Boris Tadić
.jpg) Boris Tadić (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 stycznia 1958 |
|---|---|
| Prezydent Serbii | |
| Okres | od 11 lipca 2004 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | Predrag Marković (p.o.) |
| Następca | Slavica Đukić-Dejanović (p.o.) |
 | |
Boris Tadić, cyr. Борис Тадић (wym. [bǒ̞ris tǎdi:ʨ]; ur. 15 stycznia 1958 w Sarajewie[1]) – serbski polityk i psycholog, w latach 2000–2003 minister telekomunikacji Federalnej Republiki Jugosławii, następnie do 2004 minister obrony Serbii i Czarnogóry. Od 2004 do 2012 prezydent Serbii. Lider Partii Demokratycznej i następnie Partii Socjaldemokratycznej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Ljubomira Tadicia (filozofa oraz członka Serbskiej Akademii Nauk i Sztuk)[2] i Nevenki Tadić (psycholożki). Jego dziadek od strony matki został zamordowany przez ustaszy[3].
Ukończył psychologię kliniczną na Uniwersytecie w Belgradzie[1]. Jak sam wspominał, w czasach studenckich zaangażował się w działalność polityczną, z jej powodu przez miesiąc był aresztowany[1][4]. Pracował później jako nauczyciel akademicki na macierzystej uczelni oraz jako psycholog kliniczny[1].
W 1990 znalazł się wśród założycieli Partii Demokratycznej, w połowie lat 90. został jednym z jej wiceprzewodniczących[2]. W 1997 założył Centar modernih veština, organizację pozarządową na rzecz edukacji politycznej i obywatelskiej[1]. Należał do liderów protestów przeciwko Slobodanowi Miloševiciowi (którego odsunięto od władzy w 2000) i jednym z przywódców koalicyjnej Demokratycznej Opozycji Serbii. Przewodził frakcji DOS w jednej z izb federalnego parlamentu. Od listopada 2000 do marca 2003 w rządzie Federalnej Republiki Jugosławii sprawował urząd ministra telekomunikacji, następnie do kwietnia 2004 był ministrem obrony w gabinecie federalnym Serbii i Czarnogóry[1][3].
W 2003, po zamordowaniu Zorana Đinđicia, wszedł w skład kolegialnego tymczasowego kierownictwa Partii Demokratycznej[5]. W tym samym roku w przedterminowych wyborach do Zgromadzenia Narodowego zamykał partyjną listę wyborczą swojego ugrupowania, które w głosowaniu zajęło 3. miejsce, tracąc ponad 20 mandatów[6]. W lutym 2004 wybrany na przewodniczącego demokratów[1], kierował tą formacją do 2012[5].
27 czerwca 2004 w drugiej turze wyborów na prezydenta Serbii uzyskał blisko 54% głosów, pokonując Tomislava Nikolicia z Serbskiej Partii Radykalnej[7]. Stanowisko to objął 11 lipca 2004[2]. 3 lutego 2008 w drugiej turze kolejnych wyborów uzyskał prezydencką reelekcję. Otrzymał wówczas nieco ponad 50% głosów, ponownie wygrywając z Tomislavem Nikoliciem[8].
W okresie jego prezydentury doszło do ostatecznego rozpadu Serbii i Czarnogóry (2006) oraz proklamowania niepodległości przez Kosowo (2008). W 2009 uzyskał międzynarodowy rozgłos medialny, kiedy to został ukarany grzywną za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym przy okazji świętowania sukcesu piłkarskiej reprezentacji Serbii[9]. W 2010 przyjechał do Vukovaru, gdzie w 1991 serbskie bojówki po zajęciu miasta wymordowały ponad 250 chorwackich pacjentów szpitala. W czasie wizyty publicznie przeprosił w imieniu państwa serbskiego za tę zbrodnię[10].
4 kwietnia 2012 ogłosił swoją rezygnację ze stanowiska i złożenie urzędu prezydenta ze skutkiem na następny dzień. Nastąpiło to na dziesięć miesięcy przed końcem swej drugiej kadencji, a decyzję tę motywował chęcią przeprowadzenia w maju 2012 jednoczesnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich[11][12]. Obowiązki prezydenta przejęła Slavica Đukić Dejanović, przewodnicząca Zgromadzenia Narodowego. Boris Tadić w wyborach prezydenckich ponownie ubiegał się o reelekcję. 20 maja 2012 w drugiej turze po raz trzeci zmierzył się z Tomislavem Nikoliciem, który w międzyczasie opuścił radykałów i powołał umiarkowaną Serbską Partię Postępową. Były prezydent przegrał wybory, otrzymując ponad 47% głosów[13].
W listopadzie 2012 na stanowisku przewodniczącego Partii Demokratycznej zastąpił go Dragan Đilas[5]. Na początku 2014 opuścił to ugrupowanie. Stanął na czele Nowej Partii Demokratycznej, przekształconej później w Partię Socjaldemokratyczną[14][15].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego przodkowie pochodzą ze Starej Hercegowiny. Z pierwszą żoną, Veselinką Zastavniković, rozwiódł się w latach 90. Jego drugą żoną została Tatjana Tadić, z którą ma dwie córki.
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Boris Tadić. clubmadrid.org. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
- ↑ a b c Boris Tadić. cidob.org. [dostęp 2016-09-22]. (hiszp.).
- ↑ a b Биографија: Због чега сам почео да се бавим политиком. boristadic.org. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Биографија: Ја сам данас председник Србије. boristadic.org. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ a b c Leaders of Serbia. zarate.eu. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
- ↑ Izbori 2003. b92.net. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Izbori za predsednika Republike Srbije održani 27. juna 2004. godine (Drugi krug). parlament.gov.rs. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Izbori za predsednika Republike održani 20, januara 2008. godine (Drugi krug). parlament.gov.rs. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Serbia President Boris Tadic fined for champagne toast. bbc.co.uk, 8 grudnia 2009. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
- ↑ Bartosz T. Wieliński: Serbia jedna się z Chorwacją. wyborcza.pl, 4 listopada 2010. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Serbia’s president set to trigger early vote. aljazeera.com, 4 kwietnia 2012. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
- ↑ Serbia/ Prezydent Tadić podaje się do dymisji, w maju wybory. lex.pl, 4 kwietnia 2012. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Izbori za predsednika Republike održani 20 maja 2012. godine (Drugi krug). parlament.gov.rs. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Tadić predvodi građanski blok, Nova demokratska stranka na izborima. eizbori.com, 5 lutego 2014. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ NDS promenila ime, Boris Tadić prvi predsednik stranke. blic.rs, 5 października 2014. [dostęp 2016-09-22]. (serb.).
- ↑ Doctor Honoris Causa. ucdc.ro. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
| Republika Serbii w ramach federacji (1992–2006) |
|
|---|---|
| Republika Serbii (od 2006) |
