Broszęcin

Broszęcin
	wieś
	; Szkoła Podstawowa w Broszęcinie.
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	pajęczański
Gmina	Rząśnia
Liczba ludności (III 2011)	165
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	98-332
Tablice rejestracyjne	EPJ
SIMC	0550960
	Położenie na mapie gminy Rząśnia Broszęcin
	Położenie na mapie Polski Broszęcin
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Broszęcin
	Położenie na mapie powiatu pajęczańskiego Broszęcin
	51°16′47″N 19°05′12″E/51,279722 19,086667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Broszęcin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Rząśnia.
Należy do parafii Rząśnia, kościół filialny pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego w Broszęcinie-Kodraniu.

Historia

Historia wsi sięga czasów piastowskich. Kasper Niesiecki i Paprocki wymieniają Broszęcin wśród włości, które Bolesław III Krzywousty nadał Wrszowcom – swoim stronnikom, uchodźcom z Czech.

Nazwa Broszęcin pochodzi od starosłowiańskiego imienia Broszęta - założyciela bądź właściciela osady. W materiałach źródłowych spotyka się inne formy zapisu: Brozanczyn (1511), Brzoszewycze (1518), Broschaczyn (1511- 1523), Broszczyn (1520), Brossęczin (1564-1565), Broszęcin (1880)^[4].

W 1552 Broszęcin należał do parafii Rząśnia w archidiecezji gnieźnieńskiej. Osada liczyła wówczas trzy 1 – łanowe zagrody kmiece. Wg regestrów podatkowych z tego okresu dobra Broszczyn należały do Zamosczkich i Zaleskich.
We wsi istniał dwór i folwark szlachecki. Mieszkańcy do dziś, część miejscowości nazywają Czworaki – od nazwy zabudowań dworskich. Właścicielami Broszęcina byli m.in. Radoszewscy herbu Oksza i Walewscy herbu Kolumna.

W XIX wieku jak podaje Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wieś należała do gminy Dzbanki, parafii Rusiec, w powiecie łaskim. W 1827 było w niej 25 domów (zagród) i 125 mieszkańców.

10 kwietnia 1863 doszło w Broszęcinie do potyczki powstańców z wojskami rosyjskimi. 28 osobowy konny oddział pułkownika Teodora Cieszkowskiego, który miał być zalążkiem większej formacji powstańczej, został zaskoczony przez wojska rosyjskie dowodzone przez majora Pisankę, w sile ponad 500 żołnierzy (sotnia kozaków i 2 roty piechoty). Powstańcy podjęli próbę przebicia się. Podczas starcia z Rosjanami kilku z nich zginęło. Ciężko ranny został Cieszkowski a jego oddział poszedł w rozsypkę. Kilku powstańców wraz z rannym dowódcą schroniło się w dworze Kozłowskich w Leśniakach Chabielskich. Tam dopadł ich rosyjski pościg. Leżący w łóżku, ranny Cieszkowski został dobity pchnięciami lanc i strzałami z pistoletu^[5]. Kozacy zabili też kilku jego towarzyszy, w tym syna dziedzica – Hipolita Kozłowskiego oraz Tomasza Witkowskiego i Józefa Bykowskiego – studenta Szkoły Głównej. Dwór splądrowano i spalono. W Broszęcinie zginęli studenci Bek i Piotrkowski. W pobliskim Stanisławowie zostali zabici przez kozaków: major Polikarp Krąkowski, Stefan Szymański i Jan Imielski.

Po I wojnie światowej, w czasach II Rzeczypospolitej wieś terytorialnie należała do gminy Dzbanki (od 1930 do gminy Szczerców) w powiecie łaskim, w województwie łódzkim. Podlegała pod sąd pokoju w Widawie i sąd okręgowy w Łodzi. W 1928 wieś i kolonia liczyły 584 mieszkańców. Sklepy spożywcze prowadzili Stępnik Józef, Wlaźlik K. i Zieliński H.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Informacje ogólne

Kapliczka

We wsi znajduje się kapliczka oraz krzyż przydrożny z drugiej połowy XIX wieku z inskrypcją:

BOGU WSZECHMOCNEMU

CZEŚĆ I CHWAŁA
DNIA 6 MARCA 1860

.

Na południe od wsi znajduje się zwałowisko zewnętrzne odkrywki Szczerców, część Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów SA. Na północnym stoku zwałowiska wyprofilowane są narciarskie trasy zjazdowe. W przyszłości ma tam powstać ośrodek narciarski^[6].

Kościół w Broszęcinie-Kodraniu
Krzyż z 1860
Remiza OSP

Zobacz też

Broszęcin-Kolonia
Broszęcin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 382 .
Broszęcin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 237 .

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10401
↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [w:] Narodowy Spis Powszechny 2011 [on-line]. Główny urząd statystyczny. [dostęp 2015-09-28].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 92 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Kazimierz Rymut, Nazwy miejscowe Polski, Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego, Kraków 1996, tom- I, s.357
↑ Krzysztof Wiśniewski, Teodor Cieszkowski – krótki opis działalności w kaliskiem. Walka i śmierć [w:] Gloria victis 1863 r. Studia i szkice z dziejów Powstania Styczniowego, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Warszawa-Piotrków Trybunalski 2013, s.165.
↑ Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rząśnia.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I, strona 382.
Bitwy i potyczki 1863-1864, Stanisław Zieliński, Rapperswil 1913, strona 195.
Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, T. VIII, strona 23.
Księgi Metrykalne gminy i parafii Chabielice – 1863 r.
Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska. Tom II.
Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) 1928 r.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10401

[gus-2] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [w:] Narodowy Spis Powszechny 2011 [on-line]. Główny urząd statystyczny. [dostęp 2015-09-28].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 92 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Kazimierz Rymut, Nazwy miejscowe Polski, Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego, Kraków 1996, tom- I, s.357

[5] Krzysztof Wiśniewski, Teodor Cieszkowski – krótki opis działalności w kaliskiem. Walka i śmierć [w:] Gloria victis 1863 r. Studia i szkice z dziejów Powstania Styczniowego, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Warszawa-Piotrków Trybunalski 2013, s.165.

[6] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rząśnia.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Augustów Będków Biała Broszęcin Gawłów Kodrań Kopy Krysiaki Marcelin Rekle Rząśnia Stróża Suchowola Ścięgna Zabrzezie Zielęcin Żary
Kolonie	Grabowiec Kolonia Broszęcin Stara Wieś Wyrwas Zielęcin
Osada leśna	Stróża
Przysiółek	Rychłowiec
Części wsi	Ameryka Buk Czworaki Broszęckie Dolna Działy Glidzin Gołębiniec Gonisko Górka Rząsińska Holandia Huby Huby Reklowskie Krysiaki Będkowskie Krysiaki Broszęckie Pęciaki Rychłówek Rżów Stanisławek Stróża-Kolonia Sucha Środkowa Trzcinica Ugoda Wykno Zasusze Żabia Ulica
Przysiółek wsi	Józefina
Części kolonii	Krzyżówka Łopaty Stary Ogród
Nieoficjalna kolonia wsi	Kolonia Suchowola

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–1939) woj. łódzkie (1945–1975)
Miasta	Lutomiersk (do 1870) Łask Pabianice (do 1951 →) Szczerców (do 1870) Widawa (do 1870) Zelów (od 1957)
Osiedla (1954–1972)	Kolumna (1959–1972) Zelów (do 1957)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bałucz (do 1954) Buczek Chociw (do 1954) Dąbrowa Rusiecka (do 1954) Dąbrowa Widawska (do 1930) Dłutów Dobroń (od 1929) Dzbanki (do 1930) Górka Pabianicka (do 1954) Ksawerów (1953–1954) Lutomiersk (do 1954) Łask (do 1953 i od 1973) Pabianice (od 1973) Pruszków (do 1954) Sędziejowice (od 1931) Szczerców (1930–1954) Widawa (od 1930) Widzew (do 1953) Wiewiórczyn (1953–1954) Wodzierady Wola Wężykowa (do 1931) Wygiełzów (do 1954) Wymysłów (do 1929) Zapolice Zelów
Gromady (1954–1972)	Bałucz (1954–1972) Barycz (1954–1957) Brodnia (1954–1968) Brzyków (1957–1972) Buczek (1954–1972) Chechło (1954–1958) Chociw (1954–1972) Chorzeszów (1954–1959) Czestków (1954–1959) Dąbrowa Widawska (1956–1958) Dłutów (1954–1972) Dobroń (1954–1972) Dzbanki (1957–57) Gorczyn (1954–1957) Górka Pabianicka (1959–1972) Grabia (1954–1959) Kociszew (← 1956–1968) Kodrań (1954–1961 →) Kolumna-Las (1954–1959) Ksawerów (1954–1958 →) Kwiatkowice (1954–1968) Ldzań (1954–1958) Lutomiersk (1954–1957 →) Łaskowice (1954–1958) Marzenin (1954–1972) Mierzączka Duża (1954–1958) Ochle (1954–1968) Okup Wielki (1954–1968) Osieczno (1954–1957) Paprotnia (1954–1968) Pawlikowice (1954–1972) Petrykozy (1954–1958) Podule (1954–1959) Porszewice (1954–1958) Pożdżenice (1954–1968) Pruszków (1954–1972) Przatów (1954–1961) Rembieszów (1954–58) Restarzew Cmentarny (1954–1961) Rusiec (1954–1961 →) Sędziejowice (1954–1972) Siedlce (1954–1968) Szczercowska Wieś (1954–1957) Szczerców (1954–1961 →) Walewice (1954–1966) Widawa (1954–1972) Wielka Wieś (1954–1956) Wiewiórczyn (1954–1972) Wodzierady (1954–1972) Wola Kleszczowa (1954–1957) Wola Wiązowa (1954–1961 →) Wrzeszczewice (1954–1961) Wygiełzów (1954–1972) Zapolice (1954–1972) Zelów (1954) Zelów (1968–1972) Zofiówka (1954–1956 →) Żytowice (1954–1961)

Miasta	Działoszyn Pajęczno
Gminy miejsko-wiejskie	Działoszyn Pajęczno
Gminy wiejskie	Kiełczygłów Nowa Brzeźnica Rząśnia Siemkowice Strzelce Wielkie Sulmierzyce