Bernard z Chartres
| Data urodzenia | ok. 1060 |
|---|---|
| Data śmierci | ok. 1125 |
| Zawód, zajęcie | teolog i filozof |
Bernard z Chartres (ur. ok. 1060 r., zm. ok. 1125 r.) – średniowieczny filozof i teolog, o orientacji platońskiej, związany ze szkołą w Chartres.
Życie
[edytuj | edytuj kod]O jego życiu niewiele wiadomo. Pochodził z Bretanii. Był nauczycielem i kierownikiem szkoły katedralnej w Chartres (1114-1119). Pod jego kierownictwem szkoła przeżywała swój rozkwit, wydając wielu wybitnych filozofów. Jemu też szkoła zawdzięcza swój charakter: pozytywny stosunek do filozofii starożytnej i dążenie do godzenia jej z chrześcijaństwem, a także zainteresowanie filozofią przyrody. Pod koniec życia przeniósł się do Paryża[1].
Bernard studiował dzieła starożytne, szczególnie pisarzy rzymskich, oraz Platońskiego Timajosa, wraz z komentarzem Chalcydiusza[2]. Dialog ten był jedynym dostępnym dziełem Platona, i zaprezentowana w nim filozofia silnie wpłynęła na poglądy Bernarda i innych filozofów szkoły.
Jego pisma w większości nie przetrwały i znamy je pośrednio. Zachowały się fragmenty dzieła De expositione Porphyrii[1].
Jan z Salisbury, uczeń Wilhelma z Conches (który był z kolei uczniem Bernarda), nazwał go "najwybitniejszym platonikiem swojej epoki". Od Bernarda z Chartres pochodzą też słowa[3]:
jesteśmy jak karły, które wspinają się na ramiona gigantów, by widzieć więcej od nich i dalej sięgać wzrokiem, i to nie za sprawą bystrości swojego wzroku, czy wysokości ciała, lecz dzięki temu, że wspinamy się w górę i wznosimy na wysokość gigantów.
Poglądy
[edytuj | edytuj kod]Bernard z Chartres wysoko cenił autorów starożytnych. Z przekazów wiemy, że starał się pogodzić w swoich dziełach poglądy Platona i Arystotelesa. Sam skłaniał się jednak ku platonizmowi, który łączył z chrześcijaństwem. Widać to wyraźnie w jego filozofii przyrody. Pierwotna materia jest stworzona przez Boga. Ma charakter chaotyczny i wymaga uporządkowania. Formę nadają jej idee, będące Boskimi myślami[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Swieżawski 2000 ↓, s. 486.
- ↑ Kuksewicz 1986 ↓, s. 99.
- ↑ a b Swieżawski 2000 ↓, s. 487.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zdzisław Kuksewicz: Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia łacińskiego obszaru kulturowego. Warszawa: PWN, 1986.
- Stefan Swieżawski: Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Warszawa – Wrocław: PWN, 2000.