Azydek sodu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | NaN3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 65,01 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | biały lub prawie biały, krystaliczny proszek lub kryształy[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Azydek sodu, NaN
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy azydków, sól azotowodoru i sodu.
Występuje w postaci białego proszku lub kryształów o gęstości 1,8 g/cm³. Rozpuszczalny w wodzie, gdzie powoli hydrolizuje do toksycznego azotowodoru HN
3 (także podczas reakcji z silnymi kwasami). Jest toksyczny.
Azydek sodu można otrzymać w dwuetapowej reakcji[4]:
- 2Na + 2NH
3 → 2NaNH
2 + H
2 - NaNH
2 + N
2O → NaN
3 + H
2O
Stosowany jest w syntezie organicznej, np. do otrzymywania azydków alkilowych w reakcji z halogenkami alkilowymi[a], w produkcji materiałów wybuchowych, a także jako czynnik generujący gaz w poduszkach powietrznych.
Ze względu na bardzo dużą toksyczność wobec mikroorganizmów, w praktyce laboratoryjnej azydek sodu (w stężeniu rzędu 0,1%) wykorzystywany jest do zabezpieczania roztworów buforowych i in. przed rozwojem pleśni i bakterii.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W preparatyce organicznej azydek sodu często jest zastępowany trudniej dostępnym azydkiem litu ze względu na znacznie lepszą rozpuszczalność LiN
3 w rozpuszczalnikach organicznych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
- ↑ a b Azydek sodu (nr 438456) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
- ↑ a b Azydek sodu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
- ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, ISBN 83-01-06542-7, OCLC 835889201.