André-Armand Legrand

André-Armand Legrand

Biban

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1914 La Teste-de-Buch, Francja
Data i miejsce śmierci	21 listopada 2003 La Teste-de-Buch
Przebieg służby
Lata służby	1935–1969
Siły zbrojne	Armée de l’air
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

André-Armand Legrand (ur. 5 grudnia 1914, zm. 21 listopada 2003) – francuski lotnik, as myśliwski okresu II wojny światowej.

Urodził się 5 grudnia 1914 w La Teste-de-Buch w departamencie Żyronda. 25 września 1915 jego ojciec, żołnierz 3 Pułku Piechoty Kolonialnej, poległ na froncie Wielkiej wojny w Ville-sur-Tourbe.

Gdy wybuchła druga wojna światowa, służył w stopniu sierżanta w Groupe de Chasse 2/5 La Fayette^[1] wyposażonej w myśliwce Curtiss P-36 Hawk i stacjonującej na lotnisku Toul Croix-de-Metz w Lotaryngii. Brał udział w pierwszych walkach powietrznych na froncie zachodnim. 20 września 1939 odniósł pierwsze potwierdzone francuskie zwycięstwo II wojny światowej, strącając messerschmitta Bf 109^[2].

9 listopada, osłaniając wraz z 8 innymi Curtissami ze swojej eskadry samolot rozpoznawczy nad Saarą, został zaatakowany przez 27 Bf 109 z Jagdgruppe 102, wywiązała się walka, w wyniku której Francuzi zestrzeli 9 samolotów (w tym 2 Legrand) bez strat własnych. W locie powrotnym z powodu braku paliwa był zmuszony wylądować w przygodnym terenie niedaleko Lesse, gdzie znalazła go jednostka inżynieryjna. 10 stycznia 1940 zestrzelił kolejnego Bf 109 nad Kirschnaumen, 5 lutego otrzymał awans na starszego sierżanta (sergent-chef). 16 maja strącił Henschla Hs 126, a 25 maja Do 17 i Bf 109. Na skutek szybkiego postępu wojsk niemieckich jego dywizjon otrzymał 13 czerwca rozkaz wycofania się do Dijon, a następnie do Lyonu i Perpignan. Od 19 czerwca, ignorując wieści o zbliżającym się rozejmie, większość jednostek myśliwskich udała się do Algierii. 20 czerwca o 10 rano jego GC 2/5 w komplecie wystartował w kierunku Oranu, gdzie na mocy rozejmu samoloty zostały rozbrojone i unieruchomione, co jednak nie przeszkodziło niektórym pilotom w ucieczce do Gibraltaru. Legrand planował iść w ich ślady, lecz powstrzymała go operacja Catapult.

3 lipca 1940 okręty Royal Navy zajęły pozycję naprzeciwko portu Mers el-Kébir, ich dowódca admirał James Somerville wystosował Francuzom ultimatum. Po jego odrzuceniu, francuskie dowództwo rozkazało uzbroić i przygotować myśliwce do lotu, po czym wysłało je do obrony portu w Oranie. Klucz trzech Curtissów^[3], w składzie którego leciał Legrand spotkało w powietrzu trzy brytyjskie Blackburn Skua. Legrand, bez skrupułów, strącił jednego z nich.

14 lipca 1940 został odznaczony Legią Honorową a pod koniec miesiąca otrzymał awans na pierwszy stopień oficerski, podporucznika (sous-lieutenant).

• Daniel Porret, Franck Thévenet, Les as de la guerre, 1939-1945: de L à W, s. 40-41, wyd. Armée de l'air, Service historique, 1993
• Szymon Tetera. Curtiss Hawk 75A w służbie Armée de l’Air. „Technika Wojskowa Historia”. 6/2013, s. 20–33, listopad-grudzień 2013. ISSN 2080-9743.