Bastion Żubr

Bastion Żubr

Auerochs, Maidloch^[1]

nr rej. A-419 z 27.02.1967[2]
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Typ budynku	bastion
Architekt	Cornelius van den Bosch[3]
Ukończenie budowy	1623[3]
Położenie na mapie Gdańska Bastion Żubr
Położenie na mapie Polski Bastion Żubr
Położenie na mapie województwa pomorskiego Bastion Żubr
54°20′20,1257″N 18°38′57,4134″E/54,338924 18,649281
Multimedia w Wikimedia Commons

Bastion Żubr (niem. Auerochs lub Maidloch)^[1] – zabytkowy^[2] element XVII-wiecznych fortyfikacji Gdańska w postaci bastionu.

Bastion położony jest na obszarze dzielnicy Śródmieście^[4], a konkretniej na południowym krańcu Starego Przedmieścia^[5], nad dawną fosą w postaci Opływu Motławy^[6]. Po jego wschodniej stronie znajduje się dawna forteczna śluza wodna na Motławie, to znaczy Śluza Kamienna. Po zachodniej stronie bastionu znajduje się natomiast Brama Nizinna, a za nią Bastion św. Gertrudy. Bezpośrednio do skarp Bastionu Żubr przylega Brama Kolejowa^[1]. Bastion położony jest na terenie Parku nad Opływem Motławy^[6].

Jeden z czternastu bastionów typu staroholenderskiego, którymi obwarowano dookolnie Gdańsk w latach 1622–1636 oraz jeden z pięciu tego typu obiektów istniejących w Gdańsku do dziś. Zachowany w najlepszym stanie spośród tych bastionów. Obiekt fortyfikacyjny mający postać nasypu ziemnego na planie pięcioboku, pokrytego darnią. Bastion jest trójpoziomowy – złożony z trzech następujących po sobie wałów ziemnych. Pierwszy wał otoczony jest ceglanym murem, natomiast ostatni wał zwieńczony jest nadszańcem. Wewnątrz bastionu znajduje się poterna. W epoce wojen napoleońskich bastion został obniżony. Mieścił się w nim magazyn prochowy. W trakcie II wojny światowej poterna służyła za schron przeciwlotniczy^[3].