van Bangkok van 1909, gesloten op 10 maart 1909, tussen het Verenigd Koninkrijk en Siam werden de noordelijke delen van het koninkrijk Pattani en daarmee hedendaags Yala definitief door het koninkrijk Siam geannexeerd.

Samen met de hedendaagse provincie Narathiwat was hedendaags Yala tot 1933 een onderdeel van de provincie Pattani. In dat jaar werd Pattani een zelfstandige provincie.

Na de annexatie zijn er nog diverse opstanden in het gebied geweest van de bevolking om te proberen het weer onafhankelijk te maken van de Thaise overheersers. De overwegend moslim bevolking in het gebied voelt zich achtergesteld ten opzichte van de overwegend boeddhistische bevolking in de rest van het land. Gedurende de jaren zestig, '70 en 80 waren er zowel communistische als islamitische opstandelingen actief in de provincie. In het midden van de jaren 80 na een algemene amnestieverlening van de regering keerden de meeste opstandelingen terug naar huis.

In de eerste jaren van de 21e eeuw vinden er verscheidene overvallen plaats op politieposten. Dit zijn echter altijd kleinschalige aanvallen. Op 4 januari 2004 vond er echter een gecoördineerde aanval plaats op meerdere doelen waarbij veel wapens worden geroofd. Hierop wordt de noodtoestand in het gebied uitgeroepen. Het Tak Bai incident in de provincie Narathiwat en andere incidenten zijn het gevolg. Bijna dagelijks vinden er in het gebied aanslagen plaats waarbij vooral boeddhistische monniken, de politie en het leger het doelwit vormen. De opstandelingen willen in het gebied een nieuwe staat genaamd Pattani vestigen.

• Thailand van A tot Z

Commons heeft media­bestanden in de categorie Yala Province.

• (th) Website van de provinciale overheid
• (en) Provinciepagina van het Thais bureau voor toerisme (TAT)

• (en) Thailand in figures 2003 - Alpha research co.ltd. 2003 ISBN 974-90990-5-2
• (th) Het nationale bureau voor de statistiek van Thailand