Łopuszna

Zobacz też: Łopuszna w innych znaczeniach tej nazwy.

Łopuszna

wieś
Dwór Tetmajerów w Łopusznej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowotarski
Gmina	Nowy Targ
Liczba ludności (2020)	1684[2]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-432[3]
Tablice rejestracyjne	KNT
SIMC	0457372
Położenie na mapie Polski Łopuszna
Położenie na mapie województwa małopolskiego Łopuszna
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego Łopuszna
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowy Targ Łopuszna
49°28′34″N 20°07′57″E/49,476111 20,132500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Łopuszna – wieś w gminie Nowy Targ, powiecie nowotarskim w województwie małopolskim przy drodze wojewódzkiej nr 969 z Nowego Targu do Krościenka.

W latach 1934–1954 oraz 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Łopuszna. W latach 1975–1998 Łopuszna położona była w województwie nowosądeckim.

Miejscowość położona jest w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej nad Dunajcem, u podnóża Gorców. Jej zabudowa ciągnie się wzdłuż potoku Łopuszanka w głąb Gorców. Niektóre osiedla, jak np. Zarębek Wyżni i Koszary Łopuszańskie, położone są wysoko na zboczach Gorców, odosobnione od reszty wsi.
Przez położoną na prawym brzegu Dunajca część Łopusznej płynie potok Czerwonka^[4].

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7].

• Kościół pw. Świętej Trójcy z otoczeniem;
• dwór z zespołem budownictwa drewnianego oraz ogród dworski. Dwór z ok. 1790 r. (przebudowany pod koniec XIX w.) w latach 1821–1884 należał do Leona Przerwy-Tetmajera. Obecnie jest filią Muzeum Tatrzańskiego i znajduje się w nim etnograficzne muzeum. Planowane jest utworzenie tam Muzeum Kultury Szlacheckiej.

Łopuszna znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Atrakcyjne położenie miejscowości i baza noclegowa sprawiają, że jest ona dobrą bazą wypadową do zwiedzania Gorców. Wychodzą stąd 2 szlaki turystyczne:

Łopuszna – Zarębek Wyżni – Bukowina Waksmundzka – polana Świderowa – Długie Młaki – Turbacz. 3.45 h, ↓ 2.35 h

Łopuszna – obok Pucołowskiego Stawku – polana Zielenica. Czas przejścia około 2:20, ↓ 1:45 h, różnica wzniesień 490 m.

 Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Łopuszną.

W Łopusznej dorastał, uczęszczał do szkoły powszechnej i odprawił mszę prymicyjną, a później często tu powracał ks. Józef Tischner. Na miejscowym cmentarzu znajduje się jego grób, a w centrum miejscowości budynek „Tischnerówka”, w którym znajduje się izba pamięci ks. J. Tischnera. Urodził się tu także i wychowywał jego brat Marian – profesor weterynarii. Tutaj urodził się także ks. Kazimierz Bukowski.

W latach 30. XIX w. w dworze Tetmajerów gościł poeta Seweryn Goszczyński, który wielokrotnie zwiedzał Gorce i opisał je jako pierwszy w polskiej literaturze. W 1848 r. w dworze Tetmajerów gościł także Jan Kanty Andrusikiewicz, przywódca powstania chochołowskiego. W dworze bywali także bracia Kazimierz Przerwa-Tetmajer i Włodzimierz Tetmajer.

W latach osiemdziesiątych XX w. w Łopusznej spędzał wakacje ukrywający się działacz opozycji Bogdan Borusewicz^[8] oraz filozof Mirosław Dzielski^[9] i jego żona Maria – historyczka. Oboje napisali tutaj wiele ze swoich prac. Z Łopusznej pochodzi także rzeźbiarz i medalier Wojciech Czerwosz (1913–1986)^[10] oraz wójt gminy Nowy Targ od 1990 roku – Jan Smarduch^[11]. Mieszka tutaj córka wójta, Weronika, wybrana w wyborach parlamentarnych w 2023 na posła Sejmu X kadencji^[12].

W Łopusznej urodził się i mieszkał do 1900 roku Jerzy Lgocki, powstaniec śląski, twórca i komendant Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”, zamordowany w styczniu 1945 roku w KL Neuengamme. Na miejscowym cmentarzu w październiku 2018 roku postawiono jego symboliczny grób^[13].

Niedaleko Tischnerówki zamieszkał aż do swojej śmierci dyrygent i humanista, profesor Kai Bumann, organizator Dni Tischnerowskich w Gdańsku^[14]. Kai Bumann został pochowany 7 czerwca 2022 roku zgodnie ze swoją wolą na cmentarzu w Łopusznej^[15].

W Łopusznej funkcjonuje klub piłkarski „Przełęcz Łopuszna” występujący w podhalańskiej A-klasie^[16].

• Łopuszna, pow. nowotarski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 728 .