Niedźwiedź czarny
| Ursus americanus[1] | |||
| (Pallas, 1780) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | niedźwiedź czarny | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Niedźwiedź czarny[3], baribal[4], niedźwiedź amerykański (Ursus americanus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae). Najbardziej rozpowszechniony na terenach górzystych i leśnych w Ameryce Północnej (od północnej Kanady do Florydy i Meksyku). Masywna budowa ciała, długość ciała samców 140–200 cm, samic 120-160 cm, ogona 80–140 mm[5]. Masa ciała samców 47–409 kg, samic 39–236 kg[5]. Sierść czarna czasem wpadająca w brąz. Nazwa angielska black bear, czyli „czarny niedźwiedź” nie w pełni odpowiada faktycznej barwie tych zwierząt, które mogą mieć sierść od czarnej po płową, zwaną tu cynamonową. Baribale znakomicie wspinają się na drzewa, zwłaszcza gdy szukają bezpiecznej kryjówki. Drapieżnik zapada w lekki sen zimowy[6], w czasie którego samica rodzi 2–3 młode. Normalna temperatura ciała tych zwierząt to 38 °C[7]. Fizjologicznie liczba skurczów serca na minutę wynosi ok. 55[7].
Podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się kilkanaście podgatunków baribala[8]:
- U. americanus altifrontalis Elliot, 1903
- U. americanus amblyceps Baird, 1859
- U. americanus americanus Pallas, 1780
- U. americanus californiensis Miller, 1900
- U. americanus carlottae Osgood, 1901
- U. americanus cinnamomum Audubon & Bachman, 1854
- U. americanus emmonsii Dall, 1895
- U. americanus eremicus Merriam, 1904
- U. americanus floridanus Merriam, 1896
- U. americanus hamiltoni Cameron, 1957
- U. americanus kermodei Hornaday, 1905
- U. americanus luteolus Griffith, 1821
- U. americanus machetes Elliot, 1903
- U. americanus perniger J. A. Allen, 1910
- U. americanus pugnax Swarth, 1911
- U. americanus vancouveri Hall, 1928
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ursus americanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ D.L. Garshelis i inni, Ursus americanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-13] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 151. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 22, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b Tanya Dewey, Ursus americanus [online], Animal Diversity Web [dostęp 2011-08-10].
- ↑ baribal, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-10].
- ↑ a b Marta Żylicz. Hibernacja pod lupą. „Świat Nauki”. nr 4 (236), s. 19, kwiecień 2011. ISSN 0867-6380.
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ursus americanus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 30 sierpnia 2009]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Amerykanie katapultowali niedźwiedzie z bombowców B-58. tvnmeteo.tvn24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-30)]. – TVN Meteo